Hội chứng Raynaud xảy khi cơ thể không cung cấp đủ máu tới bàn tay và bàn chân khiến bạn có cảm giác lạnh và tê bì. Hầu hết các trường hợp, triệu chứng này chỉ kéo dài trong thời gian ngắn khi cơ thể phản ứng quá mức với nhiệt độ lạnh.
Đối với hầu hết các trường hợp, Raynaud gây phiền toái hơn là khuyết tật.
Hội chứng Raynaud phần lớn không rõ nguyên nhân, gọi là hội chứng Raynaud tiên phát.
Raynaud thường là một triệu chứng của bệnh khác, ví dụ như lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp hoặc xơ vữa động mạch. Nó cũng có thể gây ra bởi một số loại thuốc, hút thuốc lá trong nhiều năm… (đôi khi còn được gọi là hội chứng Raynaud thứ phát).
Một số yếu tố có thể làm khởi phát các triệu chứng, đặc biệt là khi tiếp xúc với lạnh. Thông thường, lạnh sẽ làm các mạch máu dưới da co lại và giãn các mạch máu bên trong cơ thể để giữ ấm. Nhưng với những người bị Raynaud, cơ thể hạn chế lưu lượng máu đến da nhiều hơn mức cần thiết. Các yếu tố khác cũng làm khởi phát Raynaud như căng thẳng, những yếu tố ảnh hưởng đến dòng chảy của máu, chẳng hạn như cà phê, thuốc lá và một số loại thuốc.
Trong hội chứng Raynaud, cơ thể hạn chế lượng máu đến bàn tay và bàn chân khiến cho chúng bị lạnh, tê bì và chuyển sang màu trắng hoặc xanh. Khi tái tưới máu trở lại và các ngón tay, ngón chân ấm lên, chúng có thể trở lại màu đỏ và bắt đầu hoạt động mạnh, gây đau. Một số trường hợp hiếm gặp, Raynaud có thể gặp ở mũi hoặc tai.
Các triệu chứng thường chỉ kéo dài trong vài phút, đôi khi có thể kéo dài hơn một giờ.
Để chẩn đoán Raynaud, bác sĩ cần hỏi bệnh cũng như thăm khám cho bạn. Bạn sẽ cần mô tả quá trình và diễn biến từ khi triệu chứng xuất hiện. Nếu bạn có thể chụp lại ảnh khu vực cơ thể bị ảnh hưởng lúc đó thì nó hết sức hữu ích cho việc chẩn đoán.
Không có xét nghiệm nào có thể chỉ ra bạn bị Raynaud. Nhưng bác sĩ có thể chỉ định cho bạn làm xét nghiệm máu hoặc một số xét nghiệm khác để đánh giá những bệnh lí có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng này.
Nếu bạn bị hội chứng Raynaud gây ra bởi những bệnh lí khác, bác sĩ sẽ cần điều trị nguyên nhân để làm giảm triệu chứng của bạn.
Không có phương pháp nào có thể điều trị khỏi hội chứng Raynaud tiên phát. Nhưng bạn có thể kiểm soát nó bằng cách tránh các yếu tố gây khởi phát bệnh:
Nếu bạn không kiểm soát được các triệu chứng, bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc chẹn kênh canxi, nhằm làm tăng lượng máu đến bàn tay, bàn chân và giảm triệu chứng.
Một số phương pháp điều trị sử dụng các sản phẩm bổ sung có thể mang lại nhiều hứa hẹn nhưng chúng không hiệu quả đối với tất cả các trường hợp. Vì vậy, hãy nói với bác sĩ trước khi có ý định sử dụng bất kì sản phẩm nào.
Bạn có thể giữ ấm bàn tay, bàn chân bằng cách:
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh