Sỏi thận là bệnh lý rất thường gặp, là một hiện tượng chất khoáng trong nước tiểu lắng đọng lại ở thận, lâu ngày kết lại tạo thành sỏi. Chế độ ăn uống, sinh hoạt góp phần gây ra bệnh lý sỏi thận. Nếu không điều trị sớm có thể dẫn tới suy thận. Vậy cách phòng bệnh sỏi thận như thế nào để ngăn ngừa tình trạng trên.
Theo các bác sĩ, có rất nhiều nguyên nhân gây sỏi thận như uống không đủ nước, chế độ ăn không hợp lý, nhiễm khuẩn bộ phận sinh dục gây viêm đường tiết niệu, tạo mủ và lắng đọng các chất bài tiết của cơ thể, từ đó hình thành sỏi.
Thông thường khi mắc bệnh sỏi thận, bệnh nhân có cơn đau đột ngột, rất dữ dội và chỉ ở một bên. Ðau bắt đầu ở vùng thắt lưng rồi lan sang phía bụng, nách và các cơ quan sinh dục; có lúc đau giảm đi nhưng sau đó lại xuất hiện cơn đau khác dữ dội hơn.
Ngoài triệu chứng đau, người bệnh còn có triệu chứng tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu rắt. Các cơn đau ở lưng khi bị sỏi thận hầu như khó phân biệt với các cơn đau của chứng bệnh khác. Vì thế khi bị đau lưng nên đi khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán, nếu nghi bị sỏi thận thì cần được siêu âm, chụp X-quang để có thể điều trị kịp thời.
Nên làm gì khi đang lên cơn đau?
Khi có biểu hiện nghi ngờ mắc sỏi thận, người bệnh cần tìm đến bệnh viện để được bác sĩ trực tiếp thăm khám, chẩn đoán và tư vấn phương pháp chữa trị phù hợp. Tùy từng trường hợp các bác sĩ có chỉ định cụ thể như dùng thuốc chống viêm, chống co thắt và chống đau (dạng tiêm, uống hay đặt hậu môn). Trong đa số trường hợp, sỏi nhỏ (đường kính dưới 5mm) có thể được loại trừ tự nhiên theo nước tiểu cùng với liệu pháp chống viêm. Nếu sỏi quá to thì có nhiều phương pháp tán sỏi khác, nhưng cần được thực hiện tại bệnh viện tùy theo mỗi trường hợp hoặc mổ lấy sỏi.
Cách phòng bệnh sỏi thận
Uống nhiều nước: Đây là biện pháp quan trọng đầu tiên giúp phòng bệnh sỏi thận. Nước được cung cấp đủ sẽ không chỉ làm máu lưu thông tốt hơn, hòa tan các chất mà còn làm nhiệt độ cơ thể được điều hòa tốt hơn. Hơn thế nữa nó giúp thải trừ các chất cặn bã để ngăn ngừa bệnh tật. Không nên uống các loại nước nhiều đường, nhất là đối với người béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp. Với một số trường hợp đặc biệt cần thận trọng khi uống nước như người bị suy tim, suy thận…
Ăn uống cân đối 4 nhóm thức ăn (bột, đường, mỡ, vitamin). Chế độ ăn quá nhiều thực phẩm chứa canxi sẽ khiến cơ thể dư thừa canxi, lượng canxi dư thừa sẽ tích tụ hình thành sỏi. Thói quen ăn mặn, ăn nhiều chất đạm, thịt cũng là một nguy cơ gây sỏi thận. Thực phẩm chứa nhiều muối và nhiều chất đạm sẽ làm giảm độ pH nước tiểu, kích thích bài tiết chất canxi và cystine, gây ra sỏi. Ăn quá nhiều chất dầu mỡ cũng sẽ làm tăng thêm hàm lượng cholesterol trong dịch mật, hình thành nên sỏi.
Tóm lại, để phòng ngừa sỏi thận bạn cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, hạn chế ăn mặn, ăn quá nhiều dầu mỡ và thực phẩm chứa nhiều canxi. Trong thực đơn hàng ngày, nên bổ sung nhiều rau tươi vì chất xơ của rau sẽ giúp tiêu hóa nhanh, tránh ứ đọng trong ruột, giảm thiểu sự tái hấp thụ chất oxalat từ ruột để tạo nên sỏi niệu, chất kiềm cung cấp bởi rau tươi sẽ gia tăng sự bài tiết chất citrat ngăn chặn tạo sỏi. Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều oxalat như: trà đặc, cà phê, sô-cô-la, bột cám, ngũ cốc, rau muống… Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ (nhất là với phụ nữ sau đẻ), phải dùng nước sạch để vệ sinh vùng kín.
Bên cạnh đó, cần khám sức khỏe định kỳ, siêu âm và xét nghiệm nước tiểu nhằm phát hiện sớm sỏi thận để điều trị hiệu quả, kịp thời.
Phòng bệnh sỏi thận không khó. Chúng ta cần áp dụng một chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, lành mạnh sẽ giúp tăng cường sức khỏe, phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh