Khí hư là dịch tiết sinh lý bình thường từ âm đạo của phụ nữ, đóng vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm, bảo vệ và làm sạch âm đạo. Tuy nhiên, khi khí hư có những biểu hiện bất thường như: tăng số lượng, có mùi hôi, chuyển màu vàng, xanh hoặc nâu, kèm ngứa rát, đau bụng dưới…, người bệnh cần được khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa phụ khoa.
Bên cạnh phác đồ điều trị y học hiện đại, y học cổ truyền cũng có thể hỗ trợ trong việc điều hòa tạng phủ, tăng cường chính khí và cải thiện các biểu hiện khí hư bất thường thông qua liệu pháp dinh dưỡng. Dưới đây là một số bài thuốc dạng món ăn có thể áp dụng hỗ trợ điều trị trong trường hợp khí hư do hư tổn hoặc thấp nhiệt, sau khi đã loại trừ nguyên nhân viêm nhiễm cấp tính.
Thành phần:
Thịt nạc thăn: 100g
Hoa mào gà: 30g
Kim anh tử: 15g
Bạch quả: 10 quả
Gia vị, nước vừa đủ
Cách chế biến:
Các dược liệu rửa sạch, bọc vào túi vải rồi đun với nước khoảng 30 phút, sau đó lọc bỏ bã. Cho thịt nạc vào phần nước thuốc, hầm đến khi chín mềm, nêm gia vị vừa ăn. Ăn cả cái và nước, mỗi ngày 1 lần, liên tục trong 5 ngày.
Công dụng theo y học cổ truyền:
Thanh nhiệt, hóa thấp
Kiện tỳ, cố sáp chỉ đới (giảm khí hư do tỳ hư)
Thích hợp trong các trường hợp ra nhiều khí hư, khí hư dai dẳng không kèm viêm nhiễm cấp tính.
Thành phần:
Gà ác (gà đen): 1 con (~600–800g)
Hoàng kỳ: 60g
Gừng tươi, nước và gia vị vừa đủ
Cách chế biến:
Gà làm sạch, bỏ nội tạng, hoàng kỳ rửa sạch và thái nhỏ nhồi vào bụng gà, khâu kín. Hấp cách thủy, cho thêm lát gừng lên bề mặt. Ăn nóng, mỗi lần 1 con, dùng cách ngày, ăn 3 lần.
Công dụng theo y học cổ truyền:
Đại bổ khí huyết, kiện tỳ ích vị
Hỗ trợ điều trị suy nhược, khí hư gây băng huyết, mệt mỏi, tiêu chảy do tỳ khí bất túc.
Thành phần:
Gạo nếp: 100g
Hạt sen và hạt súng: mỗi loại 50g
Lá sen tươi: 50g
Đường trắng và nước vừa đủ
Cách chế biến:
Gạo vo sạch, hạt sen bỏ tâm, lá sen gói hạt súng buộc chặt, đun lấy nước trong 30 phút rồi lọc bỏ bã. Dùng nước thuốc nấu cháo với gạo nếp và hạt sen cho đến khi nhừ, nêm đường. Ăn vào buổi sáng, liên tục 4 ngày.
Công dụng theo y học cổ truyền:
Thanh nhiệt, dưỡng tâm an thần
Cố tinh chỉ đới, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm khí hư và rong huyết.
Những bài thuốc – món ăn trên chỉ có giá trị hỗ trợ điều trị trong các trường hợp khí hư do hư chứng hoặc thấp nhiệt nhẹ, không thay thế cho điều trị đặc hiệu.
Chống chỉ định với người dị ứng bất kỳ thành phần nào (như bạch quả, hoàng kỳ).
Phụ nữ có biểu hiện khí hư bất thường kéo dài, kèm đau bụng dưới, sốt, hoặc có mùi hôi nặng cần đến khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị chính xác.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh