Mộng du là gì?

Nếu vậy, bạn có thể là một trong 6,9% của những người đã trải qua ít nhất một lần mộng du trong đời. Mặc dù tỷ lệ mắc chứng mộng du cao hơn đáng kể ở trẻ em, nhưng khoảng 1,5% số người trưởng thành gặp phải các đợt mông dụ sau giai đoạn thơ ấu . Mộng du có thể do sử dụng thuốc, di truyền hoặc tình trạng sức khỏe làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Dưới đây là những lý do tại sao một số người bị mộng du.

Chính xác thì mộng du là gì?

Mộng du là một chứng rối loạn giấc ngủ xảy ra ở phần sâu nhất của giấc ngủ không chuyển động mắt (NREM) của bạn. Nó thường xảy ra trong vòng 1 đến 2 giờ sau khi chìm vào giấc ngủ. Trong giai đoạn mộng du, bạn có thể ngồi dậy, đi lại và thậm chí thực hiện các hoạt động bình thường tất cả trong khi ngủ. Đôi mắt của bạn đang mở, nhưng thực ra bạn vẫn đang trong trạng thái ngủ say. Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ không coi mộng du là một rối loạn trừ khi nó xảy ra thường xuyên đủ để khiến bạn căng thẳng và nó làm rối loạn khả năng hoạt động trong ngày của bạn.

Nguyên nhân gây ra mộng du?

Phổ biến hơn ở trẻ em so với người lớn, mộng du thường phát triển nhiều hơn ở độ tuổi thiếu niên. Nhưng không phải ai cũng ngừng mộng du khi đã trưởng thành. Mặc dù hiếm gặp, một số người có thể chỉ bắt đầu mộng du trong những năm trưởng thành. Các nhà nghiên cứu về giấc ngủ đã xác định được một số tình trạng sức khỏe, hoạt động và các chất được biết đến là nguyên nhân gây ra các cơn mộng du. Cũng có thể bạn đã di truyền khuynh hướng mộng du của mình. Mộng du đôi khi xuất hiện trong các gia đình.

Căng thẳng

Căng thẳng và lo lắng được biết là sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn. Một số nhà khoa học về giấc ngủ cũng cho rằng căng thẳng ban ngày có thể góp phần gây ra chứng mộng du. Nếu bạn muốn giảm mức độ căng thẳng hàng ngày của mình để có thể nghỉ ngơi vào ban đêm, bạn có thể muốn thử các kỹ thuật giảm căng thẳng như sau:

tập thể dục thường xuyên
thực hành chánh niệm
hạn chế caffein
tập thở
thử tập yoga

Thiếu ngủ

Những người không ngủ đủ giấc dễ bị mộng du hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu chụp cộng hưởng từ não của những người có tiền sử mộng du phát hiện ra rằng thiếu ngủ làm tăng số lượng các đợt mộng du mà người ta trải qua.

Đau nửa đầu

Nếu bạn bị chứng đau nửa đầu mãn tính, bạn có thể dễ bị mộng du hơn. Vào năm 2015, một nhóm các nhà khoa học về giấc ngủ đã phỏng vấn 100 bệnh nhân thường xuyên bị mộng du và phát hiện ra mối liên hệ chặt chẽ giữa mộng du và đau đầu suốt đời, đặc biệt là chứng đau nửa đầu.

Sốt

Mộng du có liên quan đến các bệnh gây sốt, đặc biệt là ở trẻ em. Những cơn sốt cũng có thể gây ra nỗi kinh hoàng về đêm, làm rối loạn giấc ngủ, trong đó bạn có thể la hét, khua tay múa chân hoặc cố gắng thoát khỏi những điều sợ hãi mà bạn cảm thấy trong giấc ngủ.

Rối loạn nhịp thở

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là tình trạng rối loạn nhịp thở khiến bạn ngừng thở trong thời gian ngắn khi ngủ. Tình trạng này không chỉ biểu hiện bằng việc ngáy. Ngoài ra, chứng ngưng thở khi ngủ nghiêm trọng có thể dẫn đến mệt mỏi vào ban ngày, huyết áp cao, đột quỵ và bệnh tim. Nếu bạn bị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn nghiêm trọng, khả năng bạn bị mộng du sẽ cao hơn những người bị chứng ngưng thở khi ngủ nhẹ. Cũng có báo cáo về chứng mộng du ở trẻ em bị hen suyễn. Bệnh hen suyễn có thể dẫn đến mất ngủ và thuốc montelukast đã gây ra chứng mộng du ở một số trẻ em.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Nếu bạn bị trào ngược dạ dày thực quản, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát khó chịu. Đối với nhiều người, các triệu chứng này sẽ tồi tệ hơn vào ban đêm. Những người bị trào ngược dạ dày và các rối loạn dạ dày khác dễ bị nhiều loại rối loạn giấc ngủ, bao gồm cả mộng du. Vì trào ngược cản trở giấc ngủ, nó có thể gây kiệt sức trong thời gian dài, điều này cũng khiến bạn dễ mắc các cơn mộng du.

Bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson là một tình trạng thần kinh ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của cơ thể bạn. Khi bệnh tiến triển, nó có thể ảnh hưởng đến các phần của thân não kiểm soát chuyển động cũng như các phần của não kiểm soát giấc ngủ. Thông thường, khi bạn mơ trong giấc ngủ, não của bạn tạm thời làm tê liệt một số cơ để ngăn bạn thực hiện giấc mơ và làm tổn thương bản thân hoặc người khác trong quá trình này.

Hội chứng chân không yên

Có một số cuộc tranh luận giữa các nhà nghiên cứu về giấc ngủ về việc liệu hội chứng chân không yên (RLS) có gây ra chứng mộng du hay không.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người bị hội chứng chân không yên không có nhiều khả năng bị mộng du hơn những người khác. Các nghiên cứu khác chỉ ra mối liên hệ giữa chứng mộng du và các loại thuốc được sử dụng để điều trị hội chứng chân không yên.

Làm thế nào để bạn biết nếu ai đó đang bị mộng du?

Những người mộng du thường không phản ứng khi bạn cố gắng thu hút sự chú ý của họ. Họ có thể có cái nhìn đờ đẫn hoặc xa xăm. Theo các chuyên gia về giấc ngủ, người mộng du cũng có thể tham gia vào các hoạt động khác khi họ đang ở trạng thái mộng du, bao gồm:

Ăn
Nói
Chuẩn bị thức ăn
Đi tiểu ở những nơi không phải là nhà vệ sinh
Cố gắng rời khỏi nhà
Quan hệ tình dục

Hầu hết thời gian, mọi người không nhớ giai đoạn mộng du khi họ thức dậy. Nếu bạn đánh thức ai đó khi họ đang mộng du, họ có thể bối rối không biết chuyện gì đang xảy ra.

Mộng du có nguy hiểm không?

Mặc dù hầu hết các đợt mộng du kết thúc mà không có tổn thương, nhưng mộng du có thể khá nguy hiểm. Một số người có thể cố gắng lái xe hoặc thực hiện các công việc khác mà không thể nhận thức được điều gì đang thực sự diễn ra xung quanh họ. Thương tích là hậu quả của các vụ tai nạn như ngã cầu thang, hoặc va chạm vào các vật thể như tường hoặc đồ đạc. Vì ai đó có thể làm tổn thương bản thân hoặc người khác khi họ mộng du, nên đánh thức người đang mộng du là một ý kiến hay. Chỉ cần thực hiện nhẹ nhàng, vì người mộng du có thể bị giật mình vì bị đánh thức.

Khi nào phải đi khám bác sĩ về chứng mộng du?

Hầu hết trẻ em hết mộng du khi đến tuổi thiếu niên mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng mộng du của bạn không bắt đầu cho đến khi bạn trưởng thành, bạn có thể muốn nói chuyện với bác sĩ để loại trừ các tình trạng tiềm ẩn có thể khiến bạn bị mộng du. Nếu bạn thường xuyên mộng du hoặc nếu mộng du đang gây ra các vấn đề với hoạt động hàng ngày hoặc các mối quan hệ của bạn, bạn nên nói chuyện với bác sĩ.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP