Bệnh Alzheimer và gây mê

Cảm giác lo lắng về việc gây mê và ảnh hưởng của nó đến cơ thể là hoàn toàn bình thường. Nhiều nghiên cứu đã đưa ra những câu hỏi này và kết luận của những nghiên cứu này mong rằng sẽ giúp giảm sự lo lắng của bạn

Các loại gây mê

Gây mê- việc sử dụng thuốc để giảm đau-thường được sử dụng phổ biến trong phẫu thuật. Một số loại gây mê là tại chỗ, tức là chỉ có vùng được gây tê bởi một mũi tiêm, và một loại khác là gây mê toàn bộ, khi một người được tiêm thuốc để giúp họ đi vào giấc ngủ sâu trong lúc phẫu thuật để họ không cảm thấy đau và họ sẽ không tỉnh dậy cho đến khi phẫu thuật kết thúc.

Nghiên cứu về mất trí nhớ và gây mê

Bạn đã từng nghe ai đó nói về sự thay đổi của một người sau khi được gây mê toàn bộ? Gây mê toàn bộ có liên quan đến sự suy giảm chức năng nhận thức, nhưng mối liên hệ này là thực sự hay chỉ là sự trùng hợp? Các nghiên cứu có ủng hộ mối quan hệ này không?

Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ, bao gồm:

Một nghiên cứu kết luận rằng có sự tăng nguy cơ mất trí sau khi người tham gia được gây mê toàn bộ
Nghiên cứu thứ 2 cho thấy những người được gây mê trong khi phẫu thuật có nguy cơ cao tiến triển mất trí hơn trong khỏang thời gian từ 3 đến 7 năm sau phẫu thuật.
Nghiên cứu thứu 3 chú ý rằng một loại thuốc đặc trưng và loại phẫu thuật- sevoflurane (Ultane) trong phẫu thuật cột sống- có liên quan đến giảm nhận thức ở những người được chẩn đoán là có suy giảm nhận thức nhẹ. Suy giảm nhận thức nhẹ là tình trạng tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, mặc dù một số người có suy giảm nhận thức nhẹ duy trì sự ổn định và một số khác thậm chí có thể lấy lại nhận thức bình thường.

Tuy nhiên, những nghiên cứu khác phản bác lại những kết quả này:

Nghiên cứu công bố trên Mayo Clinic Proceedings cho thấy sau khi nghiên cứu trên 877 người mất trí nhớ và xem lại những trường hợp tiếp xúc với thuốc gây mê, không có mối liên quan giữa mất trí nhớ và gây mê. Họ cũng thấy những người được gây mê nhiều lần không có nguy cơ cao mất trí nhớ
Trên tờ Journal of Pain Research kết luận rằng trong khi có một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê và tăng nguy cơ mất trí nhớ, vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ để khẳng định rằng cả 2 thực sự liên quan đến nhau.
Một nghiên cứu so sánh cặp song sinh, một người trải qua gây mê và phẫu thuật và người còn lại thì không, Nghiên cứu thấy không có sự khác biệt trong nhận thức giữa 2 người.
Thú vị thay, một nhóm các nhà nghiên cứu cho thấy không chỉ không có mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê với mất trí nhớ, mà với những người được gây mê trong các cuộc phẫu thuật có nguy cơ thấp, thì nguy cơ bị mất trí còn giảm đi.

Tại sao một số người bị lú lẫn sau phẫu thuật?

Mặc dù nghiên cứu không chứng minh mối liên hệ giữa gây mê và tiến triển bệnh Alzheimer và những loại mât trí nhớ khác, nhưng lại có rất nhiều người bị lú lẫn sau phẫu thuật khi họ tỉnh lại.

Đôi khi, sự thay đổi này có thể liên quan đến tình trạng mê sảng-sự thay đổi đột ngột trong trí nhớ, sự chú ý, định hướng và khả năng suy nghĩ. Tình trạng mê sảng ở người già thường liên quan đến nguy cơ mất trí nhớ cao và việc nhận diện tình trạng mê sảng là rất quan trọng để giải quyết thành công những triệu chứng này.

Tương tự, rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật cũng có thể xuất hiện và thường là tình trạng tạm thời dẫn đến sự suy giảm rõ ràng về tinh thần. Tình trạng này thường sẽ biến mất theo thời gian, mặc dù nhiều người cho thấy ảnh hưởng kéo dài.

Tình trạng mê sảng khác với rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật do mê sảng thường là sự thay đổi cấp tính, đột ngột và đáng kể trong chức năng tinh thần, trong khi rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật thường là những thay đổi tiềm ẩn trong nhận thức.

Cần làm gì?

Trong khi một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa gây mê và mất trí nhớ, vẫn chưa có đủ nghiên cứu để kết luận rằng điều này là đúng. Chính vì thế, nếu bạn hoặc người thân phải phẫu thuật, thì bạn không nên quá lo lắng.

Thay vì lo lắng về mối liên quan giữa gây mê và mất trí nhớ, bạn nên tập trung vào yếu tố nguy cơ mà bạn có thể kiểm soát và những yếu tố mà nghiên cứu đã đề cập nhiều lần về nguy cơ mất trí nhớ như chế độ ăn, tập luyện thể chất, sức khỏe tim mạch để duy trì bộ não khỏe mạnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP