Một nghiên cứu nhỏ liên quan đến việc bổ sung xetone bằng đường uống trong 14 ngày cho thấy sự cải thiện lưu lượng máu và chức năng não ở những người bị béo phì. Các nhà khoa học sẽ cần thực hiện các nghiên cứu lớn hơn với đối tượng đa dạng hơn để hiểu rõ hơn cơ chế và hiệu quả áp dụng.
Béo phì là một tình trạng phổ biến, được định nghĩa là chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30 (kg/m2). Những người bị béo phì kèm rối loạn dung nạp glucose có thể đã làm giảm cung cấp dinh dưỡng cho hệ thần kinh, nhất là não. Nhiều yếu tố thần kinh từ não tham gia vào hoạt động bình thường của dẫn truyền thần kinh, các đầu mút nơi tiếp giáp các tế bào thần kinh...Yếu tố này tập trung ở các vùng não kiểm soát trọng lượng cơ thể, ăn và uống, cũng như vai trò trong học tập và trí nhớ.
.png)
Kết nối não - Xeton
Các phương pháp điều trị cải thiện tình trạng rối loạn dung nạp đường huyết có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe não bộ ở những người bị béo phì. Xeton, β-hydroxybutyrate (β OHB), được tổng hợp trong gan và là nguồn năng lượng quan trọng khi nhu cầu năng lượng của cơ thể vượt quá mức cung cấp glucose. Điều này xảy ra khi đói, không ăn carbohydrate hoặc tập thể dục kéo dài. Kết quả nghiên cứu trên động vật cho thấy xeton cũng có thể có các chức năng truyền tín hiệu có thể ảnh hưởng đến các tình trạng sức khỏe như bệnh tiểu đường type 2 và bệnh Alzheimer. Điều này khiến các nhà nghiên cứu tại Đại học British Columbia Okanagan ở Canada nghiên cứu tác động của việc bổ sung xeton đối với chức năng não ở những người bị béo phì. Kết quả thử nghiệm cho thấy sự gia tăng nhanh chóng trong lưu lượng máu não và những thay đổi trong chuyển hóa não khi được bổ sung. Như vậy, kết quả cho thấy xeton có thể có lợi ích điều trị cho những người có nguy cơ cao mắc các vấn đề về chức năng nhận thức. Sự phát triển gần đây của các chất bổ sung có chứa xeton an toàn cho con người đã thúc đẩy nhóm nghiên cứu điều tra tác dụng điều trị tiềm năng của việc bổ sung xeton đối với các khía cạnh của sức khỏe não bộ ở những người bị béo phì. Nghiên cứu có 15 người tham gia từ 30–69 tuổi, thời gian 10 tháng, từ tháng 3/2019 - tháng 1/2020 với ít nhất một trong những điều sau:
- Tăng chu vi vòng eo - trên 102 cm đối với nam và trên 88 cm đối với nữ
- Béo phì - BMI trên 30 kg/m2
- Chẩn đoán tiền tiểu đường
Các nhà khoa học đã chỉ định ngẫu nhiên những người tham gia uống bổ sung xeton đường uống hoặc bổ sung giả dược có vị tương tự trước bữa sáng, bữa trưa và bữa tối trong 14 ngày. Các nhà nghiên cứu đã cung cấp cho những người tham gia tất cả các bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ đóng gói sẵn. Nghiên cứu đã đo chức năng nhận thức trên máy tính bảng bằng ba bài kiểm tra: tác vụ thay thế ký hiệu chữ số, bài kiểm tra Stroop và bài kiểm tra chuyển đổi tác vụ. Các nhà nghiên cứu cũng đo mức yếu tố dẫn truyền thần kinh và lưu lượng máu trong não. Chỉ có 14 người tham gia hoàn thành nghiên cứu - 10 nữ và 4 nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Bổ sung xeton đã cải thiện số lượng yếu tố dẫn truyền thần kinh chính xác được xử lý trong 90 giây trong nhiệm vụ thay thế ký hiệu chữ số, so với giả dược. Tuy nhiên, không có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm trong thử nghiệm Stroop hoặc thử nghiệm chuyển đổi nhiệm vụ.
- Có sự gia tăng đáng kể lưu lượng máu não nhưng không có sự khác biệt về mức yếu tố dẫn truyền thần kinh. Các nhà khoa học nhận thấy những cải thiện trong chức năng nhận thức có liên quan tích cực đến sự gia tăng lưu lượng máu não. Điều này cung cấp cái nhìn sâu sắc về lưu lượng máu não là một cơ chế tiềm năng để cải thiện chức năng nhận thức với việc bổ sung xeton.
Điểm mạnh của nghiên cứu bao gồm kiểm soát chế độ ăn uống của những người tham gia và thiết kế chéo ngẫu nhiên có kiểm soát giả dược, cho phép so sánh trực tiếp các phản ứng đối với cả xeton và giả dược ở cùng một người tham gia nghiên cứu. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cho rằng cần thực hiện nhiều nghiên cứu khác, với cỡ mẫu lớn hơn, ở các cộng đồng dân cư khác nhau để xác nhận chính xác điều này.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
