Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có thể dẫn đến vô sinh. Siêu âm là kỹ thuật được áp dụng để chẩn đoán bệnh vì độ chính xác cao và an toàn cho người sử dụng.
Nguyên nhân gây buồng trứng đa nang
Cho đến hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa biết được chính xác nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Tuy nhiên, một số yếu tố sau có thể đóng vai trò góp phần hình thành và thúc đẩy bệnh tiến triển:
Nội tiết tố androgen quá nhiều
Androgen là một kích thích tố nam và ở cơ thể phụ nữ luôn tồn tại một lượng nhỏ kích thích tố này. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó mà buồng trứng lại sản xuất ra lượng androgen cao bất thường và có thể gây ra một số biểu hiện sau:
- Tình trạng mụn trứng cá và rậm lông ở phụ nữ.
- Ngăn cản buồng trứng giải phóng trứng và khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều. Trong thời gian dài, tình trạng này có thể tạo ra các túi nhỏ chứa đầy chất lỏng phát triển bên trong buồng trứng hay còn gọi là buồng trứng đa nang.
Kháng Insulin
Insulin là hormone được sản xuất trong tuyến tụy, giúp cơ thể sử dụng đường từ thực phẩm để tạo năng lượng. Nếu các tế bào trở nên kháng insulin thì lượng đường trong máu sẽ tăng lên và khiến cơ thể sản xuất nhiều hơn. Lượng insulin dư thừa có thể làm tăng sản xuất androgen và gây khó rụng trứng.
Di truyền
Nghiên cứu cho thấy, những người có mẹ hoặc chị em mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang có nhiều khả năng phát triển tình trạng đa nang buồng trứng hơn những người có người thân bình thường. Vì thế, di truyền được xem là một yếu tố nguy cơ gây bệnh.
3 tiêu chí chẩn đoán đa nang buồng trứng
Bước đầu tiên khi đánh giá và chẩn đoán PCOS là loại trừ các rối loạn khác có thể gây ra triệu chứng gần tương tự hội chứng này như:
- Bệnh tuyến giáp
- Tăng prolactin máu
- Tăng sản thượng thận bẩm sinh
- Bệnh Cushing
Sau đó, bác sĩ có thể chẩn đoán buồng trứng đa nang khi thỏa 2 trên 3 tiêu chí sau:
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều (dưới 8 chu kỳ một năm) hoặc mất kinh. Lưu ý, một số phụ nữ vẫn có chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng đều đặn dù chẩn đoán buồng trứng đa nang.
- Nội tiết tố androgen trong máu cao. Mặt khác, một số nồng độ sau cũng tăng cao như testosterone hay dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS)
- Xuất hiện các nang buồng trứng trong hình ảnh siêu âm. Trong khoảng thời gian từ ngày thứ 2 đến thứ 5 của chu kỳ sẽ có 12 nang trứng nhỏ trở lên, các nang có đường kính từ 2 – 9mm. Khi đó, thể tích buồng trứng cũng tăng lên hơn 10 cm3, ở mỗi buồng trứng.
Ngoài ra, các bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm và đánh giá nguy cơ phát triển bệnh khác để tìm ra bệnh lý đi kèm, bao gồm: cao huyết áp, đái tháo đường tuýp 2, đái tháo đường trong thai kỳ, bệnh lý động mạch vành, ung thư nội mạc tử cung… Một số xét nghiệm có thể thực hiện bao gồm:
- Xét nghiệm cholesterol trong máu
- Huyết áp
- Xét nghiệm máu dung nạp / chuyển hóa glucose
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
