Các yếu tố nguy cơ, phòng ngừa và điều trị trào ngược dạ dày - thực quản (GERD)

1. Yếu Tố Nguy Cơ Gây Trào Ngược Dạ Dày - Thực Quản

Trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, tuy nhiên một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Thừa cân hoặc béo phì

• Mang thai

• Bệnh tiểu đường

• Hút thuốc lá

• Rối loạn ăn uống như chán ăn hoặc chứng cuồng ăn

• Tiền sử nôn ói thường xuyên làm tăng nguy cơ viêm thực quản do axit

Ngoài ra, các thói quen ăn uống như ăn nhanh hoặc tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo, cay nóng cũng góp phần làm tăng nguy cơ xuất hiện triệu chứng trào ngược và ợ nóng.

2. Biện Pháp Phòng Ngừa

Các trường hợp trào ngược nhẹ hoặc không thường xuyên có thể được kiểm soát hiệu quả bằng thay đổi lối sống, cụ thể:

• Tránh nằm ngay sau khi ăn ít nhất 3 giờ

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn no một lần

• Mặc quần áo rộng rãi để giảm áp lực lên vùng bụng

• Giữ cân nặng hợp lý, giảm cân nếu thừa cân

• Ngưng hút thuốc lá

• Kê cao đầu khi ngủ để hạn chế dịch dạ dày trào ngược lên thực quản

Ngoài ra, một số loại thực phẩm cần hạn chế hoặc tránh do có thể kích thích trào ngược, bao gồm:

• Thức ăn nhiều dầu mỡ

• Rượu bia

• Cà phê và các đồ uống chứa caffeine

• Đồ uống có ga (soda)

• Socola

• Tỏi, hành

• Trái cây họ cam quýt

• Bạc hà

• Nước sốt cà chua

3. Điều Trị Bằng Thuốc

Trong trường hợp các biện pháp thay đổi lối sống không đủ kiểm soát triệu chứng, điều trị thuốc được chỉ định với các nhóm thuốc phổ biến:

• Thuốc kháng axit: như canxi cacbonate, giúp trung hòa axit dạ dày

• Thuốc chẹn thụ thể H2: famotidine, cimetidine, giảm tiết axit

• Thuốc bảo vệ niêm mạc: sucralfate, giúp bảo vệ thực quản khỏi tổn thương axit

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): rabeprazole, dexlansoprazole, esomeprazole, giảm tiết axit hiệu quả, thường dùng 1 lần/ngày

Lưu Ý Khi Sử Dụng Thuốc Ức Chế Bơm Proton

Thuốc ức chế bơm proton là lựa chọn điều trị hiệu quả nhất cho GERD kéo dài. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài có thể dẫn đến:

• Giảm hấp thu vitamin B12

• Tăng nguy cơ nhiễm trùng do giảm acid dạ dày, vốn là hàng rào bảo vệ chống vi khuẩn

• Tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là gãy xương hông, cột sống và cổ tay

• Chi phí điều trị tương đối cao

4. Phẫu Thuật

Phẫu thuật được chỉ định cho những trường hợp GERD nặng hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa. Phẫu thuật phổ biến nhất là phẫu thuật Nissen thắt thực quản dưới, thường thực hiện bằng nội soi.

• Bệnh nhân thường nằm viện từ 1 đến 3 ngày

• Phẫu thuật mang lại hiệu quả cao, ít biến chứng

• Một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng sau phẫu thuật như đầy hơi, chướng bụng hoặc khó nuốt

5. Kết Luận

Trào ngược dạ dày - thực quản và ợ nóng là các triệu chứng phổ biến có thể kiểm soát hiệu quả bằng thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và dùng thuốc hợp lý. Người bệnh nên được khám và tư vấn bởi bác sĩ để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Trong các trường hợp nặng hoặc kháng trị, phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống.