NGUYÊN LÝ
Phương pháp ELISA có rất nhiều dạng mà đặc điểm chung là đều dựa trên sự kết hợp đặc hiệu giữa kháng nguyên và kháng thể, trong đó kháng thể được gắn với enzyme.
Xét nghiệm DRG HGH ELISA là loại xét nghiệm dựa trên nguyên lý của Kỹ thuật xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzyme ở pha rắn (đáy giếng).
Xét nghiệm này sử dụng một loại kháng thể anti-HGH ở cừu (còn gọi là kháng thể bắt) cho pha rắn cố định (đáy giếng) và một loại kháng thể thứ 2 là kháng thể đơn dòng anti-HGH ở chuột (còn gọi là kháng thể phát hiện), kháng thể này được gắn kết với enzyme horseradish peroxidase. Mẫu xét nghiệm này cho phép phản ứng đồng thời với 2 loại kháng thể, kết quả là những phân tử HGH bị kẹp thành miếng sandwich giữa pha rắn và những kháng thể gắn kết với enzyme.
Sau khi ủ 45 phút ở nhiệt độ phòng, các giếng được rửa bằng nước nhằm loại bỏ những kháng thể dính không chuyên biệt. Dung dịch TMB được cho thêm vào và ủ khoảng 20 phút, kết quả hỗn hợp có màu xanh dương. Tuy nhiên, hỗn hợp này sẽ chuyển sang màu vàng khi cho HCl 1N vào, và được đo tại bước sóng 450 nm. Nồng độ của HGH tỷ lệ với cường độ màu của mẫu xét nghiệm.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện: người thực hiện xét nghiệm có trình độ phù hợp.
Phương tiện, hóa chất
Hóa chất và thuốc thử trong bộ Kit của nhà cung cấp
Vật liệu tự chuẩn bị
Dụng cụ
Giếng đọc tại độ rộng dải tần là 10nm hoặc thấp hơn và gới hạn của mật độ quang học từ 0-2 OD hoặc ở bước sóng lớn hơn 45nm là độ hấp thụ đo được.
Lưu ý:
Điều kiện bảo quản: Bộ kit khi chưa sử dụng nên bảo quản ở 2-8oC, và xem hạn sử dụng ghi trên nhãn.
Thuốc thử được mở và sử dụng phải ổn định cho đến khi hết hạn dùng nếu được bảo quản đúng ở 2-8oC.
Các đĩa phải được đặt trong túi hút ẩm để giảm thiểu không khí tiếp xúc.
Người bệnh
Người bệnh có triệu chứng lâm sàng về bệnh liên quan đến hormone HGH,…
Mục đích và chỉ định xét nghiệm
Xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán tình trạng rối loạn phát triển ở trẻ em: Chứng lùn tuyến yên (do giảm tiết GH ở trẻ em); Chứng người khổn lồ (do tăng tiết GH ở trẻ đang tuổi phát triển chiều cao) và chứng to đầu chi (do tăng tiết GH ở người trưởng thành).
Phiếu xét nghiệm
Phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Lấy bệnh phẩm
Huyết thanh lấy từ máu toàn phần. Tránh sử dụng những hóa chất thêm vào. Tránh những mẫu xét nghiệm bị tán huyết hay mẫu bị đục.
Mẫu bệnh phẩm nên được đậy và bảo quản ở nhiệt độ 2-8oC trong 48h trước khi dùng làm xét nghiệm, và mẫu bệnh phẩm bảo quản trên 6 tháng sẽ được đông khô tại -20oC .
Tiến hành kỹ thuật
Đảm bảo số lượng giếng có trong ngăn chứa.
Hút 50µL mẫu chuẩn, bệnh phẩm, và mẫu control vào trong các giếng tương ứng.
Thêm 100 µL thuốc thử gắn kết enzyme vào mỗi giếng.
Trộn đều trong 30 giây.
Ủ ở nhiệt độ phòng (18-25oC) trong 45 phút.
Gõ nhẹ đáy giếng và rửa 5 lần bằng nước cất.
Thêm 100 µL thuốc thử TMB vào mỗi giếng và trộn nhẹ nhàng trong 5 giây.
Ủ ở nhiệt độ phòng, trong bóng tối khoảng 20 phút.
Thêm 100 µL dung dịch Stop Solution vào mỗi giếng để ngừng phản ứng. - Trộn nhẹ nhàng trong 30 giây, phải đảm bảo rằng màu xanh dương trong mẫu đã hoàn toàn chuyển sang màu vàng.
Đọc độ hấp thụ tại bước sóng 450nm trong 15 phút.
Lưu ý:
Không nên dùng hơn 32 giếng để chạy xét nghiệm.
Việc hút mẫu chuẩn, mẫu bệnh phẩm, mẫu control chỉ thực hiện trong vòng 3 phút.
Tất cả các mẫu chuẩn, mẫu bệnh phẩm, mẫu control nên chạy 2 lần trong cùng điều kiện xét nghiệm.
Nên đọc kết quả trong 15 phút kể từ lúc cho dung dịch Stop Solution vào.
TÍNH TOÁN KẾT QUẢ
Tính toán độ hấp thụ trung bình tại bước sóng (OD 450) khi chạy lặp lại 2 lần trên mẫu chuẩn, mẫu control và mẫu bệnh phẩm.
Xây dựng đường cong chuẩn, vẽ đồ thị độ hấp thu của mẫu chuẩn trên trục Y và nồng độ của chất chuẩn trên trục X.
Sử dụng giá trị hấp thụ trung bình cho mỗi mẫu bệnh phẩm để xác định nồng độ tương ứng của HGH, đơn vị tính bằng ng/mL từ đường chuẩn.
Giá trị mong đợi:
Mỗi phòng xét nghiệm phải xây dựng ngưỡng bình thường dựa trên sự tập hợp người bệnh. Ngưỡng bình thường của hormone tăng trưởng ở người rất khó xác định do những thay đổi sinh lý bất thường của hormone HGH. Hầu hết ở người trưởng thành sau một đêm nhịn đói thì mức độ của HGH trong huyết thanh là 7ng/mL hoặc thấp hơn. Những thay đổi của hormone HGH trong các phản ứng kích thích đưa ra sự đánh giá chính xác hơn về rối loạn chức năng tuyến yên.
NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Không có mốc ảnh hưởng đối với xét nghiệm HGH có nồng độ ≥1000 ng/ml
Các kết quả tin cây và tái lập có được khi quy trình xét nghiệm được thực hiện theo các quy định trong “thực hành tốt trong xét nghiệm” và tuân thủ đóng gói theo hướng dẫn đi kèm.
Các kết quả có được sử dụng để sẽ hỗ trợ cho các quy trình chuẩn đoán khác và cung cấp các thông tin có sẵn cho bác sĩ lâm sàng.
Quy trình rửa rất quan trong, nếu rửa không đủ sẽ cho kết quả không chính xác và đọc sai độ hấp thu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh