Suy giảm trí nhớ tuổi dậy thì đang là tình trạng báo động. Bởi nó không chỉ khiến khả năng học tập của giới trẻ bị giảm sút, mà về lâu dài có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm hơn. Vậy suy giảm trí nhớ ở tuổi dậy thì xuất phát do đâu và làm sao để phòng tránh? Cùng tìm hiểu ngay nhé.
Suy giảm trí nhớ tuổi dậy thì hay còn có tên gọi khác là suy giảm trí nhớ ở học sinh, chứng hay quên, suy giảm nhận thức, hội chứng suy giảm trí nhớ… Đặc thù của hiện tượng này là tình trạng vận chuyển thông tin về vỏ não để ghi nhớ bị ngưng trệ, gây suy giảm khả năng ghi nhớ của não bộ. Lâu dần theo thời gian sẽ gây mất trí nhớ ngắn hạn hoặc dài hạn, sa sút khả năng tư duy, làm giảm kết quả học tập.
Theo một số nghiên cứu gần đây cho thấy, có tới 85% người dưới 50 tuổi gặp phải các vấn đề về trí nhớ. Trong đó, số lượng người dưới 30 tuổi chiếm từ 20 – 30%. Thông qua những con số này, có thể thấy suy giảm trí nhớ đang ngày một trẻ hóa, gây ra nhiều hệ lụy sau này.
Suy giảm trí nhớ ở tuổi dậy thì có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có 4 nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
Hầu hết ở lứa tuổi dậy thì đều gặp phải tình trạng căng thẳng thần kinh do áp lực học tập. Việc thần kinh bị ức chế khiến các em khó khăn trong việc tập trung để nhận thức và tiếp thu bài học. Từ đó khiến tốc độ phản ứng xung quanh, khả năng tư duy cũng bị ảnh hưởng. Các em dễ bị lơ đãng, phân tán tư tưởng do trí nhớ suy giảm.
Trong độ tuổi dậy thì, hormone trong cơ thể sẽ thay đổi và có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Khi thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc sẽ khiến cơ thể không thể tái tạo, khả năng lưu trữ thông tin lên vỏ não cũng bị hạn chế dẫn đến mau quên, về lâu dài sẽ gây mất trí nhớ ngắn hạn. Ngoài ra, rối loạn giấc ngủ cũng khiến các em bị mệt mỏi, đầu óc thiếu tỉnh táo, khó tiếp thu bài học.
Việc học tập cùng một lượng lớn các môn học và những bài tập về nhà khiến não bộ bị làm việc quá tải. Đây cũng là một trong số những nguyên nhân góp phần gây suy giảm trí nhớ. Chính vì thế, các giáo viên hoặc người lớn cần hướng dẫn các em sắp xếp thời gian cho học tập hợp lý, tạo thời gian nghỉ ngơi thư giãn, tránh học cùng lúc quá nhiều.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng cho một bộ não khỏe mạnh, tư duy nhanh nhạy. Việc ăn uống thất thường, thiếu chất, không lành mạnh, nhất là khi thiếu đi các vitamin nhóm B dễ khiến các em mệt mỏi, xanh xao. Đi kèm với đó là áp lực từ học tập và cuộc sống sẽ làm suy giảm khả năng ghi nhớ của não bộ.
Đặc biệt, các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu hụt vitamin B1 có thể gây mất trí nhớ ngắn hạn, giúp duy trì và sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh.
Việc nhận biết dấu hiệu suy giảm trí nhớ ở độ tuổi tuổi dậy thì từ sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng để tìm ra nguyên nhân và có biện pháp khắc phục từ sớm. Các biểu hiện của tình trạng suy giảm trí nhớ như sau:
– Nói trước quên sau, thường quên vị trí để đồ
– Tư duy, phản ứng chậm, hay lơ đãng khiến kết quả học tập giảm sút
– Thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, buồn bã, lo âu, không kiểm soát được hành vi của bản thân
– Ngủ không sâu giấc, mất ngủ về đêm
– Thường xuyên lo lắng, stress, căng thẳng kéo dài
Có thể khẳng định suy giảm trí nhớ là một hội chứng nguy hiểm. Đối với tuổi dậy thì, ảnh hưởng trước mắt chính là kết quả học tập bị giảm sút, học trước quên sau và gặp nhiều vấn đề rắc rối trong cuộc sống.
Về lâu dài, tình trạng suy giảm trí nhớ tiến triển khiến khả năng tư duy và làm việc giảm sút, ảnh hưởng đến năng suất lao động, học tập cũng như các vấn đề khác trong sinh hoạt hàng ngày. Thậm chí, suy giảm trí nhớ ở lứa tuổi dậy thì nếu không được phát hiện và điều trị từ sớm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm khi về già như: teo não, mất trí nhớ…
Cha mẹ nên chủ động giúp con phòng tránh suy giảm trí nhớ bằng các biện pháp như:
– Học tập có kế hoạch, tránh học dồn dập, căng thẳng
– Sắp xếp lại thời gian và giúp con giải tỏa căng thẳng, ổn định lại để có thể học tiếp về sau.
– Tập thể dục mỗi ngày giúp thúc đẩy tuần hoàn máu não, cải thiện tinh thần
– Chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ chất, hạn chế các đồ ăn nhanh và đồ ăn chế biến sẵn.
– Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, hoạt động nhóm để tăng tương tác xã hội, vận động cơ thể
– Rèn luyện khả năng ghi nhớ với các trò chơi thay vì lên mạng xã hội,
– Tập thói quen đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, hạn chế xem tivi điện thoại trước khi ngủ
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh suy giảm trí nhớ.
Tóm lại, suy giảm trí nhớ tuổi dậy thì mặc dù không gây nguy hiểm ngay, nhưng có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng học tập và cuộc sống. Về lâu dài nếu không được điều trị hiệu quả, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn. Chính vì vậy, các phụ huynh không nên chủ quan trước bất cứ dấu hiệu nào của bệnh. Nên chủ động đưa các con đến khám tại các chuyên khoa thần kinh uy tín khi thấy bất thường để được chẩn đoán, xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh