Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thực chất không phải là một bệnh lý cá biệt, nó là tổ hợp những bệnh nguy hiểm về phổi như giãn phế nang, viêm phế quản mạn tính, hen phế quản mạn tính, bệnh khí thủng… do đó triệu chứng của bệnh sẽ tùy thuộc vào bệnh phổi nổi bật nhất, ngoài ra một số trường hợp có bệnh nhân có thể xuất hiện cùng lúc nhiều triệu chứng của bệnh phổi.
Nguyên nhân và triệu chứng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Ho, ho có đờm, ho khan, đau tức vùng ngực, khó thở, người mệt mỏi là những triệu chứng khi bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Đây là nhóm bệnh lý nguy hiểm về phổi, có diễn tiến phức tạp và hiện chưa có phương pháp điều trị bệnh
Hình ảnh giải phẫu phổi tắc nghẽn mạn tính
Triệu chứng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính biểu hiện khác nhau qua từng thể bệnh:
Giãn phế nang
Nếu tắc đường thông khí phổi do giãn phế nang người bệnh sẽ có các triệu chứng như khó thở, đặc biệt là khi thực hiện các hoạt động thể chất, cảm giác đau tức ngực, thở khò khè.
Giãn phế nang có thể phá hủy một số các bức thành và sợi đàn hồi, cho phép đường hô hấp nhỏ để xẹp khi thở ra, làm suy yếu luồng không khí ra của phổi, gây viêm phổi.
Viêm phế quản mạn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do viêm phế quản mạn tính thường xảy ra ở người hút thuốc. Khói thuốc là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh lý này, Viêm phế quản mãn tính xảy ra chủ yếu ở người hút thuốc, triệu chứng đặc trưng nhất là ho, cơn ho sẽ giảm nhẹ rõ rệt khi người bệnh bỏ thuốc hoặc tránh tiếp xúc với khói thuốc.
Ngoài ra, các triệu chứng lâm sàng như ho xuất hiện đờm vàng, khó thở, nhiều đờm vào buổi sáng. Đồng thời, khả năng miễn dịch của người bệnh suy giảm nghiêm trọng, rất dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cần được cấp cứu kịp thời
Viêm phế quản mạn tính gây viêm và thu hẹp của các ống phế quản. Đồng thời cũng làm tăng sản xuất chất nhờn, thậm chí có thể thu hẹp chặn các ống phế quản.
Hen phế quản mạn tính
Các triệu chứng khi phổi bị tắc nghẽn đường thông khí do hen phế quản là cơn co thắt phế quản, người bệnh ho và đau ngực dữ dội, đồng thời khó thở, triệu chứng thở khò khè thường xuyên xuất hiện
Tất cả các thể bệnh liên quan đến phổi tắc nghẽn mạn tính đều có nguyên nhân từ khói thuốc lá và các chất kích thích. Phần lớn các trường hợp, những thiệt hại phổi dẫn đến tắc nghẽn mạn tính đều là do hút thuốc lá dài hạn. Ngoài khói thuốc lá, một một số chất kích thích khác có thể gây viêm phổi tắc nghẽn mạn tính như khói xì gà, khói thuốc, khói ống, ô nhiễm không khí và khói nghề nghiệp nhất định.
Yếu tố nguy cơ
Nguy cơ lớn nhất gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là từ khói thuốc lá, người hút thuốc lá, người hít khói thuốc, người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá. Những triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường xuất hiện khoảng 10 năm sau khi bắt đầu hút thuốc.
Người hay phải tiếp xúc với bụi và hóa chất có thể gây kích ứng và làm viêm phổi.
Những người có bệnh dạ dày, bệnh trào ngược dạ dày, bởi axit dạ dày sao lưu vào thực quản có thể làm nặng thêm bệnh phổi tắc nghẽn và thậm chí có thể gây tử vong nhanh chóng.
Ngoài ra các yếu tố như tuổi tác, di truyền đều có tính liên quan tới bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được xếp vào tốp bệnh lý nguy hiểm hàng đầu, gây tử vọng cao nhất trong nhóm các ca tử vong vì bệnh tật. Bởi những tổn thương gây cho phổi là không thể phục hồi. Bệnh là cơ sở khiến người bệnh dễ bị cảm lạnh cúm hoặc viêm phổi, nhiễm trùng đường hô hấp, làm tăng động mạch phổi, gây cao huyết áp trong động mạch, gây các vấn đề về tim như đau tim. Đặc biệt, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới ung thư phổi.
Các xét nghiệm và chẩn đoán bệnh
Xét nghiệm chức năng phổi thường được áp dụng để chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Ngoài ra, chụp X quang ngực có thể hiển thị khí thũng – một nguyên nhân chủ yếu gây viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, đồng thời phương pháp nào có thể loại trừ vấn đề về phổi khác hoặc bệnh suy tim
Tiến hành kiểm tra phân tích các tế bào trong đờm nhằm xác định nguyên nhân của các vấn đề về phổi, đồng thời giúp loại trừ một số bệnh ung thư phổi.
Chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể giúp phát hiện bệnh khí thũng và giúp xác định phương pháp điều trị cần thiết
Tập luyện thể dục mỗi ngày giúp nâng cao thể trạng và phòng ngừa bệnh hiệu quả
Điều trị và phòng ngừa bệnh
Hiện nay, chưa có phương pháp chữa đối với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Có nghĩa là không thể phục hồi tổn thương bệnh gây lên phổi. Thực chất, những phương pháp điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính chỉ dừng lại ở việc kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng cũng như các đợt kịch phát.
Nguyên tắc quan trọng nhất trong điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là dừng sử dụng thuốc lá, tránh tiếp xúc khói thuốc. Đây là cách duy nhất để kiểm soát không cho bệnh tiến triển nặng hơn
Phòng ngừa bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính
Hiệu quả điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính chỉ dừng lại ở kiểm soát triệu chứng. vì vậy việc phòng ngừa bệnh đóng vai trò chủ yếu.
Do nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là thuốc lá, vì vậy bỏ thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc là cách tốt nhất phòng ngừa bệnh.
Ngoài ra, hiệu quả điều trị bệnh còn phụ thuộc vào thời gian phát hiện bệnh, do đó để phòng ngừa cũng như đảm bảo phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhất cần duy trì khám sức khỏe tổng quát định kỳ, nhằm phát hiện và kịp thời đẩy lùi các yếu tố nguy cơ.
Hiện nay, để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân. Bệnh viện đã nghiên cứu và đưa ra gói khám sức khỏe toàn diện – giúp mỗi người nắm và hiểu rõ tình trạng sức khỏe của bản thân, ngoài mục đích đánh giá tình trạng sức khỏe cũng như các chức năng của toàn bộ cơ quan trong cơ thể, gói khám sức khỏe toàn diện sẽ giúp tầm soát mở rộng và chuyên sâu nhiều chuyên khoa khác nhau như HIV, viêm gan C, bệnh về đường hô hấp,…giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn khởi phát, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ đồng thời có phương pháp kịp thời loại bỏ chúng.
Khám sức khỏe toàn diện đang là dịch vụ được đông đảo người dân tin chọn bởi tính chi tiết và tổng quát phổ rộng. Đồng thời, chi phí phù hợp và cho kết quả nhanh chóng, giúp người bệnh hiểu rõ cơ thể mình.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
