Bệnh rối loạn thái dương hàm là gì?
Hàm dưới có hình vòng cung, được treo vào sọ não bởi hai khớp thái dương hàm hai bên phải và trái (TMJ). Hệ thống các cơ hàm, các răng trên hàm trên và hàm dưới ăn khớp, hoạt động nhịp nhàng giúp chúng ta nhai, nuốt, nói dễ dàng.
Hai khớp thái dương hàm là những khớp động duy nhất ở hộp sọ. Sau khi ra đời, khớp thái dương hàm chưa có hình thể như ở người trưởng thành. Ở 12 tuổi, các lồi khớp phát triển đầy đủ. Khoảng 20-25 tuổi khớp đạt đến độ phát triển đầy đủ.
Khớp thái dương hàm là loại khớp bản lề trượt và là một trong những khớp hoạt động phức tạp nhất của cơ thể. Là khớp giữa hai cấu trúc lồi (lồi khớp và lồi xương hàm dưới), cần có cấu trúc lõm hai mặt (đĩa khớp) để hoàn thiện cơ chế bản lề của khớp.
Các diện khớp được bao bọc bởi mô sợi không mạch máu (không phải mô sụn). Các khớp thuộc một hệ thống khớp động hai bên, mỗi khớp độc lập với nhau về giải phẫu nhưng không có khả năng hoạt động độc lập mà liên thuộc nhau.
Ngoài những yếu tố giải phẫu mô tả chức năng ở trên, cùng với tác động của cơ hàm để tạo nên vận động của hàm dưới, khớp cắn (quan hệ răng-răng) là một yếu tố rất quan trọng đối với chức năng khớp thái dương hàm, mỗi khi tiếp xúc giữa các răng, một lực đóng hàm được tạo thành.
Lực đóng hàm và quan hệ giữa các răng của hai hàm xác định vị trí của các lồi cầu. Sự bất hoà giữa tác động của khớp cắn và tác động của cơ có thể đưa đến loạn năng hệ thống nhai hoặc gây quá tải các mô nâng đỡ răng và của khớp. Khớp thái dương hàm là trung tâm tích hợp chức năng của hệ thống nhai.
.png)
Rối loạn thái dương hàm là bệnh lý có xu thế gia tăng gần đây. Khi bệnh tiến triển sẽ dẫn đến việc phá hủy các cấu trúc của khớp thái dương hàm, làm đau khớp, đau cơ, hoạt động nhai, nuốt, nói của bệnh nhân trở nên khó khăn. Rối loạn thái dương hàm có hai nhóm triệu chứng chính là đau và loạn năng.
Đau: Đau ở cơ hàm, khớp thái dương hàm, đau xuất hiện khi không hoặc có cử động hàm. Loạn năng: Há miệng hạn chế, không há lớn được, khi há có tiếng kêu lụp cụp ở khớp thái dương hàm, khi há hàm dưới bị lệch và không thẳng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loại thái dương hàm. Sự ăn khớp của các răng không tốt, mất răng lâu ngày không trồng răng giả dẫn đến các răng bên cạnh nghiêng vào khoảng mất răng, các răng mọc lệch lạc gây xáo trộn sự ăn khớp giữa các răng. Các miếng trám, răng giả làm sai khiến hàm dưới vận động không thoải mái.
Chấn thương ở khớp thái dương hàm. Khiếm khuyết cấu trúc của khớp thái dương hàm. Bệnh lý toàn thân: Viêm đa khớp, viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra còn có các nguyên nhân do thói quen siết chặt răng, trầm cảm.
Rối loạn thái dương hàm cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt. Ngày nay có hai phương pháp là điều trị xâm lấn và không xâm lấn:
- Điều trị không xâm lấn: điều chỉnh hành vi và nhận thức sai của bệnh nhân, vật lý trị liệu bài tập cho cơ hàm và cổ, điều trị bằng thuốc để cải thiện triệu chứng, mang máng bằng nhựa cứng trong miệng để thư giãn cơ, giảm tải lực lên khớp và làm cải thiện sự ăn khớp các răng của bệnh nhân.
- Điều trị xâm lấn: mài chỉnh trên răng thật loại bỏ các vướng, cộm làm hàm dưới vận động không thoải mái, làm răng giả cho các răng đã mất, chỉnh hình các răng lệch lạc, phẫu thuật can thiệp trực tiếp vào khớp thái dương hàm. Các thủ thuật phẫu thuật, bao gồm thay toàn phần hoặc từng phần của khớp xương hàm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
