Mụn nhọt nhỏ thường tự khỏi bằng cách vệ sinh tốt và các phương pháp điều trị tại nhà, chẳng hạn như chườm ấm. Tuy nhiên, nhọt lớn hoặc phức tạp, nhọt trên mặt hoặc cổ, nhọt mãn tính thường cần đến bác sĩ để dẫn lưu. Một số người cũng có thể cần dùng thuốc kháng sinh. Bài viết này thảo luận về nhọt là gì, thuốc kháng sinh nào có thể có hiệu quả, tại sao phải dùng thuốc kháng sinh đúng theo chỉ định, các mẹo chung khi dùng thuốc kháng sinh và các phương pháp điều trị bổ sung cho mụn nhọt.
Mụn nhọt là gì?
Nhọt là những vết loét đau, sưng, mềm phát triển dưới da do nhiễm vi khuẩn. Vi khuẩn gây ra hầu hết các loại nhọt, trong đó Staphylococcus aureus (tụ cầu) là loại thường dẫn đến nhọt nhất. Vi khuẩn tụ cầu thường sống trên bề mặt da và chỉ có xu hướng gây nhiễm trùng khi chúng xâm nhập vào cơ thể hoặc phát triển quá mức. Nhọt thường phát triển khi chứa đầy mủ, là hỗn hợp của da chết, tế bào miễn dịch và vi khuẩn. Khi nhọt đạt đến kích thước mà áp suất bên trong trở nên quá cao, nó thường sẽ vỡ ra, cho phép mủ và các chất bên trong thoát ra ngoài. Nhọt có thể có kích thước bất kỳ và xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, mặc dù chúng có xu hướng phát triển ở những vùng cơ thể có lông, đổ nhiều mồ hôi và dễ bị ma sát.
Thuốc kháng sinh nào có thể hiệu quả
Nhiều loại thuốc kháng sinh uống và bôi có thể giúp điều trị mụn nhọt. Bác sĩ sẽ xác định loại thuốc nào có nhiều khả năng có hiệu quả nhất đối với một người dựa trên một số yếu tố, chẳng hạn như:
- Tuổi
- Tình trạng bệnh lý hiện mắc
- Các loại thuốc khác mà một người đang sử dụng hoặc đã thử
- Dị ứng
- Mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng
- Tình trạng miễn dịch của một người
- Các yếu tố nguy cơ liên quan đến thuốc
.png)
Vi khuẩn tụ cầu là nguyên nhân gây ra nhiều mụn nhọt. Một số loại vi khuẩn tụ cầu đã thích nghi để kháng lại một số loại kháng sinh, đặc biệt là các loại thuốc dựa trên methicillin. Một số nghiên cứu đã kết luận rằng việc dùng kháng sinh toàn thân (uống hoặc tiêm tĩnh mạch) dựa trên nonmethicillin sau khi bác sĩ rạch và dẫn lưu nhọt làm tăng khả năng hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác cho thấy kháng sinh toàn thân không có lợi sau khi rạch và dẫn lưu nhọt. Một số loại thuốc kháng sinh mà bác sĩ thường sử dụng nhất để điều trị mụn nhọt bao gồm:
- Ceftaroline
- Daptomycin
- Oxacillin
- Vancomycin
- Telavancin
- Tigecycline
Trong một số trường hợp hiếm hoi, bác sĩ có thể lấy một mẫu mủ từ nhọt và gửi đến phòng thí nghiệm. Tại đó, các kỹ thuật viên sẽ phân tích để xác định loại vi khuẩn cụ thể nào đang gây ra nhọt. Bác sĩ có thể yêu cầu thông tin này nếu:
- Điều trị tiêu chuẩn không có hiệu quả
- Nhiễm trùng huyết (một bệnh nhiễm trùng máu) là một khả năng
- Người bệnh bị dị ứng với một số loại kháng sinh hoặc không đáp ứng tốt với chúng
- Có nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh
- Có nhiều nhọt, hoặc chúng tái phát
- Người bị suy yếu hệ thống miễn dịch
Biết loại vi khuẩn cụ thể nào đang gây nhiễm trùng nhọt thường giúp điều trị hiệu quả hơn.
Tại sao phải dùng cả đợt kháng sinh
Điều cực kỳ quan trọng là phải uống thuốc kháng sinh theo đúng đơn thuốc và hoàn thành toàn bộ liệu trình, ngay cả khi các triệu chứng biến mất. Không dùng hết liệu trình kháng sinh theo quy định sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng trở lại. Nó cũng làm tăng nguy cơ vi khuẩn gây nhiễm trùng trở nên kháng thuốc kháng sinh. Những người bị nhiễm tụ cầu nên đặc biệt cẩn thận, vì một số loài tụ cầu đã kháng kháng sinh.
Bác sĩ có thể kê một trong một số loại thuốc kháng sinh có thể giúp điều trị mụn nhọt. Thông thường, các loại kháng sinh phổ biến và hiệu quả nhất không dựa trên methicillin, nhưng bác sĩ sẽ quyết định loại kháng sinh hoặc phương pháp điều trị khác thích hợp nhất. Một số người có thể kiểm soát nhọt bằng các biện pháp khắc phục tại nhà và một số nhọt có thể tự khỏi. Trong những trường hợp khác, mọi người có thể cần trợ giúp y tế và yêu cầu bác sĩ dẫn lưu nhọt và kê đơn thuốc kháng sinh. Tốt nhất bạn nên trao đổi với bác sĩ về tình trạng nhọt nặng, từng đám, có các triệu chứng kèm theo. Mọi người cũng nên nói chuyện với bác sĩ nếu nhọt không hoàn toàn lành sau khi hoàn thành một đợt kháng sinh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
