✴️ Cơ hội tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao miễn phí cho trẻ
Từ ngày 25/06/2022 đến ngày 17/07/2022, vào các ngày Thứ Bảy và Chủ Nhật hàng tuần, Khoa Nội tiết bệnh viện Nguyễn Tri Phương tổ chức chương trình “Tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em” miễn phí. Chương trình dành cho tất cả các trẻ em chưa dậy thì có nghi ngờ chiều cao thấp hơn so với độ tuổi.
Để tham gia chương trình, từ ngày 21/06/2022 đến ngày 12/07/2022, phụ huynh gọi điện thoại đăng ký theo hotline 0983 369 597 (8h -17h tất cả các ngày). Bệnh viện chỉ nhận khám tầm soát cho các trường hợp trẻ đã đăng ký qua hotline. Do đó, phụ huynh cần đăng ký trước cho trẻ để nhận lịch hẹn.
Tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao miễn phí cho trẻ là chương trình hỗ trợ cộng đồng thường niên tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương
Bắt đầu được triển khai từ năm 2017, tính đến nay, chương trình đã tầm soát miễn phí cho hơn 1700 trẻ. Tổng số trẻ được chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng là hơn 140 trẻ. Trong năm nay chương trình dự kiến sẽ tiếp nhận khoảng hơn 200 trẻ đến thăm khám.
Khi tham gia tầm soát, phụ huynh cần cung cấp những thông tin về tiền sử lúc sanh, tiền sử bệnh tật, tiền sử gia đình, tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ để các bác sĩ có những đánh giá sơ bộ bước đầu.
Tiếp theo, trẻ sẽ được thăm khám lâm sàng và đánh giá tình trạng tăng trưởng thông qua các chỉ số chiều cao, cân nặng, đối chiếu với các giá trị tham chiếu trên biểu đồ tăng trưởng. Trẻ cũng được chụp X - Quang xương bàn tay miễn phí khi có chỉ định để được đánh giá tuổi xương. Từ đó, các bác sĩ sẽ tư vấn về vấn đề phát triển chiều cao của trẻ là bình thường hay bất thường. Những trường hợp nghi ngờ chậm tăng trưởng chiều cao sẽ được hướng dẫn các bước xử trí tiếp theo, bao gồm việc xét nghiệm máu để định lượng chính xác hormone tăng trưởng và một số hormone liên quan khác trong cơ thể.
Khi nào trẻ nên được tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao?
Thông thường, trẻ mới sinh có chiều cao 48-52cm, trong năm đầu bé tăng khoảng 20-25cm, sang năm thứ 2 tăng 12cm, năm thứ 3 tăng 10 cm, năm thứ 4 tăng 7cm. Từ 4 tuổi trở đi, phụ huynh cần chú ý nhiều hơn đến tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ. Từ năm 4-11 tuổi, trẻ sẽ tăng trung bình 4-6cm/năm. Nếu trẻ không đạt mức tăng trưởng chiều cao bình thường đó, cha mẹ nên nghĩ ngay đến việc cho trẻ đi khám và tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao sớm.
Làm thế nào để biết trẻ chậm cao do thiếu GH?
Trẻ thiếu GH sẽ có chiều cao thấp hơn so với tuổi (dưới 2-3 độ lệch chuẩn dựa trên biểu đồ tăng trưởng), tốc độ tăng trưởng chậm (dưới 1,5 SD trong 1 năm hoặc dưới 5 cm/năm). Trẻ thiếu GH ở thể nhẹ, dù không ảnh hưởng đến sức khoẻ nhưng chiều cao hạn chế (thấp hơn nhiều so với trung bình) có thể khiến trẻ mặc cảm, tự ti cũng như không thể tham gia các hoạt động/công việc có kèm theo yêu cầu về chiều cao. Riêng đối với trẻ thiếu GH nặng có thể có những biểu hiện như giảm sản vùng mặt giữa (tạo nên gương mặt giống búp bê), tay chân nhỏ, bộ phận sinh dục nhỏ ở nam... Một số trẻ GH có thể có mỡ quanh vùng bụng, mũm mĩm dù tỷ lệ cơ thể bình thường. Trẻ thiếu GH cũng có thể sẽ thường xuyên thấy mệt mỏi. Ngoài ra, một số các triệu chứng về tâm lý cũng có thể xảy ra với trẻ thiếu GH như thiếu tập trung, trí nhớ kém…
Tuy nhiên, để biết trẻ có chậm cao do thiếu GH hay không cần được đánh giá bởi các bác sĩ Nội tiết.
Có thể cải thiện chiều cao cho trẻ thiếu GH không?
Điều này là có thể. Trẻ được chẩn đoán chậm tăng trưởng do thiếu GH được chỉ định bổ sung GH. Mục tiêu của việc điều trị này là để thay thế sự thiếu hụt GH cho sự phát triển chiều cao, các hoạt động chuyển hóa và tình trạng sức khỏe nói chung. Sau 3-6 tháng điều trị, trẻ sẽ được đo lại chiều cao và xét nghiệm máu để đánh giá kết quả và điều chỉnh liều thuốc nếu cần. Trẻ đáp ứng với điều trị sẽ tăng chiều cao từ 8-12 cm/năm. Khi đến tuổi dậy thì, trẻ sẽ được đánh giá lại xem có tiếp tục bổ sung GH hay ngưng bổ sung. Bổ sung GH ngoài được chỉ định cho các trường hợp thiếu GH, còn được chỉ định điều trị trong trường hợp trẻ chậm cao do suy thận mạn, hội chứng Turner, hội chứng Prader-Willi, trẻ sinh ra co chiều cao thấp so với tuổi thai (SGA), lùn vô căn (GHD, ISS).
Độ tuổi thích hợp điều trị cho trẻ chậm cao do thiếu GH
Bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh - Khoa Nội tiết cho biết: “Nếu trẻ chậm cao do thiếu GH, việc điều trị cần được thực hiện sớm, tốt nhất là trong giai đoạn từ 4-13 tuổi. Nếu để qua tuổi dậy thì, thường là sau 13 tuổi, khi các sụn xương trẻ đóng lại, việc điều trị sẽ không còn hiệu quả nữa. Mục tiêu của điều trị thiếu GH là giúp trẻ tăng chiều cao càng gần mức bình thường càng tốt. Với trẻ chậm cao do thiếu GH, nếu điều trị sớm, có thể bắt kịp tăng trưởng của các trẻ bình thường và hầu như sẽ đạt được chiều cao tối đa lúc trưởng thành theo di truyền của từng trẻ.”
Trên thực tế, nhiều trường hợp trẻ đến khám tại bệnh viện sau thời gian điều trị hoặc can thiệp dinh dưỡng không hiệu quả. Khi được xác định đúng nguyên nhân gây chậm cao do thiếu GH và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, trẻ được cải thiện chiều cao đáng kể, nhiều phụ huynh rất hạnh phúc, bản thân trẻ cũng cảm thấy tự tin hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
