Các biện pháp hỗ trợ điều trị viêm xoang bằng phương pháp không dùng thuốc

Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc các xoang cạnh mũi, đặc trưng bởi hiện tượng sung huyết, tăng tiết dịch nhầy và bít tắc lỗ thông xoang. Mặc dù nhiều trường hợp viêm xoang do virus hoặc cơ địa dị ứng không cần sử dụng kháng sinh, người bệnh vẫn có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, áp lực xoang, nghẹt mũi và chảy dịch mũi sau. Một số biện pháp không dùng thuốc có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng, giúp lưu thông dịch tiết xoang và rút ngắn thời gian hồi phục.

1. Liệu pháp nhiệt (xông hơi, chườm ấm)

Xông hơi vùng mặt bằng hơi nước ấm giúp làm loãng dịch tiết, cải thiện dẫn lưu xoang và giảm cảm giác sung huyết. Bệnh nhân có thể xông bằng nước nóng đun sôi, kết hợp tinh dầu (eucalyptol, oải hương, hoa cúc…) để tăng hiệu quả kháng viêm và thư giãn. Ngoài ra, chườm ấm vùng mũi và gò má cũng góp phần cải thiện lưu lượng máu và dẫn lưu xoang.

Lưu ý: Cần tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt cao để ngăn ngừa bỏng, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi.

2. Rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý

Rửa mũi giúp làm sạch dịch nhầy, loại bỏ các chất gây dị ứng và hỗ trợ làm giảm viêm tại chỗ. Dung dịch sử dụng cần đảm bảo vô trùng: nước muối sinh lý (0,9%) hoặc dung dịch pha từ nước đã đun sôi và để nguội. Bệnh nhân có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ như bình rửa mũi (neti pot) hoặc dụng cụ chuyên dụng theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

3. Tư thế yoga hỗ trợ dẫn lưu xoang

Một số tư thế yoga đơn giản giúp nâng cao đầu, thư giãn và cải thiện tuần hoàn vùng đầu cổ có thể hỗ trợ giảm tắc nghẽn xoang. Ví dụ, tư thế nằm ngửa trên đệm với hai chân co, lòng bàn chân úp vào nhau giúp giảm áp lực xoang mà vẫn đảm bảo thông thoáng đường thở.

4. Bổ sung enzyme Bromelain

Bromelain là hỗn hợp enzyme chiết xuất từ quả dứa, có đặc tính kháng viêm và phân giải protein. Một số nghiên cứu lâm sàng cho thấy bromelain có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng viêm xoang. Liều dùng thường từ 500–2000 mg/ngày. Tuy nhiên, bệnh nhân cần thận trọng với nguy cơ dị ứng hoặc tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa, chu kỳ kinh nguyệt và tim mạch.

5. Dinh dưỡng hỗ trợ

• Flavonoid và quercetin: Có trong hành tây, táo, cải xoăn và rượu vang đỏ, quercetin giúp ổn định dưỡng bào và giảm giải phóng histamine – một chất trung gian gây tăng tiết nhầy và phù nề niêm mạc.

• Tăng cường rau quả: Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa hỗ trợ hệ miễn dịch và làm giảm viêm mạn tính.

• Loại bỏ sản phẩm sữa (nếu cần thiết): Một số bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm với casein hoặc whey protein có thể tăng tiết nhầy khi dùng sản phẩm từ sữa.

6. Duy trì đủ nước

Uống đủ nước giúp làm loãng dịch tiết xoang và duy trì độ ẩm của niêm mạc đường hô hấp. Người bệnh nên tránh các thức uống lợi tiểu như cà phê hoặc rượu vì có thể gây mất nước.

7. Theo dõi hiệu quả điều trị

Không giống với kháng sinh, các biện pháp hỗ trợ tại nhà thường cần thời gian dài hơn để phát huy tác dụng. Bệnh nhân nên kiên trì thực hiện trong ít nhất 1–2 tuần để đánh giá hiệu quả.

8. Chỉ định khám chuyên khoa

Bệnh nhân nên được thăm khám chuyên khoa tai–mũi–họng nếu:

• Các triệu chứng kéo dài trên 10–14 ngày mà không cải thiện

• Có sốt cao, sưng nề quanh ổ mắt, ban đỏ, đau dữ dội vùng mặt hoặc dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng

• Viêm xoang tái phát nhiều lần trong năm