Kiểm soát tình trạng yếu cơ trong hội chứng đa xơ cứng

Nguyên nhân gây yếu cơ bắp trong bệnh đa xơ cứng

Sở dĩ bạn có thể đi lại, mặc quần áo và cầm nắm mọi thứ là do sự kết nối giữa não bộ và các cơ bắp. Não có có chức năng kiểm soát các hoạt động, truyền tín hiệu điện từ não bộ tới các cơ thông qua hệ thống các dây thần kinh. Những tín hiệu này thông báo cho các cơ bắp biết khi nào cần hoạt động.

Ở bệnh nhân mắc bệnh đa xơ cứng, hệ miễn dịch tấn công các tế bào thần kinh, hủy hoại myelin là một chất cách điện có tác dụng bao quanh vào bảo vệ các sợi thần kinh. Khi myelin bị tổn hại, các mô sẹo sẽ hình thành trên tế bào thần kinh và ngăn cản đường truyền tín hiệu thần kinh chính xác từ não bộ tới một số cơ quan trong cơ thể.

Tình trạng tổn thương thần kinh khiến cho cơ bắp trở nên cứng và yếu đi, làm giảm khả năng di chuyển và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Hiện tượng yếu cơ thường chỉ diễn ra ở một bên cơ thể như một chân hay một nửa thân người. Yếu cơ cũng như các triệu chứng khác của đa xơ cứng, có thể bùng phát rồi lại thuyên giảm theo từng đợt.

Các dạng yếu cơ trong bệnh đa xơ cứng

Khi các dây thần kinh bị tổn thương, não bộ không thể truyền tới cơ bắp các tín hiệu điều chỉnh quá trình co, duỗi cơ. Hậu quả là bạn không thể sử dụng được những cơ bắp này. Đồng thời, cơ bắp cũng sẽ trở nên yếu dần nếu không được hoạt động. Ngay cả các cơ không trực tiếp bị ảnh hưởng bởi bệnh đa xơ cứng cũng có thể bị yếu đi nếu các triệu chứng khác như mệt mỏi và đau nhức khiến người bệnh hạn chế vận động và luyện tập. Về lâu dài, cơ bắp cứ yếu dần dần. Một số người mắc bệnh đa xơ cứng cảm thấy cơ bắp của họ dễ mỏi hơn bình thường. Ví dụ, họ thường cảm thấy chân run, không thể đứng vững hay hạn chế di chuyển sau khi tập luyện thể dục như đi bộ.

Đôi khi bệnh đa xơ cứng có ảnh hưởng đến phần cơ ở chân, khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi bộ bình thường, họ thường bị kéo lê chân trên mặt đất hơn là đi bộ (hiện tượng bàn chân rũ).

Làm sao để điều trị chứng yếu cơ

Mục tiêu điều trị chính trong bệnh đa xơ cứng tập trung vào việc làm chậm lại sự tiến triển của bệnh, phòng tổn thương thần kinh và giảm nhẹ triệu chứng. Những loại thuốc điều trị để kiểm soát bệnh đa xơ cứng gồm có:

Thuốc nhóm steroid
Thuốc điều hòa miễn dịch interferon beta
Thay thế huyết tương
Thuốc glatiramer acetate (Copaxone)
Thuốc giãn cơ

Luyện tập cũng là một liệu pháp quan trọng trong điều trị căn bệnh này. Sự kết hợp giữa các bài tập cardio với bài tập tăng cường sức mạnh có thể giúp hỗ trợ hiệu quả cho các cơ bắp giúp bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng hơn. Nếu cơ yếu đi là do hạn chế vận động, các bài tập luyện sức đề kháng sử dụng tạ có thể giúp làm cơ khỏe hơn. Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ giúp bạn phát triển các chương trình tập luyện phù hợp với tình trạng bệnh, hướng dẫn bạn cách tập luyện chuẩn xác để không bị thương hay quá sức trong quá trình luyện tập.

Khi tình trạng yếu cơ gây ra do sự tổn thương các dây thần kinh, mục tiêu điều trị sẽ hơi khác một chút: sử dụng các cơ bị ảnh hưởng nhiều nhất có thể để người bệnh được vận động nhiều hơn, năng động hơn. Bạn sẽ được học các bài tập sử dụng tạ để tăng sức mạnh cho các cơ đã bị tổn thương. Trong trường hợp này, chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn cách giảm thiểu ảnh hưởng của chứng yếu cơ. Bạn sẽ được hướng dẫn sử dụng các thiết bị hỗ trợ như gậy, khung tập đi hay vòng khi cần thiết. Đối với tình trạng “bàn chân rũ”, bác sỹ có thể cho bạn sử dụng dụng cụ bảo vệ mắt cá chân để chân không còn bị kéo lê khi di chuyển. Người bệnh cũng có thể tham gia lớp trị liệu cơ năng để tiếp cận những chiến lược điều trị mới tại nhà và tại nơi làm việc.

Ngoài ra, những thói quen sau đây cũng có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng:

Duy trì giấc ngủ ngon và nghỉ ngơi đầy đủ
Giảm stress
Giữ mát cho cơ thể
Duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng

Trao đổi với bác sỹ

Các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng không phải đều giống nhau ở tất cả các bệnh nhân. Đó là lý do tại sao bạn cần phối hợp chặt chẽ với các bác sỹ và chuyên gia vật lý trị liệu để tìm ra một phương pháp điều trị thích hợp nhất cho bạn. Bạn có thể sẽ phải thử một số liệu pháp khác nhau cho tới khi tìm được một biện pháp thích hợp nhất có thể giúp giảm tình trạng yếu cơ và các triệu chứng khác. Liệu pháp điều trị có thể bao gồm sự kết hợp giữa thuốc, vật lý trị liệu và các thiết bị hỗ trợ.

Đa xơ cứng là một căn bệnh mãn tính cần sự kiên nhẫn trong điều trị của cả người bệnh và các thầy thuốc. Nếu không có được sự hỗ trợ bạn có thể gặp rất nhiều khó khăn. Do vậy, hãy luôn có sự trao đổi, kết nối với gia đình và bạn bè, tham gia vào một nhóm hỗ trợ và tích cực tham gia vào các hoạt động yêu thích.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP