ĐỊNH NGHĨA
Nội soi đại trực tràng là một thủ thuật đưa máy qua đường hậu môn để quan sát trực tiếp, phát hiện các tổn thương trong lòng đại trực tràng và lấy các mẫu tổn thương làm mô bệnh học chẩn đoán xác định bệnh
CHỈ ĐỊNH
Tất cả các rối loạn về tiêu hoá kéo dài như: đi ngoài phân lỏng, phân táo, lúc lỏng lúc táo, đi ngoài ra mũi, máu...
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Tắc ruột
Bán tắc ruột
Suy tim nặng
Suy hô hấp
Suy kiệt nặng
Gan to, lách to
Bệnh túi thừa trong giai đoạn viêm cấp
Viêm ruột chảy máu sau tia xạ.v v…
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
1 bác sỹ nội soi
2 điều dưỡng
Dụng cụ
Máy nội soi
Nguồn sáng
Dây soi
Màn hình
Máy hút
Hệ thống máy vi tính
Bàn soi hoặc giường soi
Thuốc và vật tư tiêu hao
Seduxen 10mg x 1 ống
Atropin 1/4mg x 2ống
Thuốc uống sạch ruột Fortrans x 3 gói
Thuốc bôi trơn ( Jelly 2 )
Bơm tiêm 5 ml x 2 cái + Bơm tiêm 20 ml x 1 cái
Nước cất ( cần bơm rửa trong soi )
Kìm sinh thiết
Các thiết bị và dụng cụ vệ sinh máy soi
Găng tay x3 đôi
Lọ đựng Formol 10
Lam kính
Chuẩn bị thủ tục hành chính
Kiểm tra chỉ định của bác sỹ: Phiếu soi hoặc hồ sơ bệnh án.
Các xét nghiệm bổ sung nếu cần
Tình trạng máu chảy máu đông
Kiểm tra và tư vấn người bệnh
Kiểm tra:
Tiền sử bệnh tật của người bệnh: tim mạch,
Huyết áp, hô hấp
Tiền sử về dị ứng với thuốc
Tiền sử choáng phản vệ
Các bệnh về rối loạn đông máu
Các bệnh lây nhiễm HIV, viêm gan B, C
Tình trạng ăn uống và uống thuốc sạch ruột trước khi nội soi
Tư vấn và giải thích cho người bệnh
Tình trạng chung của người bệnh
Sự cần thiết phải làm nội soi đại trực tràng
Quy trình thực hiện nội soi
Các biến chứng có thể xảy ra trong và sau khi soi
Thời gian trả kết quả
Chi phí cho nội soi đại trực tràng
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Phòng nội soi
Có đủ thuốc và trang thiết bị cấp cứu
Oxy
Người bệnh
Người bệnh nhịn ăn tối thiểu 6 giờ trước khi soi
Uống thuốc làm sạch ruột trước khi soi 3 gói Fortrans
Mỗi gói pha và 1 lít nước. Mỗi lít nước + thuốc uống trong vòng 15 phút. Mỗi gói uống các nhau 1 giờ. Gói cuối cùng trước khi soi 1 giờ
Tiêm thuốc an thần:
Seduxen 10mg x 1ống (tiêm bắp)
Tiêm thuốc giảm co thắt
Atropin 1/4 mg x 2 ống (tiêm dưới da)
Tư thế người bệnh nằm nghiêng, trái, phải hoặc nằm ngửa nội soi
Người thực hiện
Bác sỹ, điều dưỡng: đội mũ, khẩu trang, găng tay.
Tiến hành nội soi
Máy soi được bôi chơn Jelly xyclocaine 2 đặt qua đường hậu môn
Bác sỹ trực tiếp đưa máy soi và điều khiển (có thể sử dụng điều dưỡng hỗ trợ)
Điều dưỡng hỗ trợ ép lớp chỗ cuộn vòng của ống soi trong lòng đại tràng để đưa máy soi thuận lợi
Quan sát, xác định vùng đầu máy soi đưa tới
Quan sát nhận định tổn thương
Vị trí tổn thương: Manh tràng, đại tràng lên, đại tràng góc gan, đại tràng ngang, đại tràng góc lách, đại tràng xuống, đại tràng sigma hay trực tràng?
Số lượng tổn thương (1 hay nhiều tổn thương)
Kích thước tổn thương
Thể tổn thương: sùi, loét hay thâm nhiễm chít hẹp…
Ranh giới giữa tổn thương với tổ chức lành: nham nhở, gọn
Sơ bộ xác định tổn thương lành hay ác
Sinh thiết tổn thương
Vị trí sinh thiết
Số mẫu sinh thiết
Kết luận ban đầu tình trạng tổn thương
Tổn thương lành tính
Tổn thương ác tính
Xử lý bệnh phẩm
Mảnh bệnh phẩm sinh thiết:
Phết lam để chuyển tế bào học
Bệnh phẩm cố định trong lọ Formol 10 chuyển khoa giải phẫu bệnh
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
Nghỉ ngơi tại giường 10-20 phút. Nếu chướng hơi có thể đặt lại máy soi hút bớt hơi
Trường hợp tai biến thủng trong khi soi phải được phát hiện kịp thời và xử trí ngoại khoa
70-80% người bệnh sau khi soi đại tràng ống mềm tìm thấy có vãn khuẩn huyết- nếu những ngày sau khi soi người bệnh có sốt cao cần được tái khám
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
