Áp xe vú có mủ là bệnh lý khá phổ biến và thường gặp ở các bà mẹ bỉm sữa. Trong quá trình cho con bú, khi núm vú có hiện tượng bị nứt sẽ tạo điều kiện làm cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào. Áp xe vú nếu như không được chẩn đoán và điều trị kịp thời rất dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hoại tử vú, nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến chất lượng sữa và đặc biệt có thể dẫn đến ung thư hóa. Vì vậy, khi bệnh nhân đã bị áp xe vú thì cần phải chích rạch kịp thời để tránh bị nhiễm khuẩn.
1. Trường hợp nào có thể bị áp xe vú có mủ?
Hiện tượng áp xe vú xuất hiện do biến chứng của bệnh viêm vú, nhiễm trùng các mô vú. Nguyên nhân gây nên bệnh viêm và áp xe vú là do sự xâm nhập của các vi khuẩn vào mô vú. Quá trình này thông qua núm vú, khiến cho các ống dẫn sữa bị nhiễm khuẩn, gây tắc và viêm nhiễm tuyến sữa.
Có hai loại vi khuẩn Streptococcus và Staphylococcus aureus là nguyên nhân thường gặp nhất gây nên bệnh áp xe vú. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như vi khuẩn kỵ khí, tắc nghẽn ống dẫn ở núm vú và trực khuẩn thương hàn do sẹo cũng có thể gây nên áp xe vú.
Áp xe vú có mủ có nguy cơ xuất hiện nếu như người mẹ đang cho con bú không đúng cách. Ví dụ như cho bú không đủ số lần, không đủ thời gian khiến sữa tích tụ lại trong vú, núm vú bị trầy xước, mặc áo ngực chật, tắc ống dẫn sữa.
Vi khuẩn xâm nhập vào mô vú là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng áp xe
Áp xe vú còn gặp ở người mẹ trong thời kỳ sinh đẻ ăn uống thiếu chất, thức đêm nhiều, lao động vất vả mà ít khi được nghỉ ngơi sẽ khiến cho sữa sẽ bị ứ đọng trong tuyến vú và gây ra hiện tượng áp xe vú.
2. Dấu hiệu và mức độ nguy hiểm của hiện tượng áp xe vú kèm mủ
2.1 Dấu hiệu khi bị áp xe vú
– Có cảm giác bị đau nhức sâu bên trong tuyến vú: Khi bị áp xe vú thì trong vú có nang chứa dịch mủ và các mô bị viêm. Vì vậy người mẹ không thể tránh khỏi cảm giác đau nhức sâu bên trong tuyến vú. Cảm giác đau này sẽ tăng dần lên khi dùng tay ấn vào vùng áp xe, cử động vai và cánh tay.
– Khi bị áp xe, mẹ dùng tay sờ nắn lên vú có thể thấy các cục cứng bên trong: Triệu chứng điển hình của áp xe vú ở phụ nữ đang cho con bú đó là khi dùng tay sờ nắn lên ngực sẽ có thể cảm nhận được một hoặc nhiều cục cứng bên trong vú. Tại vị trí ở những cục cứng này mẹ sẽ cảm thấy đau nhức và sưng đỏ.
– Đau buốt mỗi khi cho con bú: Nếu mẹ đang cho con bú gặp phải tình trạng tắc tia sữa hay áp xe tuyến vú,viêm tuyến vú mẹ sẽ cảm thấy đau buốt mỗi khi cho con bú.
– Da ngực bị nóng và sưng đỏ lên: Nếu khối áp xe vú không nằm ở sâu phía bên trong vú, mẹ sẽ cảm thấy da ngực ở khu vực bị áp xe trở nên sưng tấy, có màu đỏ ửng hoặc màu vàng nhạt. Thậm chí nguy hiểm hơn là hoại tử, khi dùng tay sờ sẽ cảm thấy nóng.
– Biểu hiện sốt và có cảm giác ớn lạnh: Mẹ có thể chỉ sốt nhẹ khoảng 38 độ hay sốt cao lên đến 39 – 40 độ. Tùy vào từng tình trạng viêm nhiễm ở vú, khi bị sốt mẹ thường cảm thấy ớn lạnh và rùng mình.
Mẹ cho con bú sau sinh là trường hợp dễ bị áp xe vú
2.2 Áp xe vú có mủ nguy hiểm như thế nào?
Có thể nói rằng áp xe vú là một bệnh nguy hiểm khi mẹ đang trong giai đoạn cho con bú. Ở thời điểm đầu, bệnh có thể khiến cơ thể mệt mỏi, đau nhức và lan sang bả vai, cánh tay. Nhưng khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn tạo thành áp xe, toàn thân người mẹ sẽ phải chịu những thương tổn nặng nề như là: vùng da trên ổ áp xe nóng, sưng, phù tím, căng tức, cơ thể sốt cao, rét run, đau đầu, môi khô, khát nước, mệt mỏi, gầy yếu nhanh. Bên cạnh đó núm vú bị tụt, có biểu hiện viêm hạch bạch huyết và các tĩnh mạch dưới da nổi rõ. Đặc biệt, nếu như áp xe vú có mủ, sữa có thể lẫn mủ chảy qua đầu núm vú và có mùi hôi tanh.
Nếu như mẹ bị áp xe vú không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ nhanh chóng tạo thành áp xe vú tái phát, áp xe vú hoại tử hoặc áp xe vú tự vỡ. Tuyến vú của mẹ sẽ mất chức năng tiết sữa gây mất sữa, thậm chí có thể dẫn đến bị hoại tử. Các nhiễm trùng từ ổ áp xe vú cũng có thể lan sang các mạch máu và đi toàn cơ thể. Chúng sẽ dẫn đến các biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, suy thận, nặng hơn là gây hoại tử các chi.
Áp xe vú có mủ có khả năng dẫn đến hoại tử và mất tuyến sữa
3. Bị áp xe vú có mủ điều trị như thế nào?
Tùy theo vị trí và kích thước của ổ áp xe mà bác sĩ sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau. Về nguyên tắc, khi đã tạo thành áp xe thì cần phải mổ áp xe vú bao gồm: chích rạch và tháo mủ.
– Trường hợp áp xe ở nông dưới da, vùng quầng vú: Phương pháp điều trị giống như chích nhọt ở nơi khác.
– Trường hợp các áp xe thể tuyến: Gây mê hoặc gây tê tại chỗ sau đó chích áp xe theo đường nan hoa ở chỗ thấp nhất trên khu vực áp xe. Chiều dài của đường rạch từ 7 – 10cm và cách núm vú từ 2 – 3 cm. Bác sĩ sẽ dùng ngón tay đưa vào ổ mủ để phá hết các vách xơ. Bằng đường rạch như trên, khi thấy khó tháo mủ vì áp xe có nhiều ổ thì sẽ rạch đường thứ hai. Sau khi tháo mủ cần tiến hành đặt dẫn lưu bằng ống cao su hoặc độn gạc. Sử dụng dung dịch sát trùng được bơm rửa ổ áp xe hàng ngày qua ống dẫn lưu và kết hợp với dùng kháng sinh toàn thân.
– Trường hợp các áp xe ở sau tuyến: Tiến hành rạch tháo mủ theo đường vòng cung ở bờ dưới, bên ngoài tuyến vú. Sau khi chích tháo mủ sẽ cần phải đặt ống dẫn lưu hoặc độn gạc. Tiếp tục rửa ổ áp xe hàng ngày bằng các dung dịch sát trùng để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình liền sẹo của ổ áp xe nhanh hơn.
Áp xe vú có mủ là hiện tượng vô cùng nguy hiểm nếu như những mẹ đang cho con bú đang gặp phải. Hiện tượng này không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ mà em bé cũng sẽ bị thiếu sữa. Vậy nên, nếu như mẹ có bất cứ dấu hiệu nào như căng tức ngực hay bắt đầu chạm trên bầu ngực thấy xuất hiện cục hạch, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời nhé.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
