✴️ Vị thuốc Cỏ gà
Tên tiếng Việt: Cỏ gà, Cỏ chỉ
Tên khoa học: Cynodon dactylon (L.) Pers
Họ: Poaceae (Lúa)
Công dụng: Trị các bệnh nhiễm trùng và sốt rét, rối loạn tiết niệu, viêm thận và bàng quang, vàng da, sỏi thận, sỏi gan, sỏi mật, thấp khớp, thống phong.
Phụ nữ kinh nguyệt không đều, trẻ em sốt cao, tiểu ít hay bí đái, viêm mô tế bào, rắn cắn.
A. Mô tả:
Cỏ sống dai nhờ thân rễ ngắn. Thân có nhiều cành, mọc bò dài, thỉnh thoảng lại phát ra những nhánh thẳng đứng. Lá phẳng, ngắn, hẹp, nhọn, dài 3-4cm, hơi có màu lam. Cụm hoa gồm 2-5 bông hình ngón tay mảnh, dài 2,5-5cm, màu xanh hay tím, tỏa trên đỉnh một cuống mảnh, mỗi bông có các hoa phẳng, họp thành hai dãy bông nhỏ song song. Quả thóc, hình thoi thường dẹt, không có rãnh.
B. Bộ phận dùng:
Thân rễ hoặc toàn cây – Rhizoma et Herba Cynodonis.
C. Nơi sống và thu hái:
Cây phổ biến khắp thế giới. Mọc hoang khắp nơi ở nước ta. Thường gặp nơi ẩm thấp, trong các vườn. Ðào cây, cắt lấy thân rễ, rửa sạch đất cát, phơi hay sấy khô.
D. Thành phần hoá học:
Thân rễ Cỏ gà chứa một chất kết tinh (cynodin) có thể là asparagin, còn có tinh bột, đường, các muối kali. Trong lá có vitamin C (64mg/100g lá tươi).
E. Tính vị, tác dụng:
Cỏ gà có vị ngọt, hơi đắng, tính mát; có tác dụng lợi tiểu, giải độc, lọc máu, giải nhiệt, giải khát, tiêu đờm.
F. Công dụng, chỉ định và phối hợp:
- Các bệnh nhiễm trùng và sốt rét;
- Các trường hợp rối loạn tiết niệu, viêm thận và bàng quang, vàng da, sỏi thận, sỏi gan, sỏi mật;
- Thấp khớp, thống phong;
- Phụ nữ kinh nguyệt không đều;
- Trẻ em sốt cao, tiểu ít hay bí đái;
- Viêm mô tế bào, rắn cắn.
G. Cách dùng:
Có thể dùng dưới dạng thuốc sắc hay thuốc hãm.
- Có khi dùng toàn cây hay thân rễ sắc uống lấy 20g cho vào 1 lít nước sắc kỹ, ngày uống 2 chén, liên tục trong 3-4 ngày.
- Nếu hãm uống, dùng 20g rễ hãm 1 phút trong 1 lít nước đun sôi, loại bỏ nước này, bóc vỏ thân rễ đi rồi lại cho vào 1 lít nước khác đun sôi trong 10 phút, có thể thêm 1 nắm Cam thảo, 1 nắm Bạc hà, 1 quả Chanh, mỗi ngày uống 2 chén.
- Có thể dùng dịch tươi. Ðể trị rắn cắn, dùng thân rễ nhai nuốt nước, lấy bã đắp vào chỗ bị cắn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
