Nội soi lấy sỏi bàng quang ngược dòng bằng laser là một phương pháp hiện đại thay thế hoàn toàn phương pháp mổ hở truyền thống trước đây. Phương pháp nội soi lấy sỏi ngược dòng an toàn, không xâm lấn và điều trị hiệu quả với sỏi bàng quang mọi kích thước.
Sỏi bàng quang được hình thành khi các khoáng chất trong nước tiểu lắng đọng và kết tinh lại với nhau tạo thành các tinh thể. Ngoài ra, sỏi bàng quang còn xuất hiện do hiện tượng sỏi được hình thành trước ở thận rơi xuống. Sỏi bàng quang thường là một nhưng có có thể có một nhóm sỏi cùng tồn tại và phát triển.
Phương pháp điều trị sỏi bàng quang thường căn cứ vào kích thước của sỏi. Với sỏi có kích thước nhỏ hoặc chưa gây biến chứng, chỉ định ưu tiên là điều trị nội khoa kết hợp với việc uống nhiều nước và điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt.
Tuy nhiên khi kích thước sỏi lớn, sỏi bàng quang di chuyển, cọ xát sẽ làm tổn thương niêm mạc bàng quang gây viêm loét, nhiễm khuẩn hoặc chảy máu. Tình trạng này kéo dài gây rò bàng quang, thận ứ nước hoặc thận hư. Khi này, người bệnh buộc phải can thiệp ngoại khoa lấy sỏi.
Nếu như trước đây, việc mổ mở lấy sỏi khiến người bệnh phải chịu nhiều đau đớn và phải mất rất nhiều thời gian để hồi phục sức khỏe. Thì nay với sự phát triển vượt bậc của y học, nhiều phương pháp nội soi lấy sỏi công nghệ cao đã được áp dụng. Trong đó, phương pháp nội soi lấy sỏi ngược dòng được xem là một cuộc cách mạng trong điều trị sỏi bàng quang, giúp làm sạch sỏi nhanh, ít đau đớn, không xâm lấn.
Điều trị nội soi lấy sỏi bàng quang ngược dòng không xâm lấn, dùng năng lượng laser để tán vụn sỏi
Nội soi tán sỏi bàng quang ngược dòng bằng laser là kỹ thuật làm sạch sỏi theo đường “tự nhiên”. Bác sĩ sử dụng ống nội soi niệu quản đi từ vùng niệu đạo đến bàng quang để tiếp cận trực tiếp viên sỏi. Sau đó sử dụng nguồn năng lượng từ tia laser để « bắn phá » làm vỡ viên sỏi thành những vụn sỏi rất nhỏ. Tiến hành bơm rửa và hút hết các vụn sỏi ra ngoài.
Đây là phương pháp điều trị sỏi bàng quang hiện đại, không xâm lấn, giúp làm sạch sỏi và hạn chế tối đa nguy cơ tái phát sỏi.
Nội soi tán sỏi bàng quang ngược dòng được chỉ định trong các trường hợp:
– Sỏi bàng quang có kích thước > 10mm.
– Sỏi bàng bàng kích thước <10mm nhưng không thể di chuyển xuống vị trí thấp hơn của niệu quản để đi ra ngoài.
Nội soi tán sỏi bàng quang ngược dòng được không được thực hiện khi:
– Người bệnh bị viêm đường tiết niệu đang điều trị hoặc điều trị chưa dứt điểm.
– Người bệnh dị dạng niệu quản (như hẹp niệu quản, gấp khúc niệu quản..) không đặt được máy nội soi.
– Người bệnh rối loạn đông máu và đang phải dùng thuốc chống đông.
– Người bệnh bị thận ứ nước độ 3,4 hoặc suy thận.
Tất các các căn cứ trên đều được xác định thông qua xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng để đánh giá số lượng, kích thước của sỏi cũng như tình trạng bệnh lý hiện tại của người bệnh .
Nội soi lấy sỏi bàng quang bằng laser áp dung được cho sỏi bàng quang mọi kích thước
Nội soi tán sỏi bàng quang ngược dòng có những ưu điểm vượt trội như:
– Tán được tất cả các loại sỏi bàng quang với hiệu quả đạt gần như 100%.
– Người bệnh không có vết mổ trên cơ thể, không có biến chứng của phẫu thuật.
– Thời gian phẫu thuật nhanh, không quá phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro như phương pháp mổ mở.
– Người bệnh không phải chịu đau đớn trong hoặc sau khi phẫu thuật so với phương pháp mổ truyền thống.
– Thời gian nằm viện ngắn.Thời gian hồi phục sức khỏe nhanh. Người bệnh có thể đi lại và hoạt động sau vài giờ tán sỏi và ra viện sau 1 ngày.
– Một số trường hợp không thể tiến hành tán sỏi bàng quang ngược dòng bằng laser như người bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu, người có bệnh lý về niệu đạo, người bị giảm chức năng thận…
– Có thể gặp một số biến chứng sau phẫu thuật như tổn thương niêm mạc bàng quang hoặc thủng bàng quang đốt laser nhầm vị trí hoặc bị lan, có lẫn máu trong nước tiểu.
Do đó, người bệnh nên tìm đến các bệnh viện lớn, uy tín có có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống máy tán sỏi hiện đại để giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình điều trị bệnh.
Một ca tán sỏi bàng quang ngược dòng bằng laser cơ bản được thực hiện trình tự theo các bước sau:
– Người bệnh xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng để xác định tình trạng bệnh lý. Đồng thời người bệnh cũng được giải thích cụ thể các nguy cơ có thể xảy ra.
– Đưa người bệnh vào phòng vô khuẩn một chiều khép kín để tiến hành tán sỏi.
– Để người bệnh nằm ở tư thế sản khoa. Vô cảm người bệnh bằng phương pháp gây mê nội khí quản hoặc gây tê tủy sống .
– Đưa ống soi niệu quản từ niệu đạo vào bàng quang để tiếp cận trực tiếp viên sỏi.
– Thông qua màn hình nội soi bên ngoài, bác sĩ dùng nguồn năng lượng laser để tán sỏi bàng quang thành nhiều mảnh vụn nhỏ.
– Sau khi tán vụn sỏi, bác sĩ sẽ tiến hành bơm rửa và hút các vụn sỏi ra ngoài.
– Kết thúc tán sỏi, người bệnh được đặt ông thông niệu đạo (sonde JJ). Ống thông này sẽ được rút ra khoảng 2 tuần sau tán sỏi.
Một ca tán sỏi nội soi ngược dòng thông thường diễn ra trong khoảng từ 30-60 phút tùy theo tình trạng bệnh. Người bệnh có thể ăn nhẹ từ 3-6 tiếng sau phẫu thuật và ra viện sau 24 giờ.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh sau tán sỏi sẽ giúp người bệnh tống xuất hết các cặn sỏi còn sót lại ra khỏi cơ thể (nếu có) và hạn chế nguy cơ tái phát sỏi. Cụ thể:
– Uống đủ nước mỗi ngày giúp hệ niệu hoạt động hiệu quả đồng thời ngăn là quá trình hình thành sỏi.
– Ăn những loại thức ăn mềm, tốt cho tiêu hóa ra để cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt. Mặt khác những thực phẩm này cũng giúp người bệnh hạn chế gây áp lực lên ổ bụng hiệu quản.
– Bổ sung những loại thực phẩm có chứa tính chất kháng khuẩn để ngăn ngừa nguy cơ viêm nhiễm.
– Không ăn những thức ăn cứng khó tiêu yêu; thức ăn mặn hay đồ ăn nhiều dầu mỡ; Những thực phẩm giàu chất oxalat.
– Không hút thuốc lá, hạn chế uống đồ uống có cồn và đồ uống có chứa các chất kích thích.
Nội soi lấy sỏi bàng quang ngược dòng bằng laser là phương pháp hiện đại, không xâm lấn và cho kết quả điều trị cao. Tuy nhiên phương pháp này cần được thực hiện tại cơ bệnh viện lớn uy tín có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, có đầy đủ trang thiết bị hiện đại để hỗ trợ tốt nhất cho chẩn đoán và điều trị.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh