Viêm mũi dị ứng là bệnh lý về đường hô hấp phổ biến, xảy ra khi lớp niêm mạc ở bên trong mũi bị viêm do người bệnh hít phải các dị nguyên như: Bụi, khói, lông tơ… Mặc dù là căn bệnh lành tính, tuy nhiên các triệu chứng của viêm mũi dị ứng lại rất khó chịu và dai dẳng. Bệnh có xu hướng tăng mạnh vào thời điểm giao mùa, khi nhiệt độ trở lạnh đột ngột.
Giải thích về nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng, theo các chuyên gia, cơ địa nhạy cảm dễ phản ứng các yếu tố dị nguyên là nguyên nhân chủ yếu. Ngoài ra, một số yếu tố khác thúc đẩy viêm mũi dị ứng có thể kể đến:
– Tiếp xúc thường xuyên với bầu không khí bị ô nhiễm
Việc người bệnh tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm có chứa nhiều khói, khói thuốc lá hoặc chất độc hại sẽ làm gia tăng nguy cơ thích ứng. Ngoài ra, các tác nhân gây bệnh khác như: Lông động vật, phấn hoa, nước hoa hay khói thuốc khi có cơ hội xâm nhập vào đường hô hấp cũng sẽ làm gia tăng nguy cơ bị viêm mũi dị ứng.
– Tác dụng phụ của một số loại thuốc kháng sinh, thuốc nhỏ mũi
– Một số loại thuốc kháng sinh, thuốc nhỏ mũi khi sử dụng có thể đem đến những tác dụng phụ không mong muốn, trong đó có viêm mũi dị ứng
– Viêm mũi dị ứng là hệ quả của một số căn bệnh như viêm xoang, viêm amidan, viêm họng
– Bệnh nhân có cơ địa dễ bị dị ứng bẩm sinh hoặc di truyền từ người trong gia đình có tiền sử bị viêm mũi dị ứng
– Người bệnh có sức đề kháng yếu nên rất dễ bị cảm cúm, cảm lạnh
Dựa trên đặc điểm và yếu tố thời gian, người ta chia viêm mũi dị ứng thành 2 loại là dị ứng có chu kỳ và dị ứng không có chu kỳ
Viêm mũi dị ứng có chu kỳ xảy ra vào đầu mùa lạnh hoặc đầu mùa nóng, nguyên nhân gây bệnh liên quan đến phấn hoa và bào tử. Theo lý giải của các chuyên gia, sở dĩ bệnh thường xảy ra vào thời điểm đầu mùa là bởi lúc này, thời tiết mới bắt đầu thay đổi, nồng độ phấn hoa và bào tử ở trong không khí cũng tăng mạnh khiến cho niêm mạc mũi rất dễ bị kích ứng.
Viêm mũi dị ứng có chu kỳ thường xuất hiện với một số triệu chứng đặc trưng như sau:
– Ngứa và thấy cay trong mũi, hắt hơi, chảy nước mũi liên tục
– Ngứa dữ dội ở vòm họng
– Chảy nước mắt, cảm giác cay cay ở trong mắt, ngứa mắt phải thường đưa tay lên dụi
– Các triệu chứng có xu hướng càng nặng khi mới ngủ dậy buổi sáng, đến tối thì sẽ dịu đi
Với viêm mũi dị ứng không theo chu kỳ thì nguyên nhân có thể là do bụi bẩn, bởi khi các hạt bụi nhỏ li ti bám ở trên bề mặt đồ vật sẽ làm chúng ta dễ bị kích ứng.
Về triệu chứng thì viêm mũi dị ứng không theo chu kỳ khá tương đồng với loại có chu kỳ, tuy nhiên bệnh không phụ thuộc vào yếu tố thời tiết. Bên cạnh đó, các cơn viêm mũi cũng sẽ xảy ra đột ngột. Ở thời điểm ban đầu, người bệnh chỉ có những dấu hiệu nhẹ như thỉnh thoảng hắt hơi vài cái. Tuy nhiên, bệnh sẽ nhanh chóng chuyển biến nặng dần, tình trạng nghẹt mũi cũng sẽ xuất hiện và thường kéo dài giữa hai cơn liên tục. Bên cạnh đó, người bệnh còn xuất hiện triệu chứng ù tai, nhức đầu hoặc đau nặng đầu, trường hợp nặng có thể đi kèm theo biểu hiện rối loạn khứu giác
Trước tiên, bạn hoàn toàn không được chủ quan tự ý điều trị viêm mũi dị ứng tại nhà bởi việc điều trị sai cách sẽ khiến cho bệnh tiến triển nặng thêm. Thay vào đó, tốt hơn hết là nên đi thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị bằng phương pháp phù hợp.
Hiện nay, dưới sự phát triển của y học, bên cạnh việc thăm khám các dấu hiệu lâm sàng, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh bằng nhiều phương pháp khác nhau, điển hình như:
– Test kích thích qua phản ứng dị ứng với các dị nguyên khác nhau để xây dựng căn cứ chẩn đoán bệnh
– Xét nghiệm dị ứng da dựa trên sự mẫn cảm của da trong quá trình tiếp xúc với các dị nguyên
– Xét nghiệm máu thông qua hình thức kiểm tra hệ miễn dịch IgE, từ đây chuyên gia sẽ chẩn đoán được dạng dị ứng cụ thể để có thể đưa ra kết luận mức độ ảnh hưởng của tình trạng dị ứng
Phương pháp điều trị bệnh viêm mũi dị ứng hiện nay chủ yếu là sử dụng thuốc để cải thiện các triệu chứng. Tùy vào tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp. Một số loại thuốc được sử dụng đó là kháng sinh hoặc kháng histamin dạng thuốc, dạng xịt hoặc thuốc chống xung huyết. Để việc điều trị diễn ra hiệu quả thì người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ, tránh việc tự ý sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ có thể khiến cho bệnh tiến triển nặng thêm.
Bên cạnh đó, không phải trường hợp viêm mũi dị ứng nào cũng được chỉ định sử dụng thuốc để điều trị. Trường hợp bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng do Polyp hoặc bệnh nhân bị thoái hóa cuốn mũi thì lúc này bắt buộc phải can thiệp bằng biện pháp phẫu thuật.
Đừng quên rằng một chế độ sinh hoạt sẽ giúp bạn cải thiện cải thiện các triệu chứng viêm mũi dị ứng hiệu quả. Cụ thể, một số biện pháp bạn nên thực hiện bao gồm:
– Chú ý vệ sinh thường xuyên để nhà cửa luôn được sạch sẽ, thoát mát, tránh để tình trạng ẩm ướt khiến nấm mốc phát triển
– Cần hạn chế tiếp xúc với động vật vì lông động vật là tác nhân hàng đầu gây dị ứng
– Giặt hoặc thay mới chăn, ga, gối, đệm theo định kỳ để hạn chế ký sinh trùng tồn tại
– Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì cần đeo khẩu trang
– Không ăn những loại thực phẩm dễ gây kích ứng
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh