ĐẠI CƯƠNG
Là kỹ thuật hiện hình tổn thương ở vú bằng siêu âm và dẫn hướng chọc hút kim nhỏ chẩn đoán tế bào hoặc chọc sinh thiết kim lớn lấy mảnh bệnh phẩm chẩn đoán mô bệnh học.
CHỈ ĐỊNH
Các tổn thương vú nghi ngờ ác tính trên lâm sàng thấy được trên siêu âm.
Các tổn thương vú nghi ngờ trên siêu âm không thấy được trên lâm sàng.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định tuyệt đối đối với chọc hút kim nhỏ chẩn đoán tế bào.
Cần tránh những trường hợp có rối loạn đông máu đối với chọc sinh thiết kim lớn.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
1 bác sỹ chẩn đoán hình ảnh
1 điều dưỡng thông hiểu thủ thuật
Phương tiện
Máy siêu âm với đầu dò phẳng, tần số 7,5 đến 10 MHz
Bộ dụng cụ vô trùng gồm khay, gạc, toan lỗ, lưỡi dao mổ, băng, bơm kim tiêm, găng vô khuẩn.
Kim, bơm tiêm để chọc hút tế bào; Súng sinh thiết hoặc các loại kim sinh thiết chuyên dụng 14 đến 16G.
Thuốc tê Xylocaine 2 5-10ml.
Lam kính hoặc lọ đựng bệnh phẩm có chứa sẵn fooc-môn 10%.
Người bệnh
Giải thích và làm yên tâm người bệnh về thủ thuật để phối hợp với thầy thuốc.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Tư thế người bệnh tùy thuộc vào vị trí tổn thương, tốt nhất là tư thế nằm ngửa, nằm nghiêng hoặc chếch, với 2 tay giơ lên cao.
Dùng đầu dò siêu âm xác định tổn thương và vị trí chọc kim theo điểm đánh dấu trên nguyên tắc đường đi ngắn nhất và song song với giường thành ngực. Tuyệt đối không chọc kim vuông góc với thành ngực.
Sát trùng điểm chọc và gây tê tại chỗ. Rạch da 3mm và đưa kim sinh thiết tới vị trí bờ tổn thương theo hướng dẫn của siêu âm. Đối với chọc hút tế bào kim nhỏ thì không cần gây tê và rạch da.
Siêu âm xác định chính xác kim trong tổn thương theo 2 chiều vuông góc.
Tiến hành hút tế bào bằng bơm tiêm hoặc bấm sinh thiết.
Lấy ít nhất 3 mẫu bệnh phẩm đạt yêu cầu theo các hướng khác nhau của tổn thương, phết lên các lam kính hoặc ngâm chìm trong dung dịch foóc môn nếu là sinh thiết mảnh.
Rút kim, băng ép và kiểm tra máu tụ.
THEO DÕI
Theo dõi chảy máu hoặc máu tụ trong vòng 30 phút tới 1 giờ.
TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
Chảy máu: băng ép và theo dõi sau 30 phút.
Máu tụ: băng ép và thường tự hết sau vài ba ngày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
