I. ĐẠI CƯƠNG:
Viêm dạ dày là tình trạng viêm ở niêm mạc dạ dày. Đó khôngphải là hình ảnh sung huyết được nhìn thấy khi nội soi và cũng không phải là thuật ngữ thay thế cho tình trạng "Rối lọan tiêu hóa". Đây là bệnh có rất nhiều nguyên nhân và được phân loại dựa vào thời gian bệnh (cấp và mãn), hình ảnh mô học, phân bố giải phẫu hoặc sinh bệnh học.
II. ĐIỀU TRỊ:
1. Thể can khí phạm vị:
- Phép chữa: Sơ can hòa vị
- Phương thuốc: Sài hồ sơ can tán :
|
Sài hồ 16g |
Xuyên khung 12g |
|
Bạch thược 12-16g |
Chỉ thực 08g |
|
Thanh bì 06g |
Cam thảo 06g |
|
Trần bì 06g |
|
|
Hương phụ 08g |
|
Nếu ợ chua như giấm gia: Ô tặc cốt 08-10g, mẫu lệ 16g. Nếu chưa đỡ thì thêm ngô thù du 04g, hoang liên 06g.
Nếu nôn nhiều gia bán hạ 04g, sinh khương 08g.
Nếu đầy hơi nhiều gia hậu phác 12g, mộc hương 08g.
Nếu ăn kém tiêu dùng mạch nha 16-20g, kê nội kim 12g.
Nếu đau ít có thể dùng bình vị tán
|
Thương truật 12g |
Trần bì 04g |
|
Hậu phác 12g |
Cam thảo 04g |
Châm cứu: Châm tả các huyệt: thái xung, tam âm giao, túc tam lý, trung quản, thiên khu, can du, tỳ du, vị du .
2. Thể tỳ vị hư hàn :
- Phép chữa: Kiện tỳ hòa vị tiêu đờm hóa trệ :
- Phương: Hương sa lục quân tử thang
|
Đảng sâm 12-16g Đảng sâm 12-16g |
Trần bì 08g |
|
Bạch truật 12-16g |
Sa nhân 08g |
|
Bạch linh 12-16g |
Mộc hương 06g |
|
Cam thảo 08g |
|
|
Bán hạ 04-06g |
|
Gia giảm:
Đầy bụng nhiều: tăng mộc hương l0g, hậu phác 12g
Ăn kém tiêu: mạch nha 12g, kê nội kim 08g, thần khúc 12g, sơn tra 08g.
Ngủ kém gia táo nhân 12g, viễn trí 08g, chỉ thực 06g, trúc nhự 08g, lạc tiên 16g
- Châm cứu: trung quản, thiên khu, tỳ du, vị du, quan nguyền, khí hải, túc tam lý.
3. Thể huyết ứ:
3.1. Thực chứng: Thông lạc hoạt huyết hay lương huyết chỉ huyết.
- Bài thuốc: Điều doanh liễm can ẩm gia giảm
|
Đương quy 12g |
Phục linh 12g |
|
Xuyên khung l0g |
Mộc hương 06g |
|
A giao 08g |
Kỷ tử 12g |
|
Ngũ vị tử 06g |
Sinh khương 3 lát |
|
Táo nhân sao cháy 08g |
Trần bì 06g |
|
Bạch thược 12g |
Đạitáol2g |
Nếu máu không cầm gia thêm: Tam thất 08g, nếu thiếu máu nhiều thêm nhân sâm 04g, hoàng kỳ 12g, bạch truật 12g. Nếu sốt do bội nhiễm thêm sinh địa 12g, huyền sâm 12g, đan bì 12g .
Châm cứu : Châm tả can du, tỳ du, thái xung, huyết hải, hợp cốc.
3.2. Hư chứng: Bổ huyết chỉ huyết.
- Bài thuốc: Tứ quân tử thang gia giảm :
|
Đảng sâm 16g |
Hoàng kỳ 12g |
|
Bạch truật 12g |
A giao 08g |
|
Phục linh 12g |
Huyêt dụ 12g |
|
Cam thảo 06g |
|
Châm cứu: Cứu can du, tỳ du, caohoang, cách du, tâm du .
III. PHÒNG BỆNH:
Phòng ngừa viêm dạ dày tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm. Để giúp ngăn ngừa viêm dạ dày, và các rối loạn tiêu hóa nói chung:
- Ăn nhiều bữa nhỏ. Nếu bạn thường xuyên khó tiêu, ăn nhiều bữa nhỏ để đệm cho chất tiết acid dạ dày. Ngoài ra, tránh ăn các thực phẩm kích thích như gia vị, cam quít hoặc thực phẩm có nhiều gia vị nếu bạn bị viêm hoặc loét dạ dày.
- Hạn chế hoặc tránh uống rượu.
- Không hút thuốc lá.
- Thay thuốc giảm đau. Nếu có thể, tránh dùng thuốc chống viêm phi steroid - aspirin, ibuprofen, ketoprofen và naproxen. Thay vào đó, thay thuốc giảm đau chứa acetaminophen.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
