Trầm cảm lâm sàng là dạng phổ biến nhất của bệnh trầm cảm. Trường Y Stanford ước tính rằng 10% người Mỹ trải qua trầm cảm tại một số thời điểm trong cuộc sống của họ. Loại này cũng có nhiều khả năng gặp ở anh chị em ruột và con cái. Một người có người thân bị trầm cảm có nguy cơ bị trầm cảm tăng gấp 5 lần.
Tuy nhiên, nghiên cứu đã khám phá ra những khả năng sự kết nối giữa gen và trầm cảm. Vậy trầm cảm có di truyền không hoặc những yếu tố khác có liên quan đến trầm cảm không?
Gen gây trầm cảm
Một nhóm nghiên cứu của Anh gần đây đã phân lập một gen gặp phổ biến ở nhiều thành viên trong gia đình bị trầm cảm. Nhiễm sắc thể 3p25-26 đã được tìm thấy trong hơn 800 gia đình có trầm cảm tái phát. Các nhà khoa học tin rằng nhiều như 40% những người bị trầm cảm có thể liên quan đến gen. Môi trường và các yếu tố tạo nên 60% khác.
Nghiên cứu này cũng chỉ ra những người có cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị trầm cảm, có nguy cơ bị trầm cảm tăng gấp 3 lần. Điều này có thể là do di truyền hoặc sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ các yếu tố môi trường.
Các yếu tố khác
Một người lớn lên với người bị trầm cảm có thể nhạy cảm hơn với bệnh. Một đứa trẻ nhìn mẹ hoặc anh chị em bị trầm cảm có thể học cách bắt chước hành vi của người đó trong các điều kiện nhất định. Một đứa trẻ nhìn thấy mẹ nó liên tục nằm trên giường hoặc hay bị trầm cảm có thể không nghĩ rằng đó là bất thường.
Giới tính cũng có thể là một yếu tố ảnh hưởng đến bệnh. Một nghiên cứu cho thấy phụ nữ có 42% khả năng mắc trầm cảm do di truyền, trong khi nam giới chỉ có 29% khả năng.
Mối liên quan với Serotonin
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra mối liên quan của Serotonin với trầm cảm. Serotonin là chất kích thích liên lạc giữa các tế bào thần kinh não. Sự mất cân bằng Serotonin có thể dẫn đến rối loạn tâm trạng và các vấn đề khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế và các cơn hoảng loạn.
Có nhiều giả thuyết về mối liên quan giữa Serotonin và trầm cảm. Các nhà nghiên cứu tiếp tục nghiên cứu Serotonin như là chìa khóa về di truyền. Vấn đề với các gen vận chuyển Serotonin cũng được coi là nguồn gốc chứng trầm cảm. Các nghiên cứu cho thấy từ sự hiện diện của gen vận chuyển dài và ngắn có thể di truyền.
Tiên lượng
Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng không phải là một gen đơn lẻ khiến một người nào đó có nguy cơ bị bệnh tâm thần. Có nhiều khả năng là do sự kết hợp của các gen dẫn đến rối loạn. Các nguyên nhân gây rối loạn lưỡng cực và rối loạn lo âu cũng có thể do sự kết hợp của các yếu tố di truyền.
Một câu hỏi đặt ra là nếu một người có cha mẹ hoặc anh chị em bị trầm cảm thì họ có lo lắng không? Câu trả lời là không nhất thiết. Trầm cảm tình huống thường chỉ là tạm thời. Nó gây ra bởi các sự kiện lớn trong cuộc đời, và điều trị có thể điều trị được.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
