Magie: Vai trò, nguy cơ thừa và hướng dẫn bổ sung an toàn

1. Tầm quan trọng của Magie trong cơ thể

Magie là một khoáng chất thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý, bao gồm:

• Điều hòa hoạt động cơ và dẫn truyền thần kinh

• Sản xuất năng lượng tế bào thông qua chu trình ATP

• Duy trì cấu trúc và chức năng xương

• Điều hòa đường huyết và huyết áp

Ở người khỏe mạnh, nhu cầu magie thường được đáp ứng đầy đủ thông qua chế độ ăn uống cân bằng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc sử dụng thực phẩm bổ sung hoặc thuốc chứa magie có thể cần thiết để đáp ứng nhu cầu hằng ngày.

2. Nguy cơ khi bổ sung magie quá mức

2.1. Tăng magie máu (Hypermagnesemia)

Tăng magie máu là tình trạng nồng độ magie trong huyết tương tăng quá mức, thường do tiêu thụ lượng lớn magie từ thuốc hoặc thực phẩm bổ sung, đặc biệt ở những người có chức năng thận suy giảm. Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

2.2. Triệu chứng lâm sàng

Triệu chứng ban đầu:

• Buồn nôn, nôn

• Đỏ bừng mặt

• Tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng

• Mệt mỏi, yếu cơ, chán ăn

• Đau đầu, chóng mặt, khó tập trung

• Hạ huyết áp nhẹ

Triệu chứng nặng:

• Nhịp tim chậm hoặc không đều

• Khó thở

• Co giật

• Dấu hiệu sốc (mạch yếu, thở nông, da lạnh ẩm, tụt huyết áp nghiêm trọng)

• Mất phản xạ gân xương

3. Ngưỡng an toàn khi bổ sung magie

Theo khuyến cáo từ Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine), mức tiêu thụ tối đa từ thực phẩm bổ sung hoặc thuốc không nên vượt quá:

Lưu ý: Ngưỡng trên không áp dụng cho lượng magie hấp thu từ thực phẩm tự nhiên, do khả năng tự điều chỉnh và bài tiết của thận.

Liều cao hơn mức 5.000 mg/ngày từ thuốc hoặc thực phẩm bổ sung có thể gây ngộ độc cấp, với các biểu hiện nghiêm trọng như tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, ức chế hô hấp và nguy cơ tử vong.

4. Nguồn cung cấp magie

4.1. Từ thực phẩm

Magie có mặt trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là:

• Rau lá xanh (như rau bina)

• Các loại hạt (hạnh nhân, hạt bí)

• Đậu (đậu đen, đậu nành)

• Ngũ cốc nguyên hạt

• Nước khoáng (tùy hàm lượng magie theo nguồn khai thác)

4.2. Từ thực phẩm bổ sung và thuốc

Các dạng magie phổ biến trong chế phẩm bao gồm:

• Magie citrate

• Magie oxide

• Magie chloride

• Magie glycinate, taurate, malate

Magie cũng có mặt trong các thuốc không kê đơn như thuốc nhuận tràng hoặc thuốc kháng acid.

5. Các yếu tố nguy cơ ngộ độc magie

Ngộ độc magie thường ít gặp ở người khỏe mạnh nhờ chức năng bài tiết của thận. Tuy nhiên, nguy cơ sẽ tăng cao ở:

• Bệnh nhân suy thận mạn

• Người sử dụng thuốc hoặc thực phẩm bổ sung magie liều cao trong thời gian dài

• Phụ nữ mang thai điều trị tiền sản giật bằng magnesium sulfate (hiếm nhưng cần theo dõi chặt chẽ)

6. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Cần đến cơ sở y tế khi xuất hiện các triệu chứng gợi ý tăng magie máu, đặc biệt nếu:

• Đang sử dụng thực phẩm bổ sung hoặc thuốc chứa magie

• Có tiền sử bệnh lý thận

• Gặp triệu chứng thần kinh, tim mạch bất thường (ví dụ: rối loạn nhịp tim, suy giảm tri giác)

7. Xử trí tình trạng quá liều magie

• Ngừng sử dụng ngay các chế phẩm chứa magie

• Điều trị hỗ trợ:

  • Truyền canxi gluconat tĩnh mạch để đối kháng tác động của magie

  • Thuốc lợi tiểu quai để tăng bài tiết qua thận (nếu chức năng thận còn đáp ứng)

  • Lọc máu trong trường hợp tăng magie nặng và suy thận

8. Khuyến nghị sử dụng thực phẩm bổ sung chứa magie

Trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào, người dân nên:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt nếu đang mắc bệnh mạn tính hoặc dùng thuốc dài hạn

• Tuân thủ liều lượng khuyến nghị

• Theo dõi dấu hiệu bất thường trong quá trình sử dụng