Có đôi khi bạn tỉnh dậy và thấy tim mình đang đập rất nhanh hay đánh trống ngực còn bản thân thì đang run rẩy và bối rối.

Tim đập nhanh có thể cảm giác giống với đánh trống ngực hoặc rối loạn nhịp tim. Tuy có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng nhưng hiện tượng này thường chỉ liên quan đến những yếu tố thường ngày như mức độ căng thẳng và chế độ ăn, và thường chỉ là hiện tượng  tự đến và đi.

Ngoài ra, hiện tượng này cũng có thể xảy ra nếu bạn có các bệnh lý như tiểu đường, bệnh lý về giấc ngủ hoặc thiếu máu.

Những người gặp phải hiện tượng này nên đi kiểm tra sức khỏe để xác định hoặc điều trị nguyên nhân gây tim đập nhanh.

Dưới đây là một vài nguyên nhân chính có thể khiến bạn tỉnh dậy giữa đêm và thấy tim đập nhanh:

Mức độ căng thẳng và lo âu cao

Khi cơ thể đang ở trong trạng thái căng thẳng cao có thể kích thích sản sinh các hormone khiến tăng nhịp tim.

Căng thẳng và lo âu là một nguyên nhân rất phổ biến gây ra tim đập nhanh. Trên thực tế, có khoảng 31% các trường hợp tim đập nhanh có nguyên nhân là các yếu tố về tinh thần như căng thẳng hoặc lo âu.

Những người có nhịp sống nhanh và phải chịu đựng nhiều căng thẳng cũng như những người có những rối loạn lo âu có thể gặp phải tình trạng tịm đập nhanh khi họ tỉnh ngủ. Tình trạng này có thể rõ rệt hoặc trầm trọng hơn khi các triệu chứng căng thẳng và lo âu trầm trọng hơn. Tuy nhiên tình trạng này cũng có thể xảy ra mà không rõ nguyên nhân.

Những người bị căng thẳng và lo âu có thể gặp phải những triệu chứng như:

• Khó ngủ hoặc dễ bị tỉnh giấc
• Lo lắng kéo dài
• Không thể thư giãn hoàn toàn
• Khó thở
• Thở nông và nhanh

Chế độ ăn

Chế độ ăn nói chung và những loại thực phẩm trong chế độ đó có thế có những ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ, đặc biệt là thói quen ăn đêm của một người, có thể làm tăng nguy cơ tỉnh dậy bị tim đập nhanh.

Ăn đồ ngọt trước khi đi ngủ

Ăn những loại thực phẩm có đường trước khi đi ngủ có thể làm một người tỉnh dậy và bị tim đập nhanh.

Cơ thể hấp thụ đường rất nhanh, vì vậy các thực phẩm có đường có thể làm cho mức đường huyết tăng vọt.

Mức đường trong máu cao cũng có thể khiến cơ thể giải phóng các hormone phản ứng với stress, tạo ra các triệu chứng tương tự như khi bị căng thẳng.

Caffein

Có nhiều người cũng gặp phải hiện tượng tim đập nhanh khi tiêu thụ caffein. Caffein là một chất kích thích có trong cà phê, trà và nước ngọt, có thể khiến tim đập nhanh.

Những triệu chứng có thể gặp phải bao gồm:

• Bồn chồn
• Hồi hộp
• Lo âu
• Khó ngủ hoặc dễ bị tỉnh giấc

Thiếu nước

Cơ thể thiếu nước cũng có thể làm cho nhịp tim không đều. Triệu chứng thiếu nước nhẹ bao gồm khát, khô miệng và tiểu ít.

Nếu tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn có thể gây tăng nhịp tim, thở gấp và hạ huyết áp.

Uống rượu vào buổi tối

Uống nhiều rượu vào buổi tối có thể gây ra tình trạng tim đập nhanh vào sáng hôm sau.

Tiêu thụ đồ uống có cồn có thể làm tăng nhịp tim và cơ thể sẽ mất một khoảng thời gian nhất định để hồi phục.

Những triệu chứng có thể nhận thấy bao gồm:

• Khát khô
• Buồn nôn
• Đau nhức cơ
• Đau đầu
• Mệt mỏi rã rời

Thiếu máu

Những người bị thiếu máu không có đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh tuần hoàn khắp cơ thể. Điều này có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm cả tim đập nhanh.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau đầu
• Mệt mỏi
• Khó thở
• Khó tập trung

Mơ ác mộng

Ác mộng có thể gây ra những triệu chứng trên cơ thể và làm một người tỉnh giấc trong tình trạng tim đập nhanh, kèm theo run rẩy và bối rối.

Bên cạnh đó, hội chứng “giấc ngủ kinh hoàng” cũng có thể khiến một người bị tỉnh dậy với tình trạng hốt hoảng và tim đập nhanh. Tình trạng này thường xảy ra ở trẻ em hơn người lớn. Ngoài ra, khi tỉnh dậy, người gặp hội chứng “giấc ngủ kinh hoàng” cũng thường không nhớ được họ đã mơ gì.

Hiện tượng bóng đè cũng có thể làm tim đập nhanh. Khi một người bị bóng đè, họ thường bị tỉnh giấc trong tình trạng không thể động đậy, kèm theo đó là những cảm giác sợ hãi tột độ, ảo giác và cảm giác ngực bị thứ gì đó đè lên.

Nếu nguyên nhân gây tim đập nhanh là do ác mộng thì tình trạng này sẽ hết sau khi tỉnh dậy.

Thiếu ngủ

Thiếu ngủ có thể làm một người cảm thấy tim họ đập nhanh hơn bình thường.

Thiếu ngủ hoặc giấc ngủ không liền mạch có thể gây ra một vài vấn đề sức khỏe nhất định. Vào ngày hôm sau ngày bị mất ngủ, họ có thể cảm thấy tim đập nhanh hơn.

Những triệu chứng khác của thiếu ngủ bao gồm:

• Mệt mỏi rã rời
• Cảm giác vụng về, hậu đậu
• Cảm giác mơ hồ

Ngưng thở khi ngủ

Chứng ngưng thở khi ngủ có thể gây ra rất nhiều những triệu chứng liên quan, nhưng cũng có thể gây ra tình trạng tim đập nhanh khi tỉnh dậy.

Ngưng thở khi ngủ xảy ra khi một người bị ngưng thở lặp đi lặp lại trong khi ngủ. Những ngắt quãng đột xuất khi ngủ này có thể làm giảm mức oxy tuần hoàn và tăng áp lực lên tim.

Những triệu chứng khác của chứng ngưng thở khi ngủ bao gồm:

• Ngáy rất to, thậm chí có thể làm bản thân tỉnh giấc
• Tỉnh dậy và thở hổn hển
• Cảm thấy miệng khô khi tỉnh dậy
• Không cảm thấy đã được nghỉ ngơi đầy đủ

Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ và một việc quan trọng do việc thiếu oxy lên não và các bộ phận khác trên cơ thể kéo dài có thể gây ra những tác hại lâu dài. Bên cạnh đó, ngưng thở khi ngủ cũng có thể gây ra rung nhĩ.

Rung nhĩ

Hiện tượng rung nhĩ xảy ra khi các tín hiệu điện trong tim bị lệch nhịp, khiến các khoang trên của tim đập nhanh hơn. Rung nhĩ cũng là một trong những dạng phổ biến của nhịp tim bất thường. Tình trạng này làm tim đập nhanh hơn và nhiều người thường miêu tả là tim đập dồn dập.

Rung nhĩ cũng làm cho người bị cảm thấy:

• Khó thở
• Lo âu
• Đau ngực
• Yếu và mệt mỏi
• Chóng mặt

Tuy rung nghĩ không phải một tình trạng quá nguy hiểm nhưng cũng có thể làm tăng nguy cơ biến chứng, bao gồm suy tim và đột quỵ.

Tiểu đường

Tiểu đường là tình trạng có liên quan đến mức đường huyết của cơ thể. Khi mức đường huyết thấp, người bị tiểu đường có thể cảm thấy tim đánh trống ngực và lo âu.

Điều này là do tiểu đường kích thích cơ thể sản sinh hormone epinephrine (adrenalin). Epinephrine chính là hormone chịu trách nhiện cho phản ứng “đánh hay chạy” của cơ thể.

Sự sản sinh epinephrine cũng gây ra:

• Lo âu
• Cảm giác châm chích
• Toát mồ hôi

Mức đường huyết thấp cũng có thế gây mệt mỏi, lẫn lộn, đói và buồn nôn.

Theo thời gian, sự tăng giảm đường huyết lặp đi lặp lại có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch và tuần hoàn ở người bị tiểu đường. Tuy nhiên việc kiểm soát mức đường huyết có thể giúp giảm các nguy cơ này.

Hormone giới tính nữ

Việc tỉnh dậy với tim đập nhanh cũng có thể liên quan đến chu kì kinh nguyệt ở nữ giới. Điều này có thể xảy ra do sự thay đổi của các hormone trong cơ thể.

Ở nhiều phụ nữ, mức hormone estrogen và progesterone thay đổi đáng kể có thể gây ra tình trạng tim đập nhanh.

Càng gần độ tuổi mãn kinh, lượng hormone estrogen càng giảm dần và có thể làm nhịp tim tăng lên. Ngoài ra, những cơn nóng bừng cũng có thể làm tim đập nhanh.

Sốt

Những thay đổi về nhiệt độ của cơ thể, ví dụ như khi bị sốt, cũng có thể làm nhịp tim thay đổi. Những người bị sốt có thể gặp những triệu chứng như:

• Toát mồ hôi
• Ớn lạnh
• Mệt mỏi rã rời
• Đau nhức cơ

Một vài loại thuốc nhất định

Có những loại thuốc có thể làm cho một người tỉnh dậy trong trạng thái tim đập nhanh, đặc biệt là những loại thuốc kích thích.

Tim đập nhanh có thể là tác dụng phụ của một vài loại thuốc sau đây:

• Steroid dạng hít, ví dụ như loại thuốc những người bị hen suyễn vẫn sử dụng
• Pseudoephedrine, một thành phần phổ biến trong các loại thuốc cảm
• Ritalin (Methylphenidate) và Adderall, là các loại thuốc dùng để điều trị các rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
• Một vài loại thuốc trị bệnh tuyến giáp

Bất kì ai cần phải sử dụng thuốc cũng nên hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ về các tác dụng phụ của thuốc đến tim.

Khi nào cần đi khám

Bất cứ ai có những triệu chứng nghiêm trọng khác đi kèm với tình trạng tim đập nhanh, ví dụ như đau ngực hoặc chóng mặt, cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Đây là các triệu chứng của đau tim và cần được điều trị kịp thời.

Bên cạnh đó, việc tim đập nhanh trong một vài giây sau khi tỉnh dậy không phải một vấn đề. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra lặp đi lặp lại thì bạn nên đi khám vì có thể là dấu hiệu của một vấn đề khác.

Những ai có tiền sử bệnh tim gặp phải tình trạng tim đập nhanh cũng nên đi khám.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp