Dinh dưỡng thực vật tạo nên hương vị và màu sắc cho thực vật, và kết quả là sự đa dạng trong cấu tạo và mùi vị. Có hàng nghìn loại dinh dưỡng thực vật khác nhau, được phân loại theo đặc điểm sinh hóa và chức năng bảo vệ. Lycopen thuộc nhóm Carotenoid và là một trong số những dinh dưỡng thực vật đã được nghiên cứu.
Hợp chất Carotenoid, ví dụ như Lycopen, thường có trong thức ăn đã được nấu chín. Hãy nghĩ về món sốt cà chua với mỳ ống! Chế độ ăn uống chứa nhiều chất béo cũng làm tăng khả năng hấp thu của cơ thể. Ngoài cà chua, Lycopen còn được tìm thấy trong nho tím, đu đủ, ổi, đào và dưa hấu. Mặc dù nó thuộc nhóm dinh dưỡng thực vật chứa Carotenoid, nhưng hoàn toàn không hoạt động giống vitamin A.
Bổ sung thực phẩm chứa Lycopen thường đi kèm với sự giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Một nghiên cứu sâu hơn vừa được công bố về mối liên hệ giữa Lycopen và sự phòng chống các bệnh ung thư khác, giảm thiểu những triệu chứng của cơn hen do tập luyện và ngăn ngừa xơ vữa động mạch, nhưng những nghiên cứu trên người thì vẫn chưa đầy đủ. Không có một nghiên cứu khoa học rõ ràng nào đánh giá sự an toàn của việc bổ sung Lycopen. Theo một bài báo vào tháng 8/2005 của tờ Journal of Nutrition, cho biết rất là khó khăn trong việc đánh giá lượng hấp thụ lycopene trung bình nhưng một nghiên cứu khác đã cho thấy mức độ hấp thụ trung bình đối với những người đàn ông ở Mỹ là 6581 µg/ ngày và 5672 µg/ ngày đối với phụ nữ. Trên quan điểm về chế độ ăn kiêng, trong một cốc nước sốt cà chua đã có chứa 34244 µg và một cốc cà chua bi có 3834 µg.
Lycopen là một chất không độc và thường thấy trong các bữa ăn nhưng lượng tiêu thụ có thể nhiều hơn lượng cơ thể có thể hấp thụ được, đặc biết là nếu bạn uống viên bổ sung Lycopen. Dưới đây là một số ảnh hưởng hoặc dấu hiệu cho thấy bạn đang tiêu thụ quá nhiều Lycopen.
Phản ứng dị ứng hoặc sự không dung nạp
Nếu bạn bị dị ứng với cà chua hoặc nhạy cảm với thức ăn có chứa nhiều Lycopen, bạn nên cân nhắc đến việc giảm khối lượng có trong bữa ăn của bạn. Những phản ứng dị ứng da và mẩn đỏ thường do sự tiêu thụ quá nhiều Lycopen có thể liên quan. Kiểm tra bảng thành phần để chắc chắn rằng bạn không bị dị ứng với bất kì thành phần bổ sung nào.
Vấn đề về dạ dày
Tiêu chảy, buồn nôn, đau quặn bụng, đầy hơi và thậm chí nôn có thể xảy ra khi ăn quá nhiều Lycopen. Nếu bạn đang ăn một lượng lớn sản phẩm từ cà chua, hãy cân nhắc việc giảm số lương để cải thiện tình trạng sức khỏe. Thủ phạm có thể do hàm lượng acid cao trong cà chua gây kích ứng dạ dày hơn là do Lycopen. Những thức ăn chế biến từ cà chua có thể gây kích ứng những vết loét dạ dày.
Da đỏ
Điều này thường xảy ra khi bạn tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm có màu đỏ như củ cải đỏ, cà chua, đậu đỏ và hoa quả khác thuộc họ dâu. Hậu quả là da bạn sẽ đổi sang màu đỏ. Một số người cho biết họ nhìn thấy điều này khi uống một lượng lớn nước cà chua ép.
Huyết áp thấp
Tiêu thụ quá nhiều Lycopen có thể dẫn đến huyết áp thấp. Đặc biệt thận trọng nếu bạn đang sử dụng thuốc giảm huyết áp. Theo Viện sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, Thư viện Sức khỏe có một bài báo vào năm 2013 đã kết luận rằng sự bổ sung Lycopen làm giảm huyết áp tâm thu và có thể ảnh hưởng đến việc điều trị chống tăng huyết áp.
Tương tác thuốc
Lycopen tương tác với một số tác nhân hóa trị được sử dụng để điều trị bệnh ung thư cũng như thuốc kháng sinh ciprofloxacin và olestra. Nếu bạn đang uống thuốc những loại thuốc này và nghĩ rằng mình tiêu thụ quá nhiều Lycopen, hãy nói chuyện với bác sĩ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh