Peptide C được sản xuất ở cùng nồng độ như insulin vì tuyến tuỵ đầu tiên sản xuất ra phân tử insulin liên kết với peptide C. Sau đó peptide C bị cắt bỏ đi để tạo ra phân tử insulin hoàn chỉnh. Insulin giúp cơ thể sử dụng và kiểm soát đường huyết. Insulin giúp đường glucose đi vào tế bào để tế bào có thể sử dụng glucose. Và tạo ra năng lượng. Peptide C không có ảnh hưởng gì lên đường huyết nhưng bằng cách đo lượng peptide C trong máu. Ta có thể biết được có bao nhiêu insulin do tuyến tuỵ tiết ra.
Xét nghiệm peptide C có thể được tiến hành khi mới phát hiện ra là bị tiểu đường và muốn biết xem là tiểu đường loại 1 hay loại 2. Tiểu đường loại 1 là do tuyến tuỵ không sản xuất ra insulin nên sẽ có lượng insulin và peptide C trong máu thấp. Tiểu đường loại 2 là do các tế bào trở nên đề kháng với tác dụng của insulin. Nghĩa là tuyến tuỵ vẫn sản xuất ra insulin và peptide C như bình thường, hoặc với nồng độ cao hơn bình thường. Nhưng insulin không còn tác dụng lên tế bào như trước nữa.
Xét nghiệm peptide C cũng có thể được dùng để tìm nguyên nhân gây ra hạ đường huyết. Ví dụ như khi sử dụng quá nhiều thuốc để chữa tiểu đường hoặc khi bị u đảo tuỵ. Do insulin tổng hợp không chứa peptide C, người bệnh bị hạ đường huyết do dùng quá nhiều insulin tổng hợp sẽ có nồng độ peptide C thấp nhưng nồng độ insulin cao. Trong trường hợp u đảo tuỵ (insulinoma), do đảo tuỵ sản xuất ra quá nhiều insulin nên gây hạ đường huyết. Trong trường hợp này, người bệnh sẽ có cả nồng độ peptide C và insulin cao.
Xét nghiệm này được dùng để:
Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu ngừng ăn và uống trong vòng 8 tiếng trước khi lấy mẫu máu.
Insulin và các thuốc uống khác dùng để chữa tiểu đường loại 2 có thể làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu ngừng uống các loại thuốc này trước khi lấy mẫu máu.
Xét nghiệm peptide C đo nồng độ peptide C có trong máu.
Bảng thống kê dưới đây liệt kê ra các giá trị được coi là bình thường. Tuy nhiên số liệu này chỉ mang tính chất tham khảo vì các trung tâm xét nghiệm khác nhau có thể có các tiêu chuẩn khác nhau. Trong bảng kết quả nhận được thông thường sẽ có ghi khoảng giá trị nào là bình thường tại nơi xét nghiệm đó. Ngoài ra bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khoẻ bệnh nhân và nhiều yếu tố khác. Vì thế kết quả nằm ngoài số liệu bình thường nêu dưới đây vẫn có thể là bình thường đối với phòng xét nghiệm đó hoặc bệnh nhân đó.
Xét nghiệm peptide C phải được so sánh với kết quả đường huyết. Hai xét nghiệm này được làm cùng một lúc. Có khi cũng phải làm thêm xét nghiệm để đo lượng insulin trong máu.
Giá trị peptide C bình thường
Việc cắt bỏ hoàn toàn tuyến tuỵ khiến cho nồng độ peptide C thấp đến mức không thể đo được. Trong trường hợp này thì nồng độ đường huyết sẽ cao và bệnh nhân sẽ phải được bổ sung insulin.
Các yếu tố sau khiến bạn không thể làm xét nghiệm hoặc làm kết quả xét nghiệm không chính xác:
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh