Bướu sau vai, còn được gọi là "bướu trâu" hoặc "bướu mỡ lưng cổ", là tình trạng tích tụ mỡ sau và hơi thấp hơn vùng cổ. Đây là một dấu hiệu của loạn dưỡng mỡ, một rối loạn trong quá trình sản xuất, sử dụng và lưu trữ chất béo trong cơ thể. Mặc dù bướu này không phải lúc nào cũng yêu cầu điều trị, nhưng nó có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề y tế nghiêm trọng tiềm ẩn.
Việc sử dụng lâu dài corticosteroid như prednisone, cortisone và hydrocortisone có thể gây thay đổi phân bố mỡ trong cơ thể, dẫn đến sự tích tụ mỡ ở vùng sau vai. Corticosteroid được sử dụng trong điều trị các bệnh lý viêm mạn tính, nhưng chúng có tác dụng làm thay đổi cách cơ thể phân phối mỡ, đặc biệt là ở những vùng như sau cổ và vai.
Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị HIV cũng có thể gây ra tình trạng tích tụ mỡ (phì đại mỡ), đặc biệt là những loại thuốc cũ. Các thuốc HIV mới ít có khả năng gây tác dụng phụ này.
Hội chứng Cushing là tình trạng cơ thể sản xuất quá nhiều cortisol, hormone căng thẳng. Hội chứng này có thể do khối u gây ra, hoặc phát triển như một tác dụng phụ của việc sử dụng steroid lâu dài. Các triệu chứng đi kèm của hội chứng Cushing bao gồm:
Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Lông mặt hoặc lông cơ thể quá mức ở phụ nữ.
Giảm ham muốn tình dục và rối loạn cương dương ở nam giới.
Mệt mỏi, lo âu, trầm cảm và cáu kỉnh.
Suy giảm khả năng kiểm soát cảm xúc, tăng huyết áp, và dễ bị nhiễm trùng.
Bệnh Madelung là một tình trạng hiếm gặp gây ra sự tích tụ mỡ bất thường quanh cổ, vai, thân, hông và chi. Bệnh này thường liên quan đến người mắc chứng rối loạn sử dụng rượu mãn tính, tuy nhiên, phụ nữ và những người không uống rượu cũng có thể bị ảnh hưởng. Các khối u mỡ trong bệnh Madelung có thể chèn ép các cơ quan quan trọng như đường thở, thực quản và mạch máu cảnh, dẫn đến khó khăn trong việc nuốt, thở hoặc nói.
Béo phì cũng có thể là một nguyên nhân dẫn đến sự tích tụ mỡ ở vùng sau vai. Mặc dù không phải là nguyên nhân duy nhất, nhưng béo phì có thể dẫn đến sự phân bố mỡ không đồng đều trong cơ thể, bao gồm cả khu vực sau vai.
Gù lưng là tình trạng cột sống bị cong ở vùng cổ, thường do tư thế sai hoặc loãng xương. Khác với bướu mỡ, gù lưng thường là do thay đổi trong cấu trúc xương, gây ra sự thay đổi về hình dáng cột sống và khối mô ở vùng gốc cổ.
Bướu mỡ sau vai không liên quan đến các vấn đề về cột sống mà chủ yếu do sự tích tụ mỡ bất thường trong cơ thể, có thể gây ra cảm giác nặng nề và khó chịu, trong khi gù lưng chủ yếu gây ra các vấn đề về tư thế và cột sống.
Nếu việc sử dụng thuốc là nguyên nhân gây ra bướu sau vai, bác sĩ có thể thay đổi hoặc ngừng thuốc corticosteroid hoặc các loại thuốc khác gây tác dụng phụ. Việc thay đổi phác đồ điều trị cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.
Trong trường hợp bị loãng xương do sử dụng thuốc, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để ngăn ngừa bệnh tiến triển và cải thiện tình trạng xương.
Phẫu thuật cắt bỏ bướu có thể được thực hiện nếu khối u là nguyên nhân gây ra sự tích tụ mỡ. Điều này bao gồm cả phẫu thuật cắt bỏ các khối u mỡ hoặc khối u ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone trong cơ thể.
Một số nguyên nhân gây bướu sau vai có thể cải thiện thông qua thay đổi lối sống, bao gồm:
Chế độ ăn kiêng và tập thể dục: Giảm cân có thể giúp giảm bớt tích tụ mỡ và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Cải thiện tư thế: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp điều chỉnh tư thế và giảm các triệu chứng gù lưng.
Tập luyện thể dục chịu trọng lượng: Các bài tập này giúp ngăn ngừa loãng xương và duy trì mật độ xương.
Bướu sau vai có thể là dấu hiệu của các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm sự thay đổi hormone do sử dụng thuốc hoặc các bệnh lý như hội chứng Cushing và bệnh Madelung. Việc nhận diện nguyên nhân và tìm kiếm sự can thiệp y tế kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn gặp phải triệu chứng bướu sau vai hoặc các vấn đề tương tự, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.