Cà phê và bệnh thận
Có những nghiên cứu đã được thực hiện để xem cà phê ảnh hưởng đến mọi thứ từ hệ thống miễn dịch đến nguy cơ mắc bệnh tim và thậm chí là nguy cơ ung thư như thế nào. Cuộc tranh luận về việc cà phê tốt hay xấu cho sức khỏe đã thực sự bùng nổ trong hơn một nghìn năm, kể từ khi cà phê được phát hiện lần đầu tiên ở Ethiopia.
Thật khó tưởng tượng rằng, đã có những lúc cà phê thậm chí bị cấm ở một vài nơi trên thế giới, vì lý do sức khoẻ hoặc tôn giáo!
Nghiên cứu về tiêu thụ cà phê và bệnh thận
Nghiên cứu dịch tễ học dựa trên quần thể dân số đã cho thấy mối liên hệ giữa tiêu dùng cà phê và tác dụng bảo vệ đối với chức năng thận. Một nghiên cứu năm 2008 của Hàn Quốc với hơn 2.600 phụ nữ cho thấy tiêu thụ cà phê có liên quan đến giảm nguy cơ bệnh thận, kể cả ở phụ nữ bị tiểu đường. Như chúng ta biết trong y học, các cuộc điều tra dựa vào dân số không đủ để đưa ra những kết luận chính xác.
Do đó, với tính chất có thể gây tranh cãi của chủ đề này, một nghiên cứu phân tích công bố năm 2016 đã cố gắng trả lời câu hỏi này. Phân tích này cho thấy: không có sự liên quan giữa tiêu thụ cà phê và tăng nguy cơ bệnh thận ở bệnh nhân nam, nhưng điều thú vị là tiêu thụ cà phê lại có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh thận ở những phụ nữ uống cà phê. Dựa trên những dữ liệu của nghiên cứu này, có thể nhận định rằng, cà phê vô hại đối với thận ở nam, và có thể có lợi cho phụ nữ.
Các kết quả của nghiên cứu phân tích nói trên cũng tương tự như một nghiên cứu khác trên thế giới, cụ thể là Bờ biển Thái Bình Dương của Nicaragua, nơi tỷ lệ lưu hành bệnh thận mãn tính ở các làng trồng cà phê thấp hơn đã được ghi nhận.
Cơ chế chính xác về tác dụng bảo vệ thận của cà phê vẫn còn phải được nghiên cứu nhiều hơn nữa, nhưng những lý giải ban đầu được đưa ra là do vai trò của các chất chống oxy hoá có trong cà phê, cùng với tác dụng chống tiểu đường của cà phê.
Ảnh hưởng của cà phê đối với người bị bệnh thận di truyền
Trong quá khứ, các nghiên cứu khoa học cơ bản đã chỉ ra rằng caffeine có thể làm tăng nguy cơ phát triển các nang ở thận ở những bệnh nhân mắc bệnh thận đa nang. Tuy nhiên, trong nhiều nghiên cứu lâm sàng hiện nay, tiêu thụ cà phê không được coi là một yếu tố nguy cơ cho sự tiến triển của bệnh thận đa nang.
Nguy cơ sỏi thận
Một tình huống đặc biệt mà việc uống cà phê có thể cần phải được khống chế, đó là sỏi thận. Các loại sỏi oxalate là một trong những loại sỏi phổ biến nhất của sỏi thận, một trong số những nguồn cung cấp oxalate chính cho cơ thể là uống cà phê thường xuyên (hoặc uống trà đen).
Do đó, bệnh nhân bị sỏi thận, đặc biệt là những người có sỏi canxi oxalate, nên coi cà phê là một yếu tố nguy cơ và đặc biệt thận trọng khi sử dụng loại đồ uống này.
Nguy cơ ung thư thận
Bằng chứng về nguy cơ ung thư thận do cà phê còn chưa được làm rõ. Các nghiên cứu thường cho thấy giảm nguy cơ ung thư biểu mô tế bào thận nếu tiêu thụ cà phê.
Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, sự kết hợp này dường như đúng đối với cà phê chứa caffeine. Tiêu thụ cà phê không caffein dường như làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào thận, một loại ung thư thận đặc biệt, nhưng cần phải nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn mối liên kết tiềm tàng này.
Ảnh hưởng gián tiếp của cà phê đối với chức năng thận
Như đã thảo luận trong các bài báo khác, tăng huyết áp (sau tiểu đường) là nguyên nhân lớn nhất gây ra bệnh thận. Có một số bằng chứng cho thấy uống cà phê có chứa caffein có thể làm tăng huyết áp trong thời gian ngắn, đặc biệt là ở những bệnh nhân lớn tuổi và những người không thường xuyên uống cà phê.
Tăng huyết áp khi uống cà phê cũng thường gặp hơn ở những người đã có tiền sử tăng huyết áp.
Tuy nhiên, vẫn có bằng chứng ngược lại. Có dữ liệu cho thấy rằng nếu uống cà phê hàng ngày không vượt quá 3-4 ly (với mỗi ly 200ml có từ 100-200 mg caffeine), không có sự gia tăng nguy cơ bệnh thận ở những người trẻ tuổi khỏe mạnh .
Cà phê không có caffein và tăng huyết áp
Cà phê đã được chứng minh có thể tăng hoạt động của hệ thần kinh cũng như huyết áp, kể cả khi không chứa caffein. Do đó, khi uống cà phê không chứa caffeine, huyết áp vẫn có thể tăng lên, từ đó đưa đến giả thiết rằng, có thể có những chất khác trong cà phê chịu trách nhiệm cho tình trạng tăng huyết áp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
