Có nhiều nguyên nhân gây đột quỵ như tuổi tác (người cao tuổi dễ mắc hơn người trẻ), giới tính (nam có tỷ lệ mắc cao hơn nữ), tiền sử gia đình (người có người thân bị đột quỵ thì khả năng mắc cao hơn người bình thường) và các bệnh lý. Trong đó, máu nhiễm mỡ (rối loạn mỡ máu) là tác nhân đứng đầu, chiếm tới 85% các ca đột quỵ.
Mặc dù vậy, khoảng 80% trường hợp đột quỵ có thể tránh được nhờ thay đổi lối sống lành mạnh và phối hợp với các chuyên gia y tế để kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Chỉ cần áp dụng 5 cách đơn giản dưới đây, bạn đã có thể giảm nguy cơ đột quỵ đáng kể:
Các nghiên cứu cho thấy, hút 5 điếu thuốc lá mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ thêm 12%. Hút thuốc lá còn gây ra những tác hại khác như bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch – vốn đã tiềm ẩn ở người bệnh mỡ máu cao.
Hoạt động thể chất đã được chứng minh là giúp giảm chỉ số cholesterol trong máu, duy trì cân nặng hợp lý và hạ huyết áp - tất cả các yếu tố này đều góp phần giảm nguy cơ đột quỵ.
Ngoài ra, luyện tập thể dục còn làm tăng cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL), hay còn được gọi là cholesterol “tốt”, góp phần cải thiện chức năng nội mô động mạch vành.
Mỡ máu cao dễ gây tích tụ các mảng bám trong động mạch, tạo mảng xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch làm giảm tính đàn hồi thành mạch, kết hợp với tình trạng huyết áp tăng không kiểm soát có thể gây vỡ mạch máu đột ngột. Hậu quả là đột quỵ thể xuất huyết não, với các biểu hiện: Yếu liệt nửa người, rối loạn hô hấp, tuần hoàn… Nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có nguy cơ tử vong nhanh chóng.
Vì vậy, người bệnh mỡ máu cao cần ổn định huyết áp để ngăn biến chứng đột quỵ. Nên tuân thủ các biện pháp như duy trì một chế độ ăn lành mạnh, giảm tiêu thụ muối, ăn nhiều rau xanh, tăng cường hoạt động thể chất, kiểm soát cân nặng và hạn chế stress.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa đột quỵ não cũng như kiểm soát mỡ máu. Có nhiều chế độ ăn uống được chứng minh là giúp giảm nguy cơ đột quỵ, chẳng hạn như chế độ ăn DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension – chế độ ăn lành mạnh được thiết kế với mục đích ngăn ngừa tăng huyết áp) hoặc chế độ ăn Địa Trung Hải.
Đột quỵ nay đã không còn là nỗi lo của riêng người cao tuổi. Theo thống kê, có khoảng 10-15% các ca đột quỵ xảy ra ở người dưới 50 tuổi có các yếu tố nguy cơ như mỡ máu cao, béo phì và đái tháo đường.
Khi chưa đến tuổi trung niên, chúng ta thường không nghĩ tới bệnh tật. Nhưng ngay từ khi còn trẻ, mỗi người cần hình thành những thói quen tốt. Muốn phòng ngừa đột quỵ, hãy bắt đầu bằng việc xây dựng lối sống lành mạnh và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Bên cạnh đó, bạn nên thăm khám sức khỏe thường xuyên và tầm soát đột quỵ, kịp thời phát hiện bất thường của cơ thể.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh