Suy tim: Định nghĩa, Các loại và Nguyên nhân

1. Suy tim là gì?

Suy tim là tình trạng tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu oxy và dưỡng chất của các cơ quan trong cơ thể. Khi cơ tim yếu đi hoặc mất đi khả năng co giãn bình thường, nó không thể bơm máu hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ máu và dịch trong cơ thể. Suy tim là một bệnh lý mạn tính và tiến triển, có thể phát triển nhanh chóng sau các sự kiện như nhồi máu cơ tim hoặc các bệnh lý làm tổn thương cơ tim. Bệnh mạch vành, đặc biệt là tình trạng hẹp các động mạch cấp máu cho tim, là nguyên nhân phổ biến nhất của suy tim.

2. Dòng máu đến tim

Để hiểu rõ hơn về các dạng suy tim, cần nắm vững cơ chế cấp máu đến tim:

• Máu nghèo oxy từ các tĩnh mạch trong cơ thể chảy về tim phải, qua tâm nhĩ phải rồi đến tâm thất phải. Từ tâm thất phải, máu được bơm vào phổi để nhận oxy.

• Máu giàu oxy từ phổi chảy về tim trái, qua tâm thất trái và sau đó được bơm qua tâm nhĩ trái vào các động mạch, cấp máu cho các cơ quan trong cơ thể.

3. Các loại suy tim

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ phân loại suy tim thành các nhóm chính dựa vào phần tim bị ảnh hưởng, bao gồm:

• Suy tim trái: có hai dạng chính:

  • Suy tâm thu: Khi tâm thất trái không thể co thắt bình thường, làm giảm khả năng bơm máu vào tuần hoàn.

  • Suy tâm trương: Khi tâm thất trái không giãn đủ do cơ tim cứng lại, không thể chứa đầy máu trong các nhịp đập hoặc phải chịu áp lực rất cao để bơm máu.

• Suy tim phải: Khi tâm thất phải không thể bơm máu vào phổi, dẫn đến máu tích tụ trong các tĩnh mạch.

• Suy tim xung huyết: Là tình trạng suy tim dẫn đến tích tụ máu trong các mạch máu, đặc biệt là ở phổi và các cơ quan ngoại vi.

4. Sự khác biệt giữa suy tim trái và suy tim phải

• Suy tim trái: Là dạng suy tim phổ biến hơn và thường gây ra các triệu chứng về hô hấp, vì máu bị tích tụ trong các tĩnh mạch phổi. Các nguyên nhân chính của suy tim trái bao gồm bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim và tăng huyết áp kéo dài. Các triệu chứng điển hình của suy tim trái gồm:

  • Khó thở, đặc biệt khi gắng sức.

  • Ho, đặc biệt khi nằm hoặc khi gắng sức.

  • Khó thở khi nằm xuống và phải ngủ với đầu cao.

• Suy tim phải: Thường là hậu quả của suy tim trái, do máu tích tụ trong phổi, gây áp lực lên tâm thất phải. Suy tim phải có thể dẫn đến sự tích tụ máu trong các tĩnh mạch, gây ra tình trạng phù nề ở các chi dưới và các bộ phận khác như bụng và khu vực sinh dục. Các triệu chứng của suy tim phải bao gồm:

  • Tim đập nhanh hoặc không đều.

  • Khó thở.

  • Tích tụ dịch, đặc biệt ở phần dưới cơ thể.

  • Tăng cân nhanh chóng do phù.

5. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây suy tim

Các yếu tố nguy cơ của suy tim trái và suy tim phải bao gồm:

• Tuổi tác: Nguy cơ suy tim tăng dần theo độ tuổi.

• Dân tộc: Người da đen có nguy cơ cao mắc suy tim và thường xuất hiện sớm hơn so với các dân tộc khác.

• Giới tính: Nam giới có xu hướng mắc suy tim ở lứa tuổi trẻ hơn so với nữ giới.

• Tiền sử gia đình: Người có người thân mắc suy tim sẽ có nguy cơ cao hơn.

• Lối sống: Tiêu thụ rượu, thuốc lá, chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng là các yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc suy tim.

• Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý như béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường và một số phương pháp điều trị ung thư (hóa trị, xạ trị) có thể làm tăng nguy cơ mắc suy tim.

6. Mối quan hệ giữa suy tim trái và suy tim phải

Suy tim trái là nguyên nhân chính dẫn đến suy tim phải. Khi tâm thất trái không thể bơm máu hiệu quả, máu tích tụ trong phổi, làm tăng áp lực lên tâm thất phải và dẫn đến suy tim phải. Khoảng 20% trường hợp suy tim phải là do suy tim trái.

7. Khi nào cần tìm kiếm sự can thiệp y tế

Các triệu chứng của suy tim có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Do đó, bệnh nhân cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu có các dấu hiệu như:

• Khó thở nặng, nhất là khi gắng sức hoặc nằm xuống.

• Sưng phù ở chân, bụng, hoặc khu vực sinh dục.

• Tăng cân nhanh chóng do tích tụ dịch.

• Đau ngực, tim đập nhanh hoặc không đều.

Kết luận

Suy tim là một bệnh lý mạn tính và tiến triển, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Điều trị suy tim tập trung vào việc quản lý các triệu chứng, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và cải thiện chức năng tim. Các biện pháp điều trị bao gồm thuốc, thay đổi lối sống và các can thiệp y tế khác.