Những thông tin cần biết về hẹp động mạch chủ

Các dấu hiệu và triệu chứng của hẹp động mạch chủ

Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

Đau ngực
Hụt hơi khó thở
Ngất xỉu, chóng mặt hoặc cảm thấy lâng lâng
Nhịp tim nhanh, hồi hộp
Bàn chân hoặc mắt cá chân sưng tấy
Nhanh chóng cảm thấy mệt mỏi khi hoạt động bình thường, ngay cả việc đi bộ
Khó ngủ

Không phải ai bị hẹp động mạch chủ cũng có những triệu chứng đáng chú ý. Trên thực tế, nhiều người không gặp các triệu chứng cho đến khi lượng máu lưu thông bị hạn chế một cách đáng kể. Nếu bạn gặp các triệu chứng, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra mức độ nghiêm trọng của chứng hẹp động mạch chủ và chức năng tim bị suy giảm.

Các triệu chứng hẹp động mạch chủ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do dị tật bẩm sinh bao gồm:

Không thể tăng cân
Mệt mỏi khi hoạt động bình thường
Khó bú
Khó thở

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của hẹp động mạch chủ

Có nhiều nguyên nhân gây hẹp động mạch chủ. Bao gồm:

Canxi tích tụ trên van: Ở người lớn tuổi, tình trạng hẹp van động mạch chủ và hạn chế mở van có thể xảy ra khi sẹo hoặc canxi làm hỏng van động mạch chủ.
Các vấn đề bẩm sinh: Ở những người trẻ tuổi, nguyên nhân phổ biến nhất gây hẹp động mạch chủ là van động mạch chủ hai mảnh, một khuyết tật bẩm sinh trong đó chỉ có hai lá van phát triển thay vì ba lá van thông thường.
Sốt thấp khớp: Sốt thấp khớp, một biến chứng của viêm họng liên cầu khuẩn, có thể hình thành mô sẹo trên van động mạch chủ, khiến van động mạch chủ bị thu hẹp.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ gây hẹp động mạch chủ bao gồm:

Lão hóa
Bệnh tim bẩm sinh
Nhiễm trùng ảnh hưởng đến tim
Tiểu đường
Cholesterol cao
Huyết áp cao
Bệnh thận mãn tính
Xạ trị tại các vị trí trên ngực

Chẩn đoán hẹp động mạch chủ như thế nào?

Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng, xem xét bệnh sử và thực hiện kiểm tra thể chất, bao gồm cả việc nghe tim bằng ống nghe. Tiếp theo, bạn có thể phải thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán, bao gồm:

Siêu âm tim: Phương pháp kiểm tra hình ảnh này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của trái tim. Hình ảnh này cho bác sĩ thấy van tim của bạn hoạt động tốt như thế nào.
Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG): Phương pháp này đo hoạt động điện trong tim.
Chụp X-quang ngực: Điều này có thể cho bác sĩ biết liệu tim và động mạch chủ của bạn có bị phì đại hay không và liệu bạn có tích tụ canxi trên van động mạch chủ hay không.
Kiểm tra sức khỏe: Kiểm tra thể lực có thể giúp bác sĩ xác định xem bạn có các triệu chứng của bệnh van động mạch chủ hay không.
Chụp cắt lớp vi tính tim (CT): Một loạt tia X được chụp để tạo ra hình ảnh chi tiết về trái tim.
Chụp cộng hưởng từ tim (MRI): Từ trường và sóng vô tuyến tạo ra hình ảnh chi tiết về tim có thể giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh.

Tiên lượng hẹp động mạch chủ

Hẹp động mạch chủ có thể nhẹ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào hoặc có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về tim. Điều trị thích hợp thường mang lại kết quả tốt.

Thời gian hẹp động mạch chủ

Hẹp động mạch chủ do lão hóa thường bắt đầu sau khi bạn bước sang tuổi 60. Tuy nhiên, bạn có thể không gặp các triệu chứng cho đến 70 hoặc 80 tuổi. Như vậy, bạn có nguy cơ bị hẹp động mạch chủ hàng chục năm mà không nhận ra.

Các lựa chọn điều trị và dùng thuốc cho bệnh hẹp động mạch chủ

Việc điều trị chứng hẹp động mạch chủ sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh, dù bạn có triệu chứng hay không và tình trạng của bạn có xấu đi hay không.

Nếu các triệu chứng của bạn ở mức độ nhẹ, các bác sĩ có thể theo dõi tình trạng này bằng các cuộc hẹn khám định kỳ. Họ cũng có thể đề nghị thay đổi lối sống lành mạnh cho tim và sử dụng một số loại thuốc. Nếu chứng hẹp động mạch chủ của bạn nghiêm trọng, các lựa chọn điều trị có thể bao gồm thay van động mạch chủ.

Lựa chọn sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm bớt các triệu chứng của bạn và giúp ngăn ngừa các vấn đề khác, đặc biệt nếu tình trạng nhẹ hoặc không thể phẫu thuật. Những loại thuốc có thể bao gồm:

Thuốc chống loạn nhịp tim, để giữ nhịp tim bình thường khi tình trạng này tiến triển
Thuốc chống đông máu hoặc chất làm loãng máu, để giảm nguy cơ đông máu
Thuốc chẹn beta, để giảm gánh nặng của tim và giảm đánh trống ngực
Thuốc ức chế men chuyển, để giảm huyết áp khi bị tăng huyết áp
Thuốc lợi tiểu, để giảm lượng chất lỏng trong các mô và máu
Thuốc giãn mạch, để mở và thư giãn các mạch máu

Phẫu thuật

Các lựa chọn phẫu thuật để điều trị hẹp van động mạch chủ bao gồm:

Thay van động mạch chủ: Phẫu thuật bao gồm việc loại bỏ van bị hư hỏng và thay thế bằng van cơ học hoặc van làm từ mô tim bò, lợn hoặc người. Nếu có van cơ học, bạn phải dùng thuốc chống đông máu suốt đời để ngăn ngừa cục máu đông.
Thay van động mạch chủ qua ống thông: Thay van động mạch chủ qua ống thông là một thủ thuật ít xâm lấn hơn, trong đó các bác sĩ sử dụng một ống thông để thay thế van động mạch chủ đã bị thu hẹp. Phương pháp này có thể là lựa chọn tốt nhất nếu có nguy cơ cao bị biến chứng do phẫu thuật thay van động mạch chủ.
Sửa chữa van động mạch chủ: Trong một số ít trường hợp, bác sĩ phẫu thuật sẽ sửa chữa van động mạch chủ để điều trị chứng hẹp động mạch chủ.
Phẫu thuật tạo hình van bằng bóng: Để điều trị hẹp van động mạch chủ ở trẻ sơ sinh và trẻ em, bác sĩ có thể chèn một ống thông có bóng ở đầu vào động mạch ở cánh tay hoặc háng và dẫn nó đến van động mạch chủ. Sau đó, họ thổi phồng quả bóng, làm mở rộng lỗ van bị thu hẹp. Đối với người lớn, thủ tục này thường chỉ được thực hiện trên những người không đạt đủ điều kiện về thể lực để có thể thực hiện một cuộc phẫu thuật xâm lấn hơn như thay van động mạch chủ.

Phòng ngừa hẹp động mạch chủ

Không thể ngăn ngừa chứng hẹp động mạch chủ bẩm sinh, nhưng có một số bước có thể thực hiện để tránh phát triển tình trạng này trong tương lai. Hẹp động mạch chủ có thể được ngăn ngừa bằng cách:

Giữ cho trái tim khỏe mạnh: Huyết áp cao, béo phì và mức cholesterol cao có thể liên quan đến hẹp động mạch chủ, vì vậy hãy giữ sức khỏe bằng cách kiểm soát huyết áp, cân nặng và mức cholesterol.
Duy trì vệ sinh răng miệng tốt: Nướu bị nhiễm trùng có thể gây viêm mô tim và làm trầm trọng thêm tình trạng hẹp động mạch chủ.
Tránh tình trạng sốt thấp khớp: Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn bị đau họng. Nếu không được điều trị, viêm họng liên cầu khuẩn có thể phát triển thành sốt thấp khớp, gây hẹp động mạch chủ.

Biến chứng hẹp động mạch chủ

Ban đầu, hẹp động mạch chủ có thể nhẹ và không có triệu chứng. Tuy nhiên, theo thời gian, các biến chứng sau có thể xảy ra:

Cục máu đông
Chảy máu
Suy tim
Đột quỵ
Nhịp tim không đều
Nhiễm trùng ảnh hưởng đến tim
Tử vong

Những người có nguy cơ mắc hẹp động mạch chủ

Hẹp động mạch chủ thường được chẩn đoán ở người lớn tuổi, nhưng một số trẻ sinh ra đã mắc bệnh này. Khoảng 2% người lớn trên 65 tuổi mắc bệnh. Tình trạng này phổ biến ở nam giới hơn ở phụ nữ.