Tắc mạch u xơ tử cung – phương pháp điều trị mới

Phương pháp tắc mạch u xơ tử cung

Đây là phương pháp điều trị bệnh UXTC không phẫu thuật, sử dụng ống thông đi trong lòng mạch, được thực hiện trên máy chụp mạch DSA.

Một ống thông nhỏ và mềm được đưa qua động mạch đùi để đi đến động mạch tử cung 2 bên. Qua đó, chất gây tắc là các hạt PVA (PolyVinyl Alcohol) được bơm vào và làm tắc 2 động mạch tử cung.

Khối UXTC sẽ bị hoại tử vô trùng và teo nhỏ dần vì thiếu máu, trở thành sẹo nhỏ trên thành tử cung. Phương pháp điều trị này có hiệu quả cao, không gây mê, không mất máu, không để lại sẹo trên bụng, không can thiệp vào ổ bụng, còn khả năng có thai và sinh con, ra viện sau 2-3 ngày, hồi phục sức khỏe nhanh.

Tỷ lệ thành công đạt 95%. Bệnh nhân hết hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn triệu chứng trong 1-2 tháng đầu tiên sau điều trị. Khối u xơ teo nhỏ dần sau 3-6 tháng, tối đa sau 1 năm. Các trường hợp có nhiều nhân xơ cũng có đáp ứng tốt với kỹ thuật này. Nhân xơ tái phát rất hiếm gặp, ~1%.

Phương pháp điều trị này chỉ áp dụng được cho các trường hợp UXTC có rất nhiều mạch máu (tăng sinh mạch), được xác định bằng siêu âm Doppler hoặc cộng hưởng từ.

tắc mạch u xơ tử cung

Phương pháp điều trị không phẫu thuật, sử dụng ống thông đi trong lòng mạch, thực hiện trên máy chụp mạch DSA

Những lưu ý trước khi điều trị tắc mạch u xơ tử cung

Khám lâm sàng phụ khoa, tư vấn về phương pháp điều trị. Nếu bị viêm nhiễm phần phụ, cần điều trị nội khoa trước để giảm nguy cơ nhiễm trùng nội mạc tử cung sau tắc mạch.
Siêu âm ổ bụng, tử cung, UXTC (đặc biệt là siêu âm Doppler), phần phụ. Trong trường hợp tổn thương phức tạp hoặc còn như cầu sinh con, bệnh nhân cần được chụp cộng hưởng từ để đánh giá chi tiết và chính xác hơn cấu trúc của tử cung và nhân xơ.
Xét nghiệm máu, điện tim, Xquang tim phổi.
Thụt tháo làm sạch đại tràng bằng nước hoặc thuốc trước khi can thiệp điều trị.
Bệnh nhân viết giấy cam đoan chấp nhận điều trị.

Diễn biến sau điều trị tắc mạch u xơ tử cung

Sau khi 2 động mạch tử cung được làm tắc hoàn toàn bệnh nhân sẽ có cảm giác đau tăng dần vùng bụng dưới. Mức độ đau không giống nhau giữa các bệnh nhân. Đau nhiều nhất trong vòng 24-48 giờ đầu sau thủ thuật, sau đó giảm dần và chỉ còn cảm giác tức nặng âm ỉ kéo dài 5-7 ngày.

Ngoài ra có thể sốt nhẹ, nôn, mệt mỏi. Bệnh nhân thường được ra viện sau 2-3 ngày, trở lại làm việc sau 5-7 ngày. Trong 1-3 tuần đầu sau tắc mạch thường ra dịch âm đạo màu hồng nhạt.

Tai biến biến chứng: nhiễm trùng nội mạc tử cung có thể gặp ở <1% số bệnh nhân, có thể được điều trị khỏi bằng kháng sinh liều cao, nếu không có kết quả phải mổ cắt tử cung. Khoảng 2-3% bị vô kinh sau thủ thuật do suy buồng trứng.

tắc mạch u xơ tử cung

Bệnh nhân thường có thể sốt nhẹ, nôn, mệt mỏi

Những lưu ý sau khi ra viện

Đi lại nhẹ nhàng trong 1 tuần đầu
Ăn uống bình thường, kiêng các chất kích thích
Dùng thuốc giảm đau nếu cần
Không ngâm mình trong bồn tắm 2 tuần đầu
Kiêng sinh hoạt vợ chồng trong tháng đầu
Đến khám định kỳ theo hẹn của bác sỹ: 3, 6 và 12 tháng sau điều trị
Nếu có triệu chứng nhiễm trùng nội mạc tử cung: sốt, mệt mỏi, ra dịch âm đạo nhiều và hôi… cần đến bệnh viện ngay để điều trị chống nhiễm khuẩn tích cực.

Các triệu chứng sức khỏe sau điều trị

Kinh nguyệt: hầu hết bệnh nhân có chu kỳ bình thường ngay trong tháng đầu tiên, có thể sau 2-3 tháng nếu bị rối loạn nặng. Một số trường hợp bị vô kinh trong vài tháng đầu. Khoảng 2-3% bị mất kinh hoàn toàn do suy buồng trứng. Một số trường hợp bị giảm lượng kinh nguyệt.

Khối u: u xơ tử cung giảm dần kích thước, đạt mức độ tối đa sau 9-12 tháng. Khi siêu âm kiểm tra thấy còn hình ảnh khối u nhỏ, nhưng thực chất đó chỉ là sẹo.

Cần siêu âm màu để biết tình trạng khối u có còn máu nuôi hay không và để đánh giá mạch máu của cơ tử cung lành. Một số ít trường hợp nhân xơ bị hoại tử, rơi vào lòng tử cung và bị đẩy ra ngoài theo đường tự nhiên.

Trường hợp cần có thai sau điều trị: cần được khám và kiểm tra siêu âm màu chặt chẽ và tỷ mỷ hơn. Chỉ nên có thai sau 9 -12 tháng kể từ ngày điều trị. Khả năng thụ thai và sinh đẻ sau điều trị tắc mạch u xơ tử cung phụ thuộc từng bệnh nhân.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP