Trẻ hấp thu kém: Lựa chọn loại sữa phù hợp nhất

Việc lựa chọn loại sữa phù hợp trở nên đặc biệt quan trọng đối với những trẻ gặp vấn đề về tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng kém.

Nguyên nhân hấp thu kém ở trẻ nhỏ 

Trước khi đi vào lựa chọn sữa, cần biết các nguyên nhân phổ biến gây hấp thu kém ở trẻ nhỏ, bao gồm:

• Tình trạng không dung nạp lactose do thiếu enzyme lactase cần thiết để tiêu hóa đường lactose;
• Dị ứng protein sữa bò biểu hiện qua phản ứng miễn dịch với protein trong sữa bò;
• Mắc bệnh Celiac - là rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến khả năng hấp thu chất dinh dưỡng;
• Hội chứng ruột kích thích gây rối loạn chức năng tiêu hóa dẫn đến khó tiêu và hấp thu kém;
• Các tình trạng viêm nhiễm đường ruột làm giảm khả năng hấp thu;
• Và cuối cùng là trường hợp trẻ sinh non với hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện.

Các loại sữa phù hợp cho trẻ hấp thu kém

1. Sữa mẹ

Sữa mẹ vẫn là lựa chọn ưu tiên hàng đầu cho mọi trẻ, đặc biệt là trẻ hấp thu kém. Protein trong sữa mẹ (chủ yếu là whey) dễ tiêu hóa hơn so với protein casein trong sữa bò. Sữa mẹ còn chứa các enzyme hỗ trợ quá trình tiêu hóa và prebiotics tự nhiên là các oligosaccharide (HMOs) giúp thúc đẩy hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh. Kháng thể IgA trong sữa mẹ đóng vai trò tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ đường tiêu hóa. Thêm vào đó, tỷ lệ chất béo, protein và carbohydrate trong sữa mẹ phù hợp hoàn hảo với nhu cầu của trẻ.

2. Sữa công thức thủy phân protein

Nếu không thể cho con bú sữa mẹ, sữa công thức thủy phân protein là lựa chọn tiếp theo với nhiều ưu điểm nổi bật. Loại sữa này có protein đã được phân hủy một phần hoặc hoàn toàn, giúp dễ tiêu hóa hơn và giảm khả năng gây dị ứng, đặc biệt phù hợp cho trẻ dị ứng protein sữa bò.

Sữa công thức thủy phân protein được phân thành hai loại chính: thủy phân một phần với protein được tách thành các chuỗi peptide nhỏ hơn, và thủy phân sâu với protein được phân hủy gần như hoàn toàn thành các axit amin.

3. Sữa công thức không lactose

Sữa công thức không lactose là giải pháp phù hợp cho trẻ không dung nạp lactose với hai ưu điểm chính:

• Loại sữa này thay thế lactose bằng các carbohydrate khác như glucose, maltodextrin hoặc sucrose, giúp trẻ dễ tiêu hóa hơn.
• Đồng thời, việc loại bỏ lactose còn giúp giảm các triệu chứng khó chịu như đầy hơi và tiêu chảy vốn thường xuất hiện do cơ thể không tiêu hóa được lactose.

4. Sữa công thức với MCT (Medium-chain triglycerides)

Sữa công thức với MCT (Medium-chain triglycerides) đặc biệt phù hợp cho trẻ có vấn đề hấp thu chất béo nhờ những đặc tính ưu việt. Loại sữa này chứa axit béo chuỗi trung bình có khả năng hấp thu trực tiếp vào máu mà không cần qua hệ bạch huyết, đồng thời không đòi hỏi sự hiện diện của enzyme lipase hoặc muối mật nên dễ hấp thu hơn các loại chất béo thông thường.

Sữa công thức có chứa MCT đã được chứng minh giúp cải thiện đáng kể tình trạng hấp thu ở trẻ bị suy dinh dưỡng do hấp thu kém, mang lại hiệu quả dinh dưỡng tối ưu cho nhóm trẻ đặc biệt này.

5. Sữa công thức amino acid

Sữa công thức amino acid được chỉ định đặc biệt cho trẻ có dị ứng nặng, loại sữa này chứa axit amin tự do, không còn cấu trúc protein có thể gây dị ứng, giúp giảm thiểu phản ứng dị ứng ở trẻ nhạy cảm. Quá trình tiêu hóa được tối giản khi sử dụng sữa này, cho phép hấp thu trực tiếp mà không cần qua các quá trình tiêu hóa phức tạp.

Sữa công thức amino acid thường được chỉ định trong các trường hợp nặng như dị ứng protein sữa bò mức độ nghiêm trọng, viêm ruột nặng, hay hội chứng ruột ngắn.

6. Sữa bổ sung chất xơ, probiotics

Sữa bổ sung chất xơ và probiotics là sản phẩm dinh dưỡng được nghiên cứu đặc biệt để hỗ trợ hệ tiêu hóa và sức khỏe đường ruột của trẻ em. Đặc biệt phù hợp cho trẻ gặp các vấn đề về tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, rối loạn hấp thu dinh dưỡng, hoặc trẻ đang điều trị kháng sinh.

Theo các nghiên cứu khoa học gần đây, sự kết hợp giữa prebiotic (chất xơ hòa tan) và probiotics (các vi khuẩn có lợi) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện khả năng hấp thu dinh dưỡng. Đặc biệt, trẻ biếng ăn, trẻ dưới 5 tuổi đang trong giai đoạn phát triển hệ tiêu hóa, và trẻ vừa trải qua các đợt dùng kháng sinh sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ loại sữa này, nhờ khả năng phục hồi và duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.

Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng VIAM

Không có một loại sữa nào phù hợp cho tất cả trẻ hấp thu kém. Lựa chọn tối ưu phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây hấp thu kém, độ tuổi của trẻ và mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

Sữa mẹ vẫn là lựa chọn ưu tiên hàng đầu nếu có thể. Đối với trẻ không thể bú sữa mẹ, các loại sữa công thức đặc trị như sữa thủy phân protein, sữa không lactose, sữa có MCT, hoặc sữa amino acid có thể được cân nhắc dựa trên chẩn đoán cụ thể.

Quan trọng nhất, việc lựa chọn loại sữa phù hợp cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế, kết hợp với theo dõi sự phát triển và tình trạng sức khỏe của trẻ một cách toàn diện.