Xem lại: tiếp cận và chẩn đoán tự kỷ
Hỗ trợ
Rối loạn phổ tự kỷ là tình trạng tồn tại suốt đời, nhưng có nhiều biện pháp can thiệp để giúp đỡ các đối tượng tự kỷ trong các trở ngại mà họ có thể gặp phải.
Thuốc và các biện pháp trị liệu có thể có ích trong:
- Phát triển ngôn ngữ;
- Giao tiếp xã hội;
- Động kinh;
- Trầm cảm;
- OCD;
- Rối loạn giấc ngủ;
- Khó khăn trong ứng xử.
Trẻ tự kỷ và cha mẹ có thể tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia ASD, chuyên gia ngôn ngữ trị liệu, giáo viên và chuyên gia tâm lý.
Các chiến lược và kỹ năng
Những người tự kỷ có thể cư xử khác thường so với những người khác, thật ra thì những hành vi này - ví dụ như lặp đi lặp lại một hành động - hầu hết là cách để giúp họ đối phó với môi trường xung quanh khi họ cảm thấy bị kích thích quá mức.
Những hành động này có thể là cách để họ:
- Bảo vệ bản thân mình khỏi môi trường có tác nhân kích thích quá mức;
- Kiểm soát cảm xúc bản thân;
- Tạo ra một ý thức trật tự.
Những người có tâm lý bình thường có thể sẽ không hiểu rõ được những hành động này, điều này có thể khiến cho người tự kỷ cảm thấy bị cô lập và buồn bã.
Cha mẹ, người chăm sóc và những người khác có thể nâng cao chất lượng cuộc sống của trẻ một cách tốt nhất bằng việc học hỏi thêm về rối loạn phổ tự kỷ và cách chăm sóc trẻ.
Ví dụ như:
- Học về các ảnh hưởng của rối loạn phổ tự kỷ đến trẻ;
- Chấp nhận rằng cho dù trẻ có bị tự kỷ và khác người bình thường thì trẻ vẫn là một con người hoàn chỉnh với những điểm mạnh và điểm yếu riêng biệt;
- Luôn thực hiện đúng theo quy trình sinh hoạt hàng ngày và các luật lệ;
- Nuôi dạy trẻ theo đúng các điểm mạnh và sở thích của trẻ;
- Nghiên cứu và xây dựng một hệ thống hỗ trợ dành cho trẻ;
- Tuân theo quy trình ở mọi nơi nếu có thể;
- Lên kế hoạch và chuẩn bị cho những thay đổi nếu có;
- Tránh đưa trẻ đến các môi trường có các tác nhân gây kích động và có thể dần dần cho trẻ làm quen với các môi trường đó từng chút một;
- Khuyến khích các hoạt động phối hợp bằng cách đưa ra giới hạn và các sự lựa chọn;
- Nên lắng nghe các trẻ tự kỷ nếu trẻ có thể nói hoặc viết về các cảm xúc của mình.
Mọi người cũng có thể hợp tác với trẻ để phát hiện ra:
- Các yếu tố có thể kích động trẻ;
- Khi nào thì trẻ phản ứng và có những phản ứng gì;
- Sở thích và những thứ trẻ không thích;
- Mức độ giao tiếp của trẻ;
- Những thứ trẻ thích tìm hiểu;
- Ưu và nhược điểm của trẻ.
Nguyên nhân
Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm ra nguyên nhân dẫn đến rối loạn phổ tự kỷ.
Các yếu tố có thể góp phần bao gồm:
- Các tính trạng di truyền;
- Yếu tố môi trường;
- Gián đoạn phát triển não trong giai đoạn sớm;
- Sinh non;
- Là nam giới (Rối loạn phổ tự kỷ có tỷ lệ ở nam cao gấp 4 lần nữ);
- Có anh/chị/em sinh đôi bị tự kỷ.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra được bằng chứng liên quan giữa tự kỷ với việc tiêm vaccine và cách chăm sóc dạy dỗ của cha mẹ.
Tiên lượng
Phổ tự kỷ bao gồm rất nhiều các tình trạng khác nhau với nhiều biểu hiện khác nhau. Mỗi cá nhân tự kỷ đều rất khác biệt, và không có một định nghĩa nào có thể mô tả được cá nhân đó cũng như dự đoán được cuộc sống sau này của họ.
Một số người sẽ cần phải được chăm sóc suốt đời nhưng cũng có những người có thể sống độc lập, học vấn cao và là những người có nhiều mục tiêu lớn.
Rối loạn phổ tự kỷ là một tình trạng ảnh hưởng suốt đời, nhưng với sự trợ giúp cũng như các liệu pháp thì những người tự kỷ cũng có thể ứng phó được với các thách thức mà họ phải đối đầu trong cuộc sống.
Cha mẹ và những người chăm sóc nếu như nghi ngờ trẻ có dấu hiệu tự kỷ thì có thể giúp trẻ bằng cách tìm đến các chuyên gia càng sớm càng tốt. Các biện pháp can thiệp sớm có thể giúp trẻ đạt được tiềm năng của mình một cách tối đa.
Tóm tắt
Tự kỷ là một rối loạn phát triển tâm thần phức tạp có thể gây ảnh hưởng đến cách cá nhân đó cư xử và cảm nhận môi trường sống xung quanh.
Ảnh hưởng của tự kỷ rất đa dạng tùy theo mỗi cá nhân. Một vài người tự kỷ sống tự lập được trong khi một số khác thì cần phải được hỗ trợ và chăm sóc suốt đời.
Các liệu pháp hiện tại bao gồm trị liệu nghề nghiệp và trị liệu ngôn ngữ. Hiện nay cũng có nhiều dạng hỗ trợ khác nữa.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
