Dùng thuốc lắc quá liều

Với cả tác dụng kích thích và gây ảo giác, MDMA tăng cường cảm giác, tăng năng lượng và hưng phấn. Các chất này gây ảo giác, làm cho người sử dụng nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy, hoặc ngửi thấy những gì không tồn tại trên thực tế. Đối với một số người, MDMA làm thay đổi nhận thức về thời gian, tăng sự đồng cảm, và kích thích tình dục.

MDMA: Một loại thuốc "an toàn"?

Mặc dù độ tinh khiết và liều sử dụng luôn thay đổi, nhưng một người sử dụng trung bình khoảng 50–100 mg MDMA, tác dụng thuốc bắt đầu sau 20-60 phút sử dụng. Tác dụng đạt đỉnh sau khoảng 90 phút và kéo dài 4-8 giờ.

MDMA thường ở dạng viên, đôi khi ở dạng bột hoặc tinh thể pha lê. Thành phần có thể ở dạng tinh khiết hoặc bổ sung thêm methamphetamine, cocaine, và thậm chí muối tắm (bath salts).Thuốc lắc hiếm khi được sử dụng bằng cách tiêm chích. Những người sản xuất thường pha trộn loại thuốc này cùng với các hợp chất khác để tăng lợi nhuận. Một số hợp chất được pha trộn thêm trong viên nén hoặc bột có thể gây hại hoặc gây khó chịu cho người sử dụng. Khó có thể biết được trong thành phần thực tế của thuốc lắc hiện nay trên thị trường có chứa gì.

Người trẻ có quan niệm sai lầm rằng sử dụng MDMA là an toàn nhưng trên thực tế nó độc hại, nguy hiểm và có thể gây nghiện. Từ năm 2005 đến 2011, tại Mỹ số vụ cấp cứu liên quan đến sử dụng thuốc lắc tăng từ 4.460 lên 10.176 - tăng 128%. Tác dụng kích thích của thuốc lắc che dấu dấu hiệu ngộ độc rượu, và bởi vì thuốc lắc và rượu thường được sử dụng cùng nhau, đã có hơn một phần ba số vụ cấp cứu là do sử dụng rượu cùng với thuốc lắc.

Dấu hiệu của quá liều thuốc lắc

Thuốc lắc gây ảnh hưởng nghiêm trọng khi sử dụng quá liều. Người sử dụng có thể uống 1-2 viên (đôi khi nhiều hơn) cùng một lúc hoặc trong một thời gian ngắn. Cách sử dụng này làm gia tăng đáng kể nguy cơ quá liều.

Ảnh hưởng của thuốc lắc đối với người sử dụng phụ thuộc vào:

Liều lượng sử dụng
Chiều cao, cân nặng
Tình trạng sức khoẻ
Tình trạng tâm lý
Trải nghiệm sử dụng
Có sử dụng cùng các loại chất gây nghiện khác hay không
Sử dụng một mình hay với người khác; sử dụng ở nhà, hay ở nơi tiệc tùng

Các triệu chứng của ngộ độc MDMA xuất hiện trên nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm:

Chuyển động cơ thể không kiểm soát.
Lú lẫn và thay đổi về tâm thần.
Bồn chồn, lo lắng và thậm chí hoang tưởng.
Đau đầu và nhìn mờ
Cứng hàm
Nhiệt độ cơ thể cao, ớn lạnh và đổ mồ hôi rất nhiều.
Đau bụng, buồn nôn và nôn.
Nhịp tim bất thường và nhanh kèm đau ngực.
Tăng huyết áp.
Giảm chức năng hệ bài tiết và khó đạt cực khoái

Các triệu chứng nặng của quá liều bao gồm:

Tăng thân nhiệt - tình trạng tăng thân nhiệt nguy hiểm của cơ thể
Huyết áp rất cao.
Ngất xỉu.
Mất ý thức.
Co giật.

Các ảnh hưởng cấp tính của ngộ độc MDMA thường kết thúc sau 3-6 giờ sử dụng. Tuy nhiên, sử dụng liều trung bình của thuốc có thể gây ra ảnh hưởng kéo dài đến một tuần sau đó. Hãy đi cấp cứu ngay nếu bạn hoặc người thân có những triệu chứng dưới đây sau khi sử dụng MDMA:

Khó khăn trong ghi nhớ hoặc tập trung.
Giảm cảm giác thèm ăn.
Mất hứng thú tình dục.
Cáu kỉnh, rối loạn lo âu và hung hăng.
Trầm cảm

Các yếu tố khác

Các yếu tố nguy cơ khác góp phần vào tình trạng sử dụng quá liều của một cá nhân bao gồm khả năng dung nạp và sự phụ thuộc thuốc. Những nguy cơ này liên quan đến sự thay đổi hoạt động hóa học của não, khiến não trở nên phụ thuộc vào số lượng thuốc ngày càng tăng để đạt được hiệu quả tương tự. Nghiện và phụ thuộc thuốc xuất hiện sau khi một người thay đổi hành vi tìm mọi cách để tiếp tục có thuốc sử dụng.

Một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với quá liều MDMA là sử dụng thuốc lắc cùng lúc với nhiều loại ma túy, chất kích thích (rượu, cần sa, cocaine và heroin…).

Một vấn đề khác được biết đến với cái tên “crashing effect”. Bởi vì phần lớn việc sử dụng thuốc lắc xảy ra vào cuối tuần, cảm giác thờ ơ, giảm ngon miệng và trầm cảm thường tồn tại sau 24–48 giờ. Vấn đề có thể xuất hiện vào ngày thứ 3 – “suicide Tuesday” khi người sử dụng thuốc lắc sử dụng số lượng lớn các loại thuốc khác để chống lại cảm giác khó chịu này.

MDMA ảnh hưởng đến các thành phần hóa học của não tương tự như nhiều loại ma túy gây nghiện khác, các nghiên cứu hiện tại vẫn chưa khẳng định liệu thuốc lắc có gây nghiện hay không. Tuy nhiên những người sử dụng đã báo cáo hội chứng cai giống như khi cố gắng bỏ các thuốc gây nghiện khác. Một số triệu chứng bao gồm:

Khó tập trung.
Mệt mỏi.
Trầm cảm
Suy giảm trí nhớ
Mất cảm giác ngon miệng

Làm gì nếu sử dụng quá liều thuốc lắc

Nếu nghi ngờ sử dụng quá liều MDMA, đây là một một trường hợp cấp cứu y tế khẩn cấp. Hãy chuẩn bị cấp cứu hồi sinh tim phổi (CPR) nếu nạn nhân ngừng thở hoặc không phát hiện mạch đập. Chú ý

Đặt nạn nhân nằm xuống và nghiêng sang một bên đề phòng dị vật nôn tắc đường thở.
Đảm bảo đường thở nạn nhân thông thoáng và loại bỏ bất kỳ vật dụng nguy hiểm nào gần đó trong trường hợp nạn nhân co giật.
Cố gắng giữ cho nạn nhân (và bản thân) bình tĩnh trong khi chờ cấp cứu.

Tại bệnh viện, nhân viên y tế sẽ khai thác bệnh sử, đặc biệt là thông tin về tất cả các loại thuốc được dùng. Nạn nhân có thể được chỉ định xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh.

Bác sĩ có thể dùng than hoạt tính để trung hòa lượng thuốc còn lại trong dạ dày. Bác sĩ cũng kiểm soát các tình trạng y tế khẩn cấp như tăng huyết áp, nhiệt độ cơ thể cao và các vấn đề về tim mạch. Sau khi tình trạng ổn định và phụ thuộc vào các yếu tố khác, bác sĩ sẽ chỉ định tiếp tục điều trị y tế, chuyển đến cơ sở cai nghiện ma túy…

Dự phòng sử dụng thuốc lắc quá liều

Biện pháp dự phòng tốt nhất quá liều thuốc lắc là hoàn toàn không sử dụng. Nếu bạn hiện có các vấn đề liên quan đến lạm dụng chất, bạn có nguy cơ gia tăng sử dụng quá liều MDMA. Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế sớm và phù hợp có thể giúp bạn hạn chế các vấn đề liên quan lạm dụng thuốc lắc. Nếu bạn đang sử dụng MDMA, hãy dừng ngay lập tức. Nếu gặp khó khăn khi dừng sử dụng thuốc, các bác sĩ có thể giúp bạn.

Một trong những giải pháp xã hội tuyệt vời nhất trong việc ngăn ngừa lạm dụng MDMA là GIÁO DỤC. Việc xã hội nhận thức được mối liên hệ sâu sắc của loại thuốc này với văn hóa của thế hệ trẻ là vô cùng quan trọng. Các chương trình phòng chống ma túy cần chú ý đến những người trẻ tuổi, thanh thiếu niên và có sự tiếp cận ngay từ trường học.

Nếu bạn đã sử dụng thuốc lắc trong một thời gian dài hoặc phải sử dụng với liều cao mỗi lần để đạt được kích thích nguy cơ cao bạn cần sử dụng dịch vụ y tế hỗ trợ cai nghiện ma túy gồm các giai đoạn luân phiên nhau.

Mục đích chính của điều trị thải độc (drug detox) là loại bỏ thuốc khỏi các hệ thống cơ thể trong khi kiểm soát tốt các triệu chứng cai và các vấn đề sức khỏe liên quan. Detox cũng là điểm tiếp xúc đầu tiên trong cả liệu trình điều trị cai nghiện, giúp đánh giá và ổn định các vấn đề ban đầu đối tượng điều trị.

Điều trị nội trú hoặc ngoại trú thường đi kèm detox. Toàn diện trong phương pháp tiếp cận, điều trị nội trú đòi hỏi một cam kết điều trị toàn thời gian (full-time-in-house), nó cung cấp đầy đủ các hỗ trợ y tế bao gồm:

Quản lý y tế.
Liệu pháp sửa đổi hành vi cá nhân.
Thuốc và liệu pháp cho các triệu chứng cai.
Thảo luận nhóm và gia đình.
Đào tạo kỹ năng chống tái nghiện.

Các dịch vụ điều trị ngoại trú thay đổi từ nhập viện đến các buổi tư vấn một lần mỗi tuần. Không có thuốc hoặc liệu pháp điều trị đặc hiệu cho lạm dụng MDMA, nhưng những phương pháp điều trị hiện tại vẫn có thể hữu ích.

Trái ngược với những niềm tin phổ biến, thuốc lắc không vô hại. MDMA, cho dù được sử dụng ở dạng thuốc viên, bột, hay tinh thể thường bao gồm các thành phần hóa học có hại và một số hợp chất gây nghiện khác. Tại sao phải tiếp tục đặt cược sức khỏe thậm chí mạng sống của bạn vào những cảm giác phấn khích nhất thời?

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP