Đau đầu là một triệu chứng phổ biến trong cộng đồng, thường liên quan đến nhiều nguyên nhân sinh lý và bệnh lý. Tuy nhiên, một số yếu tố ít được chú ý trong đời sống thường nhật cũng có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng đau đầu. Việc nhận diện và loại bỏ các yếu tố này sẽ giúp cải thiện chất lượng sống và hạn chế việc lạm dụng thuốc giảm đau.
Việc sử dụng kính có độ cận cao hơn thực tế có thể khiến thủy tinh thể và cơ điều tiết phải làm việc quá mức, dẫn đến nhức mỏi mắt, giảm thị lực và gây đau đầu, đặc biệt là sau thời gian đọc hoặc làm việc trên màn hình. Việc điều chỉnh kính đúng với khúc xạ thực tế sẽ giúp giải quyết triệu chứng này.
Đeo kính quá độ sẽ khiến thủy tinh thể phải căng ra và co bóp liên tục, dẫn tới đau đầu.
Buộc tóc chặt gây kéo căng các mô liên kết trên da đầu, từ đó kích thích các đầu mút thần kinh cảm giác, gây đau đầu kiểu căng thẳng. Việc nới lỏng búi tóc hoặc thay đổi kiểu buộc tóc có thể giúp giảm triệu chứng hiệu quả.
Đau đầu hồi ứng (medication-overuse headache – MOH) là tình trạng xảy ra do sử dụng thường xuyên các thuốc giảm đau không kê đơn, như paracetamol, ibuprofen hoặc triptans. Cơn đau thường xuất hiện vào buổi sáng và có thể kéo dài dai dẳng. Việc cắt giảm thuốc và điều trị dưới sự giám sát y tế là cần thiết để kiểm soát tình trạng này.
Thói quen nghiến răng vô thức vào ban đêm làm tăng áp lực lên cơ hàm và khớp thái dương hàm, gây đau đầu vào buổi sáng, kèm theo đau cơ cổ, đau vai. Đeo máng chống nghiến răng khi ngủ là một biện pháp hiệu quả để hạn chế tác động này.
Nếu thường xuyên thức dậy với cơn đau đầu vào buổi sáng, thói quen nghiến răng có thể là nguyên nhân.
Thói quen kẹp điện thoại vào vai có thể gây co thắt cơ cổ – vai – gáy, dẫn đến đau đầu căng cơ. Khuyến khích sử dụng tai nghe hoặc thiết bị rảnh tay để giảm áp lực lên nhóm cơ này.
OSA là nguyên nhân thường bị bỏ sót trong các trường hợp đau đầu mạn tính. Các đợt ngưng thở gây tăng CO₂ máu và thiếu oxy mô, dẫn đến đau đầu buổi sáng, rối loạn trí nhớ, thay đổi khí sắc. Người bệnh ngáy nhiều, ngủ không sâu nên được tầm soát OSA thông qua xét nghiệm đa ký giấc ngủ (Polysomnography).
Mất nước nhẹ đến trung bình có thể làm giảm thể tích máu tuần hoàn, ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy cho não, từ đó khởi phát đau đầu. Người trưởng thành nên duy trì lượng nước từ 2–3 lít/ngày, tùy vào mức độ hoạt động và điều kiện môi trường. Trong trường hợp cảm thấy đau đầu, hãy thử uống một ly nước trước khi dùng thuốc.
Nếu không tiêu thụ đủ nước, nhiều người có nguy cơ bị đau đầu.
Đau đầu không chỉ xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý mà còn có thể liên quan đến những yếu tố sinh hoạt tưởng chừng vô hại. Việc chủ động nhận diện, điều chỉnh lối sống và thói quen hàng ngày là cách tiếp cận hiệu quả để phòng ngừa và kiểm soát đau đầu một cách an toàn, bền vững. Trong trường hợp đau đầu kéo dài hoặc tái phát thường xuyên, người bệnh nên thăm khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân chính xác và được tư vấn điều trị phù hợp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh