Sự liên kết giữa bệnh thận và nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết có thể kích hoạt tình trạng viêm khắp cơ thể và khiến bạn có nguy cơ cao bị suy thận. Mặt khác, suy thận có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn và tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết. Nhiễm trùng huyết là một tình trạng đe dọa đến tính mạng do phản ứng dữ dội của hệ thống miễn dịch đối với nhiễm trùng. Hầu như bất kỳ loại nhiễm trùng nào cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết.

Nhiễm trùng huyết gây ra chứng viêm khắp cơ thể bạn, có thể dẫn đến suy đa cơ quan. Trên thực tế, nhiễm trùng huyết là yếu tố nguy cơ phổ biến nhất của suy thận cấp tính và có thể gặp ở 26 - 50% những người bị suy thận cấp tính. Suy thận cấp tính, hay chấn thương thận cấp tính là tình trạng thận mất chức năng đột ngột.

Bị suy thận cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhiễm trùng huyết. Những người bị suy thận thường có hệ thống miễn dịch yếu, khiến họ có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn. Đọc bài viết sau để tìm hiểu về mối liên hệ giữa nhiễm trùng huyết và bệnh thận.

Nhiễm trùng huyết và bệnh thận có mối liên hệ như thế nào?

Nhiễm trùng huyết có thể dẫn đến suy thận cấp tính và suy thận có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết. Dưới đây là một cái nhìn về cách hai bệnh có liên quan đến nhau.

Nhiễm trùng huyết có thể gây suy thận cấp

Nhiễm trùng huyết là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận cấp ở những người bị bệnh nặng. Suy thận cấp tính thường có thể hồi phục nhưng nó cũng khiến bạn có nguy cơ bị biến chứng thận lâu dài.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang điều tra chính xác lý do tại sao nhiễm trùng huyết dẫn đến tổn thương thận. Hầu hết những nghiên cứu đến từ động vật hoặc nghiên cứu khám nghiệm tử thi. Các yếu tố được coi là có thể đóng một vai trò là nguyên nhân bao gồm:

Viêm nhiễm
Rối loạn chức năng của các mạch máu nhỏ
Lập trình lại quá trình trao đổi chất trong đó cơ thể bạn ưu tiên đường hơn chất béo làm nguồn năng lượng chính, điều này có thể dẫn đến tình trạng “thiếu năng lượng”

Những người bị nhiễm trùng huyết có xu hướng bị suy thận cấp nặng hơn những người bị suy thận không bị nhiễm trùng huyết. Họ cũng có nguy cơ tử vong do suy thận cao hơn.

Bệnh thận khiến bạn có nguy cơ nhiễm trùng huyết

Bệnh thận có thể khiến bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng huyết do làm suy yếu hệ thống miễn dịch và tăng khả năng bị nhiễm trùng máu.

Bệnh thận và hệ thống miễn dịch của bạn

Những người mắc bệnh thận mãn tính thường có hệ thống miễn dịch suy yếu. Điều này phần lớn xảy ra do sự tích tụ các chất độc trong máu do không được lọc đúng cách.

Chạy thận và nhiễm trùng máu

Những người chạy thận nhân tạo có đặt một ống thông để tiếp cận mạch máu (ống mỏng) hoặc mảnh ghép được đưa vào mạch máu. Tại vị trí tiếp cận mạch máu có thể đưa vi khuẩn vào máu của bạn và khiến bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng huyết. Có tới hơn 14.000 ca nhiễm trùng máu xảy ra ở những người chạy thận nhân tạo ở Hoa Kỳ vào năm 2020. Nguy cơ nhiễm trùng của bạn phụ thuộc vào loại vị trí tiếp cận mạch máu mà bạn có.

Trong một nghiên cứu lớn năm 2020 với hơn 870.000 người, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khoảng 30% số người chạy thận nhân tạo ở Hoa Kỳ từ năm 2006 đến 2014 đã mắc nhiễm trùng huyết với thời gian theo dõi trung bình là 1,64 năm. Những người đặt ống thông và mảnh ghép có nguy cơ cao hơn đáng kể so với những người có lỗ rò. Chạy thận nhân tạo là loại lọc máu phổ biến nhất.

Triệu chứng nhiễm trùng huyết và bệnh thận cấp

Nhiễm trùng huyết và suy thận cấp đều là những trường hợp cấp cứu y tế. Điều quan trọng là bạn phải được chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức. Gọi cấp cứu hoặc các dịch vụ khẩn cấp tại địa phương nếu bạn hoặc ai đó đi cùng bạn có các triệu chứng của một trong hai tình trạng.

Nhiễm trùng huyết

Các triệu chứng nhiễm trùng huyết ở người lớn có thể bao gồm:

Lú lẫn, nói lắp, không mạch lạc
Khó thở hoặc thở rất nhanh
Phát ban
Da, lưỡi hoặc môi có màu xanh, xám hoặc có đốm (những người có làn da sẫm màu có thể nhìn rõ hơn sự đổi màu trên lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân của họ)
Sốt, run rẩy hoặc cảm thấy lạnh
Da ẩm ướt hoặc đổ mồ hôi
Đau đớn vô cùng

Ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, bạn cũng có thể nhận thấy rằng trẻ có biểu hiện:

Buồn ngủ hơn bình thường
Không phản hồi lại hoặc không cho trẻ ăn được như bình thường
Có tiếng kêu yếu ớt bất thường

Triệu chứng suy thận cấp

Các triệu chứng suy thận cấp tính thường xuất hiện trong vòng vài giờ đến vài ngày và có thể bao gồm:

Tiêu chảy
Buồn ngủ
Lượng nước tiểu thấp hơn bình thường
Mất nước
Lú lẫn

Điều trị nhiễm trùng huyết và bệnh thận

Bệnh nhân điều trị nhiễm trùng huyết và suy thận cấp tính cần được chăm sóc khẩn cấp tại bệnh viện - nơi các bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ bạn để ngăn ngừa các biến chứng đe dọa đến tính mạng. Điều trị phần lớn bao gồm điều trị nhiễm trùng tiềm ẩn và kiểm soát các triệu chứng của bạn.

Việc điều trị có thể bao gồm:

Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh giúp cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn. Mỗi giờ trì hoãn dùng kháng sinh có liên quan đến việc tăng 8% nguy cơ tử vong ở những người bị nhiễm trùng huyết và suy thận cấp.
Thuốc kháng virus: Thuốc kháng sinh không hiệu quả đối với nhiễm virus, vì vậy bạn có thể được dùng thuốc kháng virus để thay thế. Thuốc kháng sinh thường được sử dụng khi nguyên nhân không được biết đến.
Truyền dịch: Chất lỏng được truyền qua đường truyền tĩnh mạch có thể giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước hoặc suy thận.
Oxy: Bạn có thể được cung cấp oxy qua mặt nạ hoặc ống thở để tăng mức oxy lưu thông trong máu.
Thuốc huyết áp: Bạn có thể dùng thuốc vận mạch để tăng huyết áp nếu huyết áp của bạn xuống thấp một cách nguy hiểm.
Các loại thuốc khác: một số thuốc khác bạn có thể dùng bao gồm:

cân bằng lượng đường trong máu của bạn
ngăn ngừa cục máu đông
ngăn ngừa các biến chứng khác
kiểm soát mức kali và canxi của bạn

Lọc máu: Nếu nhiễm trùng huyết đã gây ra suy thận cấp tính, bạn có thể cần lọc máu để giảm mức độ hóa chất độc hại tăng quá cao trong máu mà bình thường được lọc bởi thận của bạn.

Nhiễm trùng huyết với suy thận nghiêm trọng như thế nào?

Nhiễm trùng huyết với suy thận cấp có khả năng đe dọa tính mạng. Nếu không được điều trị ngay có thể dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong. Trong một nghiên cứu năm 2022, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tỷ lệ tử vong ở 1.122 người bị nhiễm trùng huyết là 16,59% nhưng tỷ lệ tử vong tăng lên 25,68% ở những người cũng bị suy thận. Những người chạy thận nhân tạo có nguy cơ tử vong do nhiễm trùng huyết cao gấp 30 - 50 lần so với những người không chạy thận nhân tạo.

Bạn có thể sống sót khi mắc nhiễm trùng huyết kèm theo suy thận hay không?

Có, bạn có thể sống sót khi bị nhiễm trùng huyết kèm theo suy thận, nhưng bạn cần phải được chăm sóc y tế nhanh chóng. Trong một nghiên cứu năm 2018, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy những người khỏi bệnh suy thận cấp tính và nhiễm trùng huyết vào thời điểm họ xuất viện có khả năng sống sót lâu dài tương tự như những người khỏi bệnh nhiễm trùng huyết mà không bị suy thận.

Một số người có thể hồi phục hoàn toàn sau nhiễm trùng huyết. Khoảng thời gian cần thiết để hồi phục phụ thuộc vào các yếu tố như:

Mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhiễm trùng
Sức khỏe tổng thể của bạn
Thời gian bạn nằm viện
Liệu bạn có được điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU) hay không

Suy thận cấp có thể dẫn đến các biến chứng suốt đời bao gồm cả bệnh thận mãn tính. Trong một nghiên cứu năm 2022, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người xuất viện do nhiễm trùng huyết có nguy cơ mắc các vấn đề về thận cao hơn đáng kể.

Kết luận

Nhiễm trùng huyết là một tình trạng đe dọa đến tính mạng do hệ thống miễn dịch của bạn phản ứng với nhiễm trùng. Suy thận cấp là một biến chứng phổ biến của nhiễm trùng huyết. Cả hai bệnh này đều cần được chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức.

Những người mắc bệnh thận cũng có nguy cơ cao bị nhiễm trùng huyết do thường xuyên bị suy yếu hệ thống miễn dịch và có nguy cơ cao bị nhiễm trùng máu liên quan đến lọc máu.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP