✴️ Bệnh thiếu máu não ở người già

Thiếu máu não ở người già là một tình trạng bệnh lý phổ biến hàng đầu hiện nay. Nếu bệnh còn nhẹ thì biểu hiện điển hình là đau đầu, chóng mặt nhất thời. Nhưng nếu tình trạng nặng kéo dài sẽ dẫn tới giảm sút trí nhớ, gây đột quỵ và những biến chứng nặng nề khác ảnh hưởng tới tính mạng người bệnh.

Những người lớn tuổi rất dễ bị thiếu máu não

1. Bệnh thiếu máu não ở người già là gì?

Bệnh thiếu máu não là bệnh lý rối loạn chức năng của não do bị tắc, hẹp hoặc chèn ép mạch máu làm giảm lượng máu truyền lên não để nuôi dưỡng não bộ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh trung ương. 

Ở người già, chức năng bơm máu của tim giảm sút, khiến dòng máu đi nuôi cơ thể bị hạn chế nên dễ mắc bệnh thiếu máu não. Bên cạnh đó, các căn bệnh mà tuổi già hay mắc phải cũng khiến máu lên não kém. Ngoài ra, tuổi cao thường khiến cơ thể ít vận động hơn, làm tăng nguy cơ thiếu máu não.

2. Nguyên nhân gây bệnh thiếu máu não ở người cao tuổi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh thiếu máu não ở người lớn tuổi. Trong đó có nguyên nhân từ bệnh lý và thói quen sinh hoạt ảnh hưởng bởi tuổi tác.

2.1. Nguyên nhân bệnh lý:

 Xơ vữa thành mạch máu: Người gia dễ bị xơ vữa thành mạch, nhất là động mạch cảnh (động mạch ở vùng cổ). Điều này khiến thành mạch dày lên làm thu hẹp diện tích lòng mạch. Từ đó gây cản trở dòng máu đi lên não. Bệnh  rất dễ gây ra đột quỵ ở người lớn tuổi.

 Thoái hóa đốt sống cổ: Đốt sống cổ thoái hóa do tuổi tác, gây chèn ép các mạch máu, khiến máu khó lưu thông về não.

 Bệnh lý nền: Người cao tuổi thường mắc các bệnh nền như mỡ máu, huyết áp cao, đái tháo đường… Các bệnh lý này làm tăng khả năng bị thiếu máu lên não.

2.2. Do chế độ ăn và sinh hoạt, tim giảm chức năng bơm máu

Chức năng hoạt động của tim là bơm máu đi nuôi cơ thể bị giảm sút nên làm cho lượng máu đi tới nuôi các cơ quan cũng sẽ giảm, đặc biệt trong đó có não bộ.

 Chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt: Người già khó vận động nhiều, hoặc ngại vận động do mệt mỏi, cộng với việc ăn uống kém cũng góp phần làm giảm lượng máu lên não. Đặc biệt, những người sử dụng rượu bia, thuốc lá… sẽ càng dễ bị thiếu máu não hơn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh thiếu máu não ở những người lớn tuổi

3. Bệnh thiếu máu não người cao tuổi có những triệu chứng gì?

Thiếu máu não ở người lớn tuổi có những triệu chứng ban đầu là xuất hiện cơn đau đầu. Bệnh nhân thường đau nửa đầu nhẹ, chóng mặt nhất thời. Vì thế, ở giai đoạn này bệnh nhân thường khá chủ quan và bỏ qua, dễ làm bệnh diễn biến nặng hơn.

Nếu tình trạng đau đầu kéo dài mà không được điều trị kịp thời và hiệu quả, sẽ dễ dẫn tới giảm sút trí nhớ, gây những biến chứng nặng nề khác. Đột quỵ là một trong các biến chứng nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng tới tính mạng người cao tuổi. Dười đây là các triệu chứng thường gặp.

3.1. Thiếu máu não ở người già gây đau đầu kéo dài 

Đây là triệu chứng điển hình đầu tiên, chiếm tỷ lệ 90% ở bệnh nhân mắc bệnh thiếu máu não. Bệnh nhân dễ dàng nhận thức được nhưng cũng dễ dàng bỏ qua và nhầm lẫn với nhiều căn bệnh khác. Ở mỗi bệnh nhân, cơn đau sẽ kéo dài và có những mức độ đau khác nhau nhưng thời gian đầu sẽ đau nhói ở một vùng cố định, sau đó một thời gian sẽ lan dần khắp đầu, làm người bệnh cảm thấy nặng nề, đầu đau ê ẩm, nhất là khi di chuyển nhiều hoặc stress phải suy nghĩ nhiều.

3.2. Hoa mắt, chóng mặt, ù tai, mất thăng bằng

Với những người già dễ có nguy cơ cao không giữ được thăng bằng, có thể ngã quỵ bất kỳ lúc nào và dễ ảnh hưởng tới tính mạng.

3.3. Mất ngủ, ngủ không sâu

Người bệnh thiếu máu não thường ngủ không ngon, nửa đêm trằn trọc, gần sáng lại ngủ, giấc ngủ chập chờn không sâu, khiến người bệnh mệt mỏi, dễ cáu gắt, mất tập trung trong mọi hoạt động.

3.4. Thiếu máu não ở người già gây suy giảm trí nhớ

Thiếu máu não kéo dài sẽ làm bệnh nhân hay quên những việc thường ngày trong cuộc sống, mất nhiều thời gian để gợi nhớ lại về một sự việc nào đó.

3.5. Tê bì chân tay

Do máu không thể lưu thông đi nuôi các cơ quan của cơ thể, nên quá trình vận chuyển máu tới các chi một phần cũng sẽ bị ảnh hưởng. Ở nhiều bệnh nhân còn kèm theo các biểu hiện như bị đau, lạnh dọc xương sống, đau ở cổ gáy do mạch máu bị chèn ép…

Ngoài ra còn có một số triệu chứng kèm theo như: tim đập nhanh, đôi khi xuất hiện cơn đau ngực do não không tiếp nhận đủ lượng máu giàu oxy nên buộc tim phải hoạt động mạnh hơn để bù đắp. Nếu tình trạng này kéo dài, tim sẽ không thể đáp ứng được nhu cầu của não sẽ gây ra các cơn đau tim, lâu dần sẽ tiến triển thành suy tim. 

4. Một số biến chứng của bệnh thiếu máu não?

Thiếu máu não là một bệnh lý rất nguy hiểm, nếu không có phác đồ điều trị hợp lý, bệnh sẽ dẫn đến một số biến chứng như sau:

Đột quỵ: khi một hoặc nhiều động mạch bị tắc nghẽn, làm ứ trệ do có  cục máu đông hoặc do xuất huyết mạch máu não thì bệnh nhân sẽ dễ dàng bị đột quỵ đột ngột với các triệu chứng như: yếu/ liệt ½ cơ thể, mờ mắt, khó nói, chân tay không cử động được, chóng mặt và đau đầu dữ dội. Nếu không cấp cứu kịp thời bệnh nhân sẽ tử vong trong một thời gian rất ngắn.

Thiếu oxy não: thiếu máu lên não đồng nghĩa với việc oxy cung cấp cho hoạt động đi nuôi cơ thể sẽ giảm sút nghiêm trọng khiến tế bào não mất dần chức năng của mình, khiến người bệnh mất dần đi ý thức, sau đó dẫn tới hôn mê. Một số trường hợp và có thể gây tổn thương não vĩnh viễn, thậm chí có thể dẫn tới tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Đây là một biến chứng gây nguy cơ đột quỵ rất cao, đặc biệt là ở người lớn tuổi.

Các bệnh lý khác: khi thiểu năng tuần hoàn não kéo dài sẽ dễ gây tổn thương và làm rối loạn chức năng của các tế bào thần kinh khác, gây ra một số bệnh như: động kinh, Parkinson…

5. Điều trị bệnh thiếu máu não ở người già

Điều trị thiếu máu não không đơn giản là cứ bổ sung máu thiếu hụt thì bệnh sẽ khỏi hoàn toàn mà cần tuân theo phác đồ được chỉ định bởi các bác sĩ chuyên khoa.

Những lưu ý khi điều trị bệnh này ở người già:

Theo dõi sức khỏe và điều trị ở nhiều giai đoạn theo chỉ dẫn của bác sĩ. Trong quá trình đó cần phải theo dõi sát sao diễn biến của bệnh để phòng ngừa những tai biến, biến chứng có thể xảy ra.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần có chế độ ăn uống hợp lý, giàu năng lượng, dinh dưỡng và nhiều chất xơ, ăn trái cây nhiều vitamin. Hạn chế tiêu thụ các đồ ăn có chứa nhiều chất dầu mỡ, chất béo.

Tích cực tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe: đi bộ, đạp xe, tập các bài thể dục nhẹ nhàng… để giảm tình trạng tê bì các chi cũng như tránh nguy cơ bị liệt. 

Chế độ sống lành mạnh, duy trì trạng thái tâm lý vui vẻ, thoải mái, tránh stress, căng thẳng và tránh những xúc cảm mạnh. 

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp