Vai trò của dinh dưỡng trong hỗ trợ điều trị và phục hồi sốt xuất huyết Dengue

1. Tổng quan

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh nhiễm virus cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền chủ yếu qua muỗi Aedes aegypti. Sau khi bị muỗi mang virus đốt, virus sẽ xâm nhập vào máu và khởi phát bệnh sau thời gian ủ bệnh trung bình từ 3 đến 14 ngày. Biểu hiện lâm sàng thường gồm sốt cao, đau đầu, đau cơ - khớp, buồn nôn, phát ban, và trong một số trường hợp có thể tiến triển đến sốc hoặc xuất huyết nặng.

Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, việc chăm sóc hỗ trợ và điều trị triệu chứng là phương pháp chính, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu giúp duy trì thể trạng, phòng ngừa biến chứng và hỗ trợ phục hồi số lượng tiểu cầu.

2. Mục tiêu của dinh dưỡng trong điều trị sốt xuất huyết

• Duy trì và hỗ trợ chức năng miễn dịch

• Hạn chế tình trạng mất nước và rối loạn điện giải

• Ổn định số lượng tiểu cầu và các dòng tế bào máu

• Phòng ngừa tình trạng suy kiệt, mệt mỏi kéo dài sau giai đoạn sốt

3. Nhóm thực phẩm có lợi trong quá trình phục hồi

3.1. Thực phẩm hỗ trợ tăng số lượng tiểu cầu và sức đề kháng

• Lá đu đủ: Chiết xuất từ lá đu đủ tươi có chứa enzym papain và chymopapain, giúp cải thiện tiêu hóa và được ghi nhận có khả năng hỗ trợ làm tăng số lượng tiểu cầu. Nước ép lá đu đủ (khoảng 30 ml/ngày) được sử dụng như một liệu pháp bổ trợ trong một số nghiên cứu.

• Lựu (Punica granatum): Là nguồn giàu sắt và chất chống oxy hóa, lựu hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu, duy trì mức năng lượng và có lợi cho hệ tạo máu.

• Cam, bưởi: Cung cấp lượng lớn vitamin C và flavonoid, giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ hấp thu sắt và kích thích sản xuất bạch cầu.

• Nước dừa: Cung cấp chất điện giải như kali và natri, hỗ trợ bù nước, duy trì huyết động ổn định trong giai đoạn sốt cao hoặc nôn ói.

• Bông cải xanh (broccoli): Giàu vitamin K và chất chống oxy hóa, giúp tái tạo tiểu cầu và tăng cường chức năng đông máu.

• Rau bina (spinach): Giàu sắt, axit folic và omega-3, giúp hỗ trợ quá trình tạo máu và chống viêm.

• Kiwi: Chứa nhiều vitamin A, E, C, đồng và kali, giúp điều hòa điện giải, hỗ trợ tái tạo tế bào máu và củng cố hệ miễn dịch.

3.2. Thực phẩm có đặc tính kháng virus hoặc hỗ trợ miễn dịch

• Tỏi (Allium sativum): Có đặc tính kháng khuẩn, kháng nấm và tăng cường miễn dịch tự nhiên, có thể giúp cơ thể kiểm soát phản ứng viêm và phục hồi sau nhiễm trùng.

• Nghệ (Curcuma longa): Hoạt chất curcumin có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, hỗ trợ hồi phục mô và tăng cường chuyển hóa.

• Sữa chua: Là nguồn probiotic giúp tái lập hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch đường ruột – yếu tố quan trọng trong bệnh nhiễm trùng.

4. Nhóm thực phẩm cần hạn chế

Trong giai đoạn mắc bệnh sốt xuất huyết, người bệnh cần tránh những loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng hoặc làm chậm quá trình phục hồi:

5. Lưu ý về điều trị

• Dinh dưỡng không thay thế điều trị y khoa. Các thực phẩm trên chỉ đóng vai trò bổ trợ và cần được sử dụng song song với phác đồ điều trị do bác sĩ chỉ định.

• Theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo nặng như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, đau bụng dữ dội, nôn ra máu, tiểu cầu giảm nhanh… và nhập viện kịp thời.

• Tái khám định kỳ và làm các xét nghiệm theo dõi công thức máu, điện giải, men gan, chức năng thận trong quá trình phục hồi.

6. Kết luận

Chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò thiết yếu trong chăm sóc và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue. Việc bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng, chất chống oxy hóa, nước và điện giải có thể giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi, hạn chế biến chứng. Đồng thời, người bệnh cần tránh các yếu tố làm trầm trọng thêm triệu chứng, và tuân thủ chỉ định y khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.