1. Cyfra 21-1 là gì?
Cyfra 21-1 là một cytokeratin nhỏ nhất trong các cytokeratin (trọng lượng phân tử khoảng 36 kDa), có vai trò cấu trúc nên bộ khung của tế bào biểu mô. Trong các bệnh lý ác tính, đặc biệt trong ung thư phổi tế bào không nhỏ, nồng độ Cyfra 21-1 tăng vượt ngưỡng cho phép, đánh giá tình trạng xấu của bệnh nhân. Ngoài việc sử dụng Cyfra 21-1 là một dấu ấn chỉ điểm cho khối u, người ta còn sử dụng nó như một xét nghiệm theo dõi điều trị những bệnh nhân ung thư.
Hình 1: Xét nghiệm Cyfra 21-1 trong tầm soát ung thư phổi tế bào không nhỏ
2. Sử dụng Cyfra 21-1 như thế nào?
Xét nghiệm Cyfra 21-1 trong máu không dùng để chẩn đoán chính xác bạn có bị ung thư phổi hay không mà chỉ có ý nghĩa gợi ý chẩn đoán. Thông thường, sử dụng xét nghiệm này trong các trường hợp sau:
- Tầm soát ung thư phổi, đặc biệt là ung thư phổi tế bào không nhỏ. Việc phát hiện nồng độ Cyfra 21-1 tăng trong máu gợi ý cho bước chẩn đoán xác định xem bạn có vấn đề gì về phổi hay không.
- Theo dõi điều trị ở những người bị ung thư phổi. Đây là xét nghiệm được dùng để theo dõi quá trình điều trị, tiên lượng bệnh ở những người ung thư phổi. Nếu trong quá trình điều trị, nồng độ chất này không giảm thể hiện bệnh nhân không đáp ứng tốt phác đồ điều trị của bác sĩ, Khi đó có thể sẽ cần thiết áp dụng các phương pháp điều trị khác cho người bệnh.
- Kết hợp với các xét nghiệm chỉ điểm khối u khác để có thể chẩn đoán ung thư ở các vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như ung thư thực quản, bàng quang, vú, tụy hay cổ tử cung,…
3. Giá trị của xét nghiệm Cyfra 21-1
3.1. Giá trị của xét nghiệm Cyfra 21-1 trong bệnh lành tính
Trong các bệnh lành tính, giá trị tham chiếu của nồng độ Cyfra 21-1 được thể hiện ở bảng dưới đây:
| STT | Các bệnh lành tính | Nồng độ Cyfra 21-1 (μg/L) |
| 1 | Bệnh phổi lành tính | <3.30 |
| 2 | Bệnh chậu hông lành tính | <3.10 |
| 3 | Bệnh đường tiêu hóa lành tính | <3.00 |
| 4 | Bệnh suy thận | <3.00 |
Giá trị tham chiếu của Cyfra 21-1 trong các bệnh lành tính
3.2. Giá trị của xét nghiệm trong bệnh phổi ác tính
Trong các bệnh phổi ác tính, giá trị của xét nghiệm Cyfra 21-1 sử dụng như sau:
- Ung thư phổi nguyên phát, khi nồng độ vượt quá 3.5 μg/L, giá trị chẩn đoán có độ nhạy là 43% và độ đặc hiệu là 89%.
- Ung thư phổi tế bào không nhỏ: Độ nhạy và độ đặc hiệu của xét nghiệm lần lượt là 59% đến 78% và 94%.
- Ung thư phổi tế bào nhỏ: Chỉ dấu khối u cho ung thư phổi tế bào nhỏ là xét nghiệm NSE, có độ nhạy là 54%, tuy nhiên, khi kết hợp với xét nghiệm Cyfra 21-1 sẽ tăng độ nhạy chẩn đoán lên đến 62%.
- Ung thư phổi tế bào vảy: Độ nhạy xét nghiệm đạt 84.6%.
3.3. Giá trị của xét nghiệm trong các bệnh lý ác tính khác
- Trong ung thư thực quản: Độ nhạy 36% với điểm cắt (điểm ngưỡng) là 1.40 μg/L và độ đặc hiệu là 97.3%.
- Trong ung thư vú: tỷ lệ Cyfra 21-1 tăng ở giai đoạn IV là 83.3% và khi bệnh tái phát thì tỷ lệ này đạt 84.6%.
- Trong ung thư tụy: nếu kết hợp giữa Cyfra 21-1 và CA 19-9 thì tăng độ nhạy trong chẩn đoán lên đến 86.3%.
- Trong ung thư bàng quang: sử dụng cả xét nghiệm Cyfra 21-1 huyết thanh và nước tiểu trong ung thư bàng quang có độ nhạy và độ đặc hiệu tương ứng là 42%, 94% và 82%, 80%.
Xem thêm: Tìm hiểu về ý nghĩa xét nghiệm SCC máu
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
