1. Vị trí, cấu tạo của xoang bướm
Viêm xoang bướm là một bệnh lý nguy hiểm, nguyên nhân chính tới từ vị trí và cấu tạo của nó. Xoang bướm hay còn gọi là xoang cánh bướm nằm sâu trong xương bướm, gồm có hai khoang xoang và được ngăn cách nhau bởi một vách mỏng. Xoang bướm là hốc xoang sâu nhất trong khoang mũi, nằm tại vị trí gắn liền với xoang tĩnh mạch hàng, tuyến yên. Vị trí của xoang bướm cũng có tiếp xúc gần với ổ mắt và các dây thần kinh thị giác.
Viêm xoang bướm là tình trạng sưng, phù nề, viêm nhiễm, có thể xuất hiện dịch mủ ở xoang bướm. Vì xoang bướm có kết nối với nhiều dây thần kinh quan trọng nên nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể phải đối mặt với hàng loạt biến chứng nguy hiểm như:
– Sốt cao và co giật, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
– Biến dạng vách ngăn mũi, gây khó khăn trong hô hấp.
– Nhiễm trùng ổ mắt, suy giảm thị lực, thậm chí có thể dẫn tới mù lòa.
– Lồi nhãn cầu, có thể xuất hiện gai mắt nề. Cử động của mắt chậm chạp, khó khăn.
– Tác động tiêu cực đến hộp sọ như gây mòn xương, viêm xương.
– Gây ra các cơn đau đầu liên tục kéo dài, cơn đau có thể xuất hiện ở nửa đầu hoặc cả đầu.
– Viêm xoang kéo dài, không được điều trị tích cực còn có thể biến chứng thành ung thư.
2. Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang bướm
Tình trạng viêm xoang là do sự tắc nghẽn của các lỗ thông xoang. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng tắc nghẽn lỗ thông xoang có thể do những những yếu tố dưới đây.
– Cấu trúc mũi: Nếu cấu trúc mũi không hoàn thiện sẽ không thể bảo vệ tốt khoang mũi. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn thâm nhập vào xoang bướm, khiến vị trí này bị viêm nhiễm, tắc nghẽn lỗ thông xoang.
– Lệch vẹo vách ngăn mũi: Có một số người bệnh thực hiện phẫu thuật mũi hoặc bị tai nạn làm vẹo vách ngăn mũi. Khi đó, cấu tạo mũi sẽ bị thay đổi, khiến vi khuẩn dễ dàng tấn công vào xoang mũi và gây viêm nhiễm.
– Môi trường sống ô nhiễm: Các loại nấm, vi khuẩn và virus trong không khí có thể dễ dàng xâm nhập, trú ngụ trong các hốc xoang để phát triển và gây bệnh.
– Biến chứng của một số bệnh lý: Sự hình thành bệnh viêm xoang bướm có thể do biến chứng của các bệnh lý đường hô hấp như: polyp mũi, viêm mũi vận mạch, viêm mũi dị ứng, viêm amidan…
3. Các dấu hiệu viêm xoang bướm thường gặp
Vì bệnh viêm xoang bướm có thể dẫn tới những biến chứng phức tạp và nguy hiểm, nên việc phát hiện sớm bệnh lý có vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh. Viêm xoang bướm có nhiều biểu hiện tương tự như các bệnh viêm xoang hàm, viêm xoang trán, viêm xoang mũi. Thế nhưng, bạn vẫn có thể nhận biết bệnh lý này qua những triệu chứng điển hình dưới đây.
3.1. Dấu hiệu viêm xoang bướm cấp tính
Đối với người mắc viêm xoang cấp tính, bệnh nhân thường có biểu hiện sốt, hắt hơi, cảm cúm, nghẹt mũi. Thời gian các triệu chứng kéo dài khoảng 5 – 6 ngày. Ban đầu, dịch mũi màu trong suốt rồi chuyển dần sang màu trắng đục hoặc vàng xanh. Sau một khoảng thời gian dài, nước mủ trong hốc xoang sẽ theo dịch mũi ra ngoài.
Những biểu hiện ở giai đoạn này chỉ dừng lại ở mức độ nhẹ, biểu hiện không rõ ràng nên rất dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác. Đặc biệt, nếu bạn sử dụng thuốc điều trị, các biểu hiện có thể tạm thời suy giảm nên rất nhiều người chủ quan, không đi khám với bác sĩ. Theo thời gian, viêm xoang bướm cấp tính sẽ chuyển biến nặng hơn, chuyển thành dạng mạn tính với nhiều biến chứng nghiêm trọng hơn.
3.2. Dấu hiệu viêm xoang bướm mạn tính
Ở giai đoạn này, các biểu hiện của bệnh trở nên rõ ràng hơn, dễ nhận biết hơn. Tuy nhiên, cùng với đó là mức độ nguy hiểm của bệnh cũng tăng lên.
– Sốt cao liên tục: Bệnh nhân sốt cao ở 38 – 40 độ C và kèm theo các triệu chứng ho khan, run rẩy, chảy nước mũi.
– Đau đầu thường xuyên: Những cơn đau đầu xuất hiện ở đỉnh đầu hoặc hốc mắt là biểu hiện đặc trưng nhất của viêm xoang bướm mạn tính. Cơn đau nhức có thể lan sang một bên trán, phía sau gáy và thái dương. Mức độ đau sẽ tăng dần theo thời gian.
– Hơi thở có mùi hôi: Khi viêm xoang phát triển, chất mủ ứ đọng ở các xoang và chảy thẳng xuống họng. Các chất mủ tại họng tích tụ nhiều có thể khiến người bệnh cảm giác có đờm và có phản xạ ho khạc liên tục. Nếu bệnh nhân ho khạc nhiều có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm tại cổ họng (viêm thanh quản, amidan, viêm họng) và khiến hơi thở có mùi khó chịu.
– Suy giảm khứu giác và thị lực: Các triệu chứng như nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài sẽ làm suy giảm chức năng khứu giác rõ rệt. Một số trường hợp nặng còn gây điếc mũi tạm thời. Xoang bướm nằm gần các dây thần kinh thị giác, nên bệnh lý này cũng làm suy giảm thị lực của người bệnh. Người bệnh có thể nhìn khó hoặc có tật nhìn đôi, thậm chí mù lòa.
Ngoài những dấu hiệu nói trên, bệnh viêm xoang bướm còn có thêm một số dấu hiệu nhận biết như:
– Chán ăn, căng thẳng quá độ
– Đau răng hàm trên
– Ngại suy nghĩ, lười vận động
– Mất ngủ, suy nhược thần kinh
Viêm xoang là bệnh lý không thể chủ quan tự điều trị tại nhà, bạn phải tuân thủ quy trình điều trị của bác sĩ chuyên khoa để có hiệu quả tốt nhất. Hy vọng với những thông tin trong bài viết này, bạn đã có thêm hiểu biết và có thể nhận diện được những dấu hiệu của bệnh viêm xoang bướm để sớm phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh