6 hiểu lầm thường gặp về việc ăn chay

Bạn có nghĩ rằng chế độ ăn chay không cung cấp đủ protein cho bạn hay chế độ ăn chay là sự lặp lại nhàm chán của các món ăn không? Sự thật lại không phải như vậy. Ngoài việc vẫn cung cấp đủ các chất dinh dưỡng bạn cần, chế độ ăn giàu thực phẩm thực vật còn có rất nhiều lợi ích với sức khỏe.

Chế độ ăn chay có thể giúp bạn làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, ngoài việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường typ 2 và loãng xương. Chế độ ăn chay còn có thể giúp bạn giảm cân và cải thiện quá trình chuyển hóa. Tuy nhiên, vẫn còn có rất nhiều hiểu lầm về chế độ ăn chay.

Hiểu lầm #1: Ăn chay chắc chắn sẽ giúp bạn giảm cân?

Thực hiện chế độ ăn chay đúng cách hoàn toàn có thể giúp bạn giảm cân. Nghiên cứu năm 2016 trên tạp chí the Journal of General Internal Medicine chỉ ra rằng những người thực hiện chế độ ăn chay giảm cân nhiều hơn đáng kể so với những người không ăn chay. Nhưng điều đó không có nghĩa là chế độ ăn chay sẽ đảm bảo chắc chắn về việc giảm cân. Rất nhiều loại thực phẩm không có nguồn gốc động vật, ví dụ như khoai tây chiên hoặc bánh ngọt, nhưng lại không tốt cho việc giảm cân. Do vậy, nguy cơ tăng cân khi đang thực hiện chế độ ăn chay là toàn hoàn có thể.

Để có thể giảm được cân, bạn nên cắt giảm các loại đồ ăn chay ngọt hoặc các loại đồ ăn vặt, thay vào đó hãy lập kế hoạch ăn nhiều trái cây và rau xanh, và các loại protein có nguồn gốc thực vật, ví dụ như đậu và các loại hạt. Những loại thực phẩm vừa giúp bạn có thể ăn no, vừa có thể giúp bạn giảm cân. Ngoài ra, các nguồn protein khác bạn có thể lựa chọn bao gồm trứng và các chế phẩm từ sữa, ví dụ như sữa chua Hy Lạp trắng và phô mai cottage.

Hiểu lầm #2: Đường từ trái cây không tốt cho bạn?

Chế độ ăn chay bao gồm rất nhiều loại rau xanh và trái cây. Việc ăn vặt bằng trái cây hoặc rau xanh là một ý tưởng tốt bởi chúng sẽ giúp bạn no hơn với chất xơ, vitamin và các khoáng chất. Và bạn không cần thiết phải sợ lượng đường trong các loại trái cây này. Đường trong các loại trái cây là loại đường fructose tự nhiên, có chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng thực vật, giúp bạn luôn khỏe mạnh và dự phòng được các loại bệnh tật. Ngoài ra, trái cây còn chứa rất ít năng lượng. Ví dụ một quả lê lớn có thể cung cấp 131 calo, và có thể cung cấp một lượng lớn vitamin C và chất xơ.

Hiểu lầm #3: Ăn chay rất nhàm chán?

Bạn có nghĩ rằng chế độ ăn chay là rất nhàm chán không? Nếu có thì bạn nên nghĩ lại. Bạn không cần phải chỉ ăn mỗi đậu phụ và rau luộc khi ăn chay. Với mỗi món ăn có dùng tới nguyên liệu thịt, bạn có thể thay thế bằng các loại đậu hạt và nhiều loại nguyên liệu có chứa protein thực vật khác. Bạn cũng có thể thử nghiệm các món ăn và hương vị mới, ví dụ như các loại rau xanh và trái cây không tiện dụng khác, ví dụ như hạt cây thì là hoặc cam thảo, quế, caramel…

Hiểu lầm #4: Tăng cơ bắp khi đang ăn chay rất khó?

Rất nhiều người nghĩ rằng các vận động viên ăn chay thì không thể bổ sung đủ lượng protein cần thiết để duy trì cơ bắp, nhưng đó hoàn toàn là hiểu lầm. Rất nhiều các thực phẩm ăn chay có thể cung cấp lượng protein tương đương với thịt và thậm chí còn cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa hơn thịt. Chỉ cần bạn lên kế hoạch một chút, bạn hoàn toàn có thể tăng được cơ bắp bằng chế độ ăn chay.

Bạn cần bổ sung 20-30g protein mỗi bữa chính. Bạn có thể lên kế hoạch ăn trước khi luyện tập từ 2-3 tiếng hoặc sau khi luyện tập từ 30 phút – 2 tiếng để giúp tối đa hóa sự hồi phục và phát triển của cơ bắp. Ngoài ra, bạn cũng cần đảm bảo ăn đủ lượng carbohydrate mà cơ thể cần, ví dụ như carbohydrate từ ngũ cốc nguyên cám, trái cây và rau xanh. Carbohydrate rất quan trọng và có thể cung cấp đủ năng lượng cho tất cả các loại hoạt động.

Hiểu lầm #5: Đậu nành – một loại protein thực vật - có hại cho sức khỏe?

Đậu nành là một loại protein hoàn hảo, nghĩa là đậu nành có chứa tất cả 9 loại amino axit thiết yếu. Bạn không cần phải ăn kèm đậu nành với các loại thực phẩm chức năng bổ sung protein khác. Hãy ăn các loại làm từ đậu nành đơn thuần ví dụ như đậu phụ, đỗ tương nhật bản và sữa đậu nành, có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư vú. Mặc dù đậu ành là một trong số 8 yếu tố gây dị ứng, nhưng tỷ lệ dị ứng đậu nành ở trẻ nhỏ chỉ rơi vào khoảng 0,4%.

Hiểu lầm #6: Ăn chay không an toàn cho trẻ nhỏ và thanh thiếu niên?

Chế độ ăn chay được lên kế hoạch cụ thể và đúng cách rất tốt cho sức khỏe. Chế độ ăn này có thể phù hợp với tất cả các giai đoạn của cuộc đời, bao gồm cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Tuy nhiên, trẻ nhỏ thực hiện chế độ ăn chay sẽ cần bổ sung thêm một số loại thực phẩm chức năng, ví dụ như thực phẩm chức năng bổ sung vitamin B12. Điều quan trọng nhất là thực hiện chế độ ăn chay cân bằng để giảm bớt nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng. Trẻ nhỏ ăn bất cứ chế độ ăn nào, không chỉ ăn chay, nên chú ý tới lượng protein, omega 3, sắt, kẽm, I ốt, canxi, vitamin B12 mà trẻ đã nạp vào. Bác sỹ có thể sẽ kê đơn một vài loại đa vitamin cho trẻ đựa vào tình trạng dinh dưỡng của từng trẻ. Nếu con bạn đang ăn chay và bạn không chắc liệu trẻ có đang có chế độ dinh dưỡng cân bằng hay không, hãy đưa trẻ đến gặp bác sỹ dinh dưỡng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP