1.1. Tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là một tuyến thuộc hệ sinh dục nam, nằm ngay cửa ngõ của bàng quang, bao quanh ống niệu đạo.
Tiền liệt tuyến gồm 2 múi, ở tuổi nhỏ tiền liệt tuyến có kích thước rất bé như hạt đậu và hầu như không đóng một vai trò gì. Khi nam giới đến tuổi trưởng thành, tiền liệt tuyến phát triển to ra, có hình dạng giống như hạt dẻ và có khối lượng khoảng 20g.
1.2. Chức năng của tuyến tiền liệt
Chức năng sinh dục
Đây là chức năng chính của tiền liệt tuyến, tuyến này tiết ra chất dịch, góp phần tạo ra tinh dịch làm môi trường vận chuyển tinh trùng.
Chức năng vận chuyển
Hai đường dẫn tinh và đường dẫn nước tiểu đều qua tiền liệt tuyến. Tiền liệt tuyến tham gia cả quá trình xuất tinh và tiểu tiện.
1.3. Bệnh u xơ tiền liệt tuyến là gì?
Ở tiền liệt tuyến bệnh hay gặp nhất là phì đại tiền liệt tuyến (hay còn gọi là u xơ tiền liệt tuyến) do các tổ chức u xơ chèn ép lên bàng quang và niệu đạo gây ra triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến khó chịu đường tiểu và những biến chứng nguy hiểm.
Hiện tại chưa khẳng định chính xác nguyên nhân của bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Tuy nhiên nguyên nhân được nhiều nhà khoa học chấp nhận nhất là do lão hoá làm suy giảm nội tiết tố nam.
2. Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến
Khi khối phì đại to ra gây chèn ép phần phía trên của đường niệu đạo và chiếm chỗ của bàng quang, gây ra hội chứng tắc nghẽn đường tiểu và kích thích bàng quang. Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến ban đầu là bệnh nhân cảm giác đi tiểu khó: đứng lâu, rặn nhiều, tiểu yếu hoặc tiểu thành tia nhỏ. Cần phải chú ý tới các triệu chứng của bệnh để có các biện pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt khi bệnh mới xuất hiện, tránh để lâu sẽ gây khó khăn cho quá trình điều trị.
Tiền liệt tuyến càng phì đại, triệu chứng phì đại tiền liệt tuyến càng rõ ràng kèm theo các biểu hiện khác như:
2.1. Hội chứng kích thích
Đái vội
Người bệnh buồn đi tiểu không nhịn được quá vài phút, hoặc nhịn rất khó do bàng quang ức chế kém.
Tiểu nhiều lần
Người bệnh tiểu nhiều lần cả ban đêm lẫn ban ngày. Thường là đi tiểu 2 lần/đêm, lúc nửa đêm hay về sáng, làm bệnh nhân mất ngủ. Sau đó bệnh nhân sẽ đi tiểu nhiều lần cả ban ngày, liên tục cách 2-3 giờ/ lần tiểu tiện. Đây được coi là dấu hiệu bệnh lý. Người bệnh nặng có thể bị triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến này làm cho cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
2.2. Hội chứng tắc nghẽn
Tiểu khó
Đây là dấu hiệu u xơ tiền liệt tuyến thường gặp nhất ở nam giới. Người bệnh luôn có cảm giác buồn tiểu phải mất nhiều thời gian mới có thể tiểu. Nước tiểu ra không tiểu hết được, dòng chảy yếu. Người bệnh vừa đi tiểu xong lại buồn tiểu.
Tiểu són, tiểu không tự chủ được
Nước tiểu tự bài tiết không thể kiềm chế khi ngủ cũng là một triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến. Nhiều trường hợp ban ngày cũng xuất hiện tình trạng tiểu són.
Tiểu buốt, tiểu rắt
Khi đi tiểu, người bệnh có cảm giác đau buốt. Người bệnh đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu của mỗi lần đi tiểu rất ít.
Bí tiểu
Đôi khi người bệnh phải đến bệnh viện cấp cứu do bí tiểu đột ngột. Bệnh nhân đã cố gắng rặn mà không thể đi tiểu được. Nếu không thể đi tiểu phần bụng dưới của người bệnh căng lên khiến người bệnh bị đau tức, khó chịu.
Tiểu ngắt quãng
Sỏi bàng quang được hình thành khi tuyến tiền liệt có dấu hiệu bị phì đại. Sỏi bàng quang làm cho dòng nước tiểu bị ngắt quãng. Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến này sẽ nặng hơn nếu trời trở lạnh. Hơn nữa, khi dùng thuốc an thần, thuốc chống cholinergic và người thường xuyên dùng rượu, bia cũng có thể gặp triệu chứng này.
Nước tiểu đôi khi có lẫn máu
Đôi lúc, người bệnh quan sát thấy nước tiểu có lẫn máu do huyết quản giãn nở, bị đứt và vỡ ra.
Các triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến khó chịu này làm ảnh hưởng trầm trọng đến chất lượng cuộc sống của nam giới. Không chỉ vậy, đường tiết niệu còn là đường dẫn chung của tinh dịch và nước tiểu, vì vậy tắc nghẽn đường tiết niệu sẽ làm giảm ham muốn và ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động tình dục.
Lời khuyên cho các đấng mày râu là hãy chú ý giữ gìn sức khỏe, khám bệnh định kì 6 tháng./lần. Ngoài ra, cần có một lối sống lành mạnh và tích cực để có thể phòng bệnh phì đại tuyến tiền liệt cũng như một số bệnh khác. Khi có bất cứ triệu chứng phì đại tiền liệt tuyến nào, hãy tới ngay các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
