Viêm xoang là tình trạng mà một hoặc nhiều xoang của người bệnh bị viêm. Điều này làm cho lớp niêm mạc lót xoang sưng to, xoang bị bít tắc, dẫn tới hình thành dịch mủ, khiến người bệnh bị chảy nước mũi, đau đầu và khó chịu. Có 2 thể viêm xoang là viêm xoang cấp tính và viêm xoang mạn tính.
Viêm xoang cấp tính thường sẽ không kéo dài quá thời gian là 4 tuần. Trong khi bệnh viêm xoang mạn tính sẽ kéo dài hơn 12 tuần và tái phát thành nhiều đợt ở trong năm. Bệnh viêm xoang nếu không được tiến hành điều trị kịp thời sẽ dẫn tới nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm ở mắt, thần kinh sọ não,…
Phẫu thuật mũi xoang là phương pháp điều trị viêm xoang thường được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp:
– Người bệnh bị viêm mũi xoang mạn tính, đã điều trị bằng nội khoa thất bại và tái phát bệnh 4-5 đợt trong năm.
– Các triệu chứng của bệnh viêm xoang gây ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống, công việc của người bệnh.
– Các biến chứng của bệnh viêm xoang tiến triển nhanh dẫn tới đe dọa sức khỏe người bệnh.
– Viêm xoang do bị nấm: có khối u nấm, hoặc nấm xâm lấn
– Người bệnh bị viêm mũi xoang cấp tính có biến chứng.
– Người bị viêm xoang do có cấu trúc giải phẫu mũi bất thường như: polyp mũi, lệch vách ngăn mũi, gai vách ngăn, phì đại cuống mũi, xẹp lõm xoang hàm,…
Hiện nay, phương pháp phẫu thuật mũi xoang bằng nội soi (còn gọi là FESS: Functional Endoscopic Sinus Surgery) được thực hiện rất phổ biến. Phẫu thuật nội soi ít gây xâm lấn hơn, chỉ cần thực hiện ở bên trong mũi mà không cần rạch ngoài da. Thông qua các hình ảnh video thu về từ camera được đưa vào xoang mũi, bác sĩ sẽ dùng những dụng cụ dành riêng cho phẫu thuật nội soi để thực hiện các thủ thuật giúp làm rộng lỗ thông xoang, phục hồi sự dẫn lưu của các xoang, chỉnh hình vách mũi, hoặc cắt cuốn mũi,… tùy từng trường hợp cụ thể.
Nhìn chung, ưu điểm của phương pháp phẫu thuật mũi xoang bằng nội soi là:
– Hình ảnh nội soi được thu về một cách rõ nét, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng của bệnh lý. Nếu như với phương pháp phẫu thuật tiệt căn trước đây, niêm mạc được loại bỏ triệt để thì với phương pháp phẫu thuật nội soi, bác sĩ chỉ loại bỏ sạch bệnh lý, giúp bảo tồn tối đa phần niêm mạc lành và những niêm mạc bệnh lý nhưng đánh giá có thể phục hồi được.
– Phẫu thuật nội soi được đánh giá an toàn, ít gây đau đớn, ít để lại biến chứng, bệnh nhân có sự hồi phục nhanh. Sau phẫu thuật, khi tình trạng ổn định, bệnh nhân có thể về nhà trong ngày mà không cần phải ở lại viện.
– Mang lại yếu tố thẩm mỹ, giúp đảm bảo do không có vết rạch ngoài da.
– Mang lại hiệu quả cao, bởi hầu hết các bệnh nhân sau phẫu thuật đều có sự cải thiện rõ rệt tình trạng bệnh.
3. Lưu ý trước và sau khi thực hiện phương pháp này
– Sắp xếp lịch trình làm việc của bạn một cách hợp lý. 2 tuần sau mổ là khoảng thời gian vô cùng quan trọng trong quá trình hồi phục, do đó bạn không nên lên kế hoạch thực hiện dự định nào quan trọng trong khoảng thời gian này.
– Hút thuốc lá sẽ làm cho người bệnh dễ gặp biến chứng sau phẫu thuật. Do đó để chuẩn bị cho phẫu thuật, bệnh nhân và người nhà nên bỏ việc hút thuốc lá nhằm giúp đảm bảo sức khỏe cho người bệnh.
– Người bệnh sẽ được tiến hành thăm khám tổng quát để đảm bảo họ đủ sức khỏe để thực hiện phẫu thuật.
– Người bệnh cần nhịn ăn trước khi thực hiện phẫu thuật ít nhất 6h, không uống nước ít nhất 2h trước khi phẫu thuật. Người bệnh cần thông báo các loại thuốc đang sử dụng cho bác sĩ, các thuốc có chứa thành phần kháng đông cũng cần phải ngưng sử dụng trước mổ.
– Đối với nữ giới, không nên thực hiện phẫu thuật mũi xoang trong thời kỳ kinh nguyệt, vì lúc này niêm mạc hốc mũi sẽ bị xung huyết, làm gia tăng nguy cơ xuất huyết trong và sau khi phẫu thuật.
– Giữ cho tinh thần luôn thoải mái, không nên quá lo lắng hay căng thẳng.
– Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ tỉnh dậy ở phòng hồi sức, được bác sĩ rút ống nội khí quản ra khỏi vùng miệng. Trong mũi lúc này sẽ có hai miếng xốp cầm máu, do đó bệnh nhân chỉ có thể thở được qua đường miệng. Có thể có một ít máu ở trong mũi hoặc miệng của bạn. Điều này là hoàn toàn bình thường và sẽ hết ngay sau đó.
– Khi tỉnh táo hẳn hoàn toàn, bệnh nhân sẽ được chuyển khỏi phòng bệnh và nằm nghỉ vài giờ để theo dõi. Lúc này sẽ có cảm giác hơi mệt, đau ở vùng họng, ngạt mũi và thấy khát nước. Bạn nên khạc ra hết các chất tiết và máu trong miệng. Điều dưỡng sẽ theo dõi chỉ số mạch, huyết áp và nhịp thở của bạn thường xuyên. Nếu thấy có bất cứ sự khó chịu gì, hãy báo ngay cho điều dưỡng biết.
– Bạn có thể được uống một ít nước, một ít thức ăn nếu thấy có nhu cầu. Tuy nhiên, không nên ăn uống quá nhiều vì sẽ dễ bị nôn ra ngoài.
– Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể về nhà ngay trong ngày. Ngoài ra, người bệnh có thể có cảm giác như bị cảm cúm trong vòng khoảng một đến hai tuần đầu. Bởi vì lúc này niêm mạc mũi sẽ bị phù nề sau phẫu thuật giống bệnh cảnh nhiễm siêu vi.
– Trong 1 đến 2 tuần đầu sau mổ sẽ có vài giọt máu tươi hoặc có ít máu bầm, đờm nhầy chảy xuống họng và kéo dài khoảng 3 tháng sau mổ, điều này là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu thấy chảy máu tươi với lượng nhiều thì cần báo ngay với bác sĩ để được thăm khám.
Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng là phương pháp hiệu quả để giúp phục hồi lại sự thông khí và sự dẫn lưu của phức hợp lỗ thông mũi xoang. Việc nắm vững những lưu ý trên sẽ giúp cho quá trình điều trị bệnh của người bệnh diễn ra nhanh chóng và an toàn, hiệu quả hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh