Viêm tai giữa (otitis media)

Viêm tai giữa (otitis media) không chỉ gây đau đớn mà còn cần thời gian từ một đến hai tuần để hồi phục hoàn toàn. Hiện nay, phương pháp "chờ đợi và theo dõi" (watchful waiting), tức là không sử dụng kháng sinh ngay lập tức, được khuyến nghị áp dụng cho đa số trẻ em và người lớn mắc viêm tai giữa không biến chứng.

Ngoài ra, một số biện pháp hỗ trợ tại nhà có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng và mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho người bệnh, mặc dù chưa có bằng chứng khoa học vững chắc chứng minh hiệu quả điều trị của các phương pháp này.

• Phương pháp thổi qua tai (Valsalva maneuver): Bệnh nhân ngậm miệng, bịt mũi và cố gắng thở ra nhẹ nhàng qua mũi, tạo ra áp lực giúp mở thông vòi nhĩ, giảm áp lực trong tai giữa tương tự như cảm giác thay đổi áp suất khi lên máy bay hoặc leo núi. Phương pháp này được áp dụng phổ biến cho thợ lặn và phi công, và không gây hại nếu thực hiện đúng cách. Trong trường hợp gây đau, có thể tạm ngưng và thử lại sau khi áp dụng các biện pháp hỗ trợ khác.

• Chườm ấm vùng tai: Sử dụng khăn ấm, ngâm trong nước ấm, vắt bớt nước, gấp lại và áp lên vùng tai giúp tăng tuần hoàn máu, giảm tình trạng tắc nghẽn và đau tai. Trong trường hợp sốt cao, có thể sử dụng chườm lạnh để hạ nhiệt.

• Hơi nước ẩm: Việc hít hơi nước ấm hoặc tắm trong môi trường có độ ẩm cao giúp làm thông thoáng vòi nhĩ và đường hô hấp trên, giảm cảm giác tắc nghẽn. Có thể thực hiện bằng cách hít hơi nước từ bát nước nóng hoặc tắm vòi sen tạo hơi nước, lưu ý tránh bỏng.

• Súc miệng bằng nước muối ấm: Đau tai có thể liên quan đến viêm họng kèm theo, do đó súc miệng bằng nước muối ấm giúp giảm viêm và làm dịu các triệu chứng liên quan.

• Dung dịch giấm và cồn: Đối với những người thường xuyên bơi lội, nhỏ dung dịch pha trộn giấm và cồn (tỷ lệ 1:1) vào ống tai có thể giúp ngăn ngừa viêm tai ngoài do vi khuẩn và nấm phát triển trong môi trường ẩm ướt. Lưu ý không sử dụng dung dịch này nếu màng nhĩ bị thủng hoặc có ống thông nhĩ, đồng thời ngưng sử dụng nếu gây khó chịu.

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Paracetamol hoặc NSAIDs có thể được sử dụng để giảm đau và hạ sốt, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong quá trình hồi phục.

Ngoài ra, bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng hoặc tắc nghẽn đường hô hấp trên nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm trùng tai tái phát.

Mặc dù phần lớn các trường hợp viêm tai và đau tai sẽ tự cải thiện sau thời gian chăm sóc tại nhà, nhưng nếu triệu chứng đau và sốt kéo dài trên 48 giờ hoặc không thuyên giảm, bệnh nhân cần được khám và đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa.

Viêm tai cũng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm liệt dây thần kinh mặt, sốt cao kéo dài, co giật hoặc chảy dịch máu từ tai, đòi hỏi can thiệp y tế khẩn cấp. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ, viêm tai tái phát nhiều lần có thể dẫn đến suy giảm thính lực và rối loạn phát triển ngôn ngữ, do đó cần được theo dõi và xử trí kịp thời.