Bạn muốn uống soda trong khi ăn cơm tối, vào bữa phụ chiều hoặc uống khi đi xem phim để làm giảm cơn khát. Nhưng, bạn càng uống nhiều soda (trong bữa ăn hoặc khi khát), thì uống soda càng dễ trở thành thói quen nguy hiểm của bạn. Và cho dù bạn là người nghiện soda nặng hay chỉ thỉnh thoảng nhấp một vài hớp thì tốt nhất, bạn nên giảm lượng soda mà mình uống vào, như vậy sẽ tốt cho sức khỏe của bạn nói chung và tốt hơn cho cân nặng của bạn nói riêng.
Dưới đây là các lý do vì sao bạn nên uống ít soda hơn, kèm theo các mẹo để tăng cường quá trình trao đổi chất.
Nguy cơ lớn nhất của việc thường xuyên uống soda là sẽ làm dư thừa lượng calo. Lượng calo thừa trong soda hoàn toàn là do lượng đường được thêm vào soda và việc uống soda sẽ chẳng giúp bạn nạp thêm được chút vitamin hay chất khoáng nào, kể cả các loại carbohydrate tốt cũng không.
Soda còn có thể gây ra các tác hại khác. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, uống soda có liên quan đến tổn thương răng, nhất là sâu răng và tiểu đường, soda cũng được xem là không tốt cho xương. Nguyên nhân có thể là do hàm lượng photpho trong soda hoặc do thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho xương, gây ra do uống soda thay vì uống các loại đồ uống có lợi cho sức khỏe khác (ví dụ như sữa).
Soda không có đường có thể sẽ không chứa calo nhưng điều đó không có nghĩa là soda không đường sẽ tốt cho bạn. Trên thực tế, soda không đường thậm chí còn không giúp bạn giảm cân. Nghiên cứu về chủ đề này còn đang gây tranh cãi, tuy nhiên, một vài nghiên cứu chỉ ra rằng, những người uống soda ăn kiêng thậm chí còn dễ bị thừa cân béo phì hơn những người uống các loại soda thông thường.
Thêm vào đó, soda ăn kiêng có thể có các nguy cơ về sức khỏe cũng giống như soda thường, bao gồm sâu răng và làm loãng xương. Soda ăn kiêng còn có liên quan đến bệnh tim mạch và trầm cảm ở một số phụ nữ.
Chuyển từ uống soda thường sang uống soda ăn kiêng có thể là bước đi thông minh đầu tiên trong việc loại bỏ lượng calo thừa. Nhưng tốt nhất, bạn nên bỏ hẳn thói quen uống soda.
Con người hoàn toàn có thể bị nghiện soda, do vậy, bạn nên thực tế một chút. Bạn không nên cai hẳn soda ngay lập tức mà nên cai soda một cách từ từ, cũng giống như cách bạn từ bỏ một thứ gì đó mà trước đây bạn đã từng bị lệ thuộc vào nó. Nếu bạn có thói quen uống nhiều soda trong một ngày, đầu tiên, bạn nên giảm số lượng soda mình uống trong ngày. Duy trì việc đó trong 2 tuần, sau đó giảm lượng soda bạn uống xuống còn 3 lần/tuần. Việc giảm dần như vậy sẽ cho bạn cơ hội điều chỉnh một cách từ từ, sau đó mới dẫn đến một sự thay đổi hoàn toàn và bền vững được.
Ngoài việc cai soda một cách từ từ, bạn cũng có thể pha một nửa soda, một nửa là nước lọc. Làm như vậy, bạn sẽ tự động giảm được lượng soda mình uống vào trong khi vẫn có đủ nước. Nhưng ngoài ra, còn có một lợi ích khác của việc này. Đó là làm như vậy, bạn sẽ cắt giảm được lượng chất ngọt từ soda, chất khiến rất nhiều người nghiện. Khi bạn tiêu thụ ít đường hơn, các nhú vị giác của bạn sẽ thay đổi và sớm thôi, bạn sẽ không cần đến các chất tạo ngọt đó nữa.
Bạn có thể sẽ nhận ra một sự thật phũ phàng rằng: một lon soda 350ml có chứa khoảng 140 calo, một chai soda 600ml có chứa khoảng 240 calo.
Sử dụng các ứng dụng ghi lại lượng calo trên điện thoại di động có thể giúp bạn nhận ra rằng các loại đồ uống có ảnh hưởng như thế nào đến lượng calo hàng ngày của bạn. Thay vì việc cứ uống liên tục, bạn nên bắt đầu chú ý đến việc uống bao nhiêu. Một khi bạn làm được như vậy, bạn sẽ sẵn sàng để giảm uống soda.
Một cách khác để tính được lượng calo bạn đã uống là nghĩ về việc bạn sẽ luyện tập như thế nào để đốt cháy hết chỗ calo đó. Trong một nghiên cứu năm 2014 của đại học Johns Hopkins, các nhà nghiên cứu đã đặt một số biển chỉ dẫn ở góc các cửa hàng, trên đó ghi rằng: uống một chai soda 600ml sẽ phải đi bộ 8km hoặc chạy bộ 50 phút để đốt cháy số calo đó. Và ngay lập tức, các “biển quảng cáo” này đã phát huy tác dụng. Khi những người trẻ nhìn thấy chúng, họ đã có xu hướng mua những chai soda nhỏ hơn, mua nước hoặc không mua đồ uống gì cả.
Điều này cho thấy, khi bạn giải thích lượng calo thừa một cách dễ hiểu như việc đi bộ bao nhiêu km để đốt cháy nó, bạn có thể sẽ cổ vũ được các hành vi tích cực.
Nếu như bạn cần có chút caffein để có thể tỉnh dậy vào mỗi buổi sáng? Và nếu bạn không phải là người hay uống cà phê? Vậy bạn có thể nhấp một vài ngụm trà (không đường). Trà có thể làm bạn cảm thấy thư giãn và tỉnh táo, ngoài ra uống trà rất có lợi cho sức khỏe nữa. Nếu bạn không thích vị đắng của trà, bạn có thể cho thêm vài lát chanh, một nhánh bạc hà hoặc một lượng rất nhỏ đường hoặc chất tạo ngọt nhân tạo, ít nhất là hãy làm thế khi bạn đang chuyển từ việc uống soda sang uống trà.
Điều quan trọng ở đây là bạn ý thức được sự thay đổi và biết chính xác có những gì trong thứ bạn uống và có mỗi loại có bao nhiêu trong đó.
Mỗi khi bạn thấy thèm uống soda, bạn nên uống một cốc nước lạnh thật lớn trước. Trong rất nhiều trường hợp, mọi người uống soda là bởi vì họ thấy chán, hoặc họ thấy khát nước và sẽ uống những thứ có sẵn hoặc những thứ họ đã quen uống. Nếu bạn vẫn thèm uống soda sau khi đã uống nước, bạn có thể cân nhắc xem liệu uống soda có đáng không. Tuy nhiên, nhiều khả năng là cơn khát của bạn đã bị dập tắt và bạn cảm thấy hài lòng với lượng nước mình đã uống. Bạn cũng có thể làm được điều này trong khi bạn ra ngoài bằng cách luôn mang theo một chai nước bên mình.
Ngoài việc giảm lượng soda bạn đã uống trong tuần, bạn cũng có thể chuyển sang một nhãn hiệu soda khác, chứa ít chất ngọt nhân tạo hơn. Những loại này có thể sẽ đắt hơn một chút, nhưng việc này sẽ làm giảm tần suất bạn uống soda của bạn.
Nếu thứ bạn thèm là carbohydrate, bạn có thể thử uống nước khoáng seltzer có mùi vị hoặc không. Seltzer cũng là một loại nước uống có gas. Bạn có thể thêm vào đó một chút nước hoa quả hoặc thậm chí là vắt nước cam tươi vào đó. Bằng cách này, bạn vẫn sẽ có được sự sủi bọt như mong muốn lại có thể kiểm soát được lượng chất ngọt và đường đã thêm vào.
Bạn có thể thêm một vài lát chanh, cam hoặc dưa chuột vào chai nước rồi bỏ vào tủ lạnh. Việc này sẽ khiến bạn có một trải nghiệm mới lạ khi uống nước lọc, và có thể bạn sẽ muốn uống nhiều nước lọc hơn, thay vì muốn uống soda lạnh. Dâu đông lại và bạc hà tươi cũng là một sự lựa chọn tốt để thêm vào nước lọc.
Bạn có thể sẽ nhận ra rằng, bạn chỉ uống soda tại một số địa điểm hoặc trong một số hoàn cảnh nhất định. Ví dụ như buổi chiều tại cơ quan hoặc khi bạn ăn tối tại nhà hàng. Bạn không thể thay đổi được hoàn cảnh, bạn vẫn sẽ phải đi làm, và đôi khi vẫn phải ăn tối ở ngoài, nhưng bạn hoàn toàn có thể thay đổi được thói quen xấu: uống soda.
Nếu ở cơ quan có máy bán nước ngọt hoặc căng tin, và đó là nguyên nhân khiến bạn uống soda hàng ngày, thì tốt nhất, bạn nên tránh xa những nơi đó vào buổi chiều. Thêm vào đó, bạn hãy mang theo một loại đồ uống tốt cho sức khỏe hoặc mang theo một chai nước để uống thay thế cho soda. Hoặc nếu bạn thèm uống soda khi ăn một số loại thức ăn nhất định, bạn hãy thử đến một nhà hàng khác, không phục vụ loại thức ăn đó.
Cai bất cứ một thứ gì cũng sẽ hiệu quả khi bạn làm dần dần từ từ. Nhưng một số người lại muốn cai được ngay lập tức. Nếu bạn muốn thực hiện theo cách này, bạn nên suy nghĩ về một sự thay đổi tạm thời khác: bỏ uống soda trong 2 tuần hoặc một tháng có thể sẽ dễ kiểm soát hơn là bỏ hẳn, ngay lập tức.
Lợi ích của cách này là gì? Đó là khi thời hạn kết thúc, bạn thậm chí sẽ không muốn quay lại uống soda nữa, hay ít nhất là không uống thường xuyên như trước kia nữa. Vị giác của chúng ta sẽ thích nghi với lượng đường mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày. Do vậy, nếu bạn đã bỏ uống soda một thời gian, cho dù rất ngắn, khi quay trở lại, bạn sẽ cảm thấy soda quá ngọt và có thể sẽ không muốn uống soda nhiều nữa.
Một khi bạn đã bỏ hẳn được thói quen uống soda, thì soda cũng sẽ giống như các món ăn vặt khác. Nếu bạn thích hương vị của nó, thì chả có gì sai khi thỉnh thoảng bạn uống một chút cả. Trên thực tế, khi bạn biết rằng, mình có thể uống soda vào những ngày đặc biệt thì bạn sẽ không uống soda thường xuyên, hàng ngày nữa.
Và hãy thực hiện một cách khoa học. Nếu bạn biết rằng, soda chỉ bao gồm đường và các hương liệu nhân tạo thì có thể bạn sẽ có những quyết định khôn ngoan hơn về việc khi nào nên uống hoặc bạn có nên uống hay không.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh