Cây xuân hoa là thảo dược được sử dụng trong nhiều bài thuốc với công dụng chữa bệnh gan, thận, cầm máu… Cần tìm hiểu chi tiết về cách sử dụng để tận dụng khả năng điều trị bệnh của nguyên liệu này.
Hoạt chất của cây xuân hoa có tác dụng điều trị khá nhiều bệnh
Tên khác: cây con khỉ, cây hoàn ngọc, cây đít khỉ, cây xuân hoa đỏ, hoàn ngọc âm, nhật nguyệt, nội đồng, lay gàm, nhần nhéng…
Tên khoa học: Pseuderanthemum palatiferum (Nees) Radlk
Họ: Ô rô (Acanthaceae)
Mô tả cây xuân hoa
Đặc điểm của cây xuân hoa
Cây xuân hoàn là cây bụi có chiều cao trung bình từ 1 đến 3m sống nhiều năm. Thân non thường có màu xanh lục còn thân già có màu nâu, có nhiều cành mảnh. Phần lá thường mọc đối với cuống lá dài từ 1.5 cm đến 2.5 cm hình mũi mác và phiến lá mềm. Hoa có chiều dài từ 10 đến 16 cm ở đầu cành, nhiều hoa có màu trắng.
Phân bố
Cây có nhiều ở Khánh Hòa, ngoài ra còn được trồng làm cảnh ở Cần Thơ, Tp. Hồ Chí Minh
Bộ phận dùng
Lá của cây thường được dùng để chữa bệnh
Lá của cây xuân hoa thường được tận dụng để chữa bệnh
Thu hái sơ chế
Có thể thu hoạch quanh năm sau đó đem phơi khô, bảo quản để dùng dần.
Bảo quản
Chú ý để ở nơi khô ráo, tránh ẩm mốc có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
Thông thường lá xuân hoa thường được làm khô, bảo quản ở nơi kín gió, dễ
Thành phần hóa học
Trong thành phần của cây xuân hoa sẽ có các thành phần sau: flavonoid, Acid hữu cơ, đường tự do, sterol, chất béo, saponin, carotenoid.
Vị thuốc xuân hoa
Tính vị
Không mùi vị, hơi nhớt
Tác dụng dược lý và chủ trị của xuân hoa
Có thể chữa được khá nhiều bệnh, chẳng hạn như ung bướu, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường tiêu hóa cũng như dạ dày, cầm máu. Ngoài ra còn có thể hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch, huyết áp…
Cách dùng và liều lượng
Cây xuân hoa có thể dùng được cả dạng tươi và dạng khô theo các cách như sau:
Dùng lá tươi để ăn trước bữa ăn khi bụng còn đói, tốt nhất là nên dùng vào buổi sáng.
Dùng lá khô sắc nước và uống thay nước hàng ngày, có thể dùng kèm với các nguyên liệu khác để tăng công dụng điều trị.
Thông thường không nên sử dụng quá nhiều, mỗi ngày chỉ nên uống khoảng 60g là vừa đủ.
Độc tính
Hầu như không có độc tính. Nhưng tùy theo cơ địa của từng người có thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường khi sử dụng.
Bài thuốc sử dụng xuân hoa
Bạn có thể dùng cây xuân hoa trong các bài thuốc sau:
Điều trị các bệnh về đường tiêu hóa
Cụ thể chuyên điều trị rối loạn tiêu hóa, đau bụng táo bón… Người bệnh chỉ cần ăn từ 7 đến 9 lá và mỗi ngày khoảng 4 lần. Kiên trì sau khoảng 3 ngày các triệu chứng bệnh sẽ giảm
Điều trị các triệu chứng bệnh có chảy máu
Chẳng hạn như phân có máu, chảy máu dạ dày, chảy máu đường ruột, đi tiểu ra máu. Người bệnh có thể áp dụng các bước như sau:
Lấy 1 nắm lá tươi rửa thật sạch.
Đổ vào nấu chung với 2 chén nước cho đến khi còn 1 chén nước thì tắt bếp.
Dùng để uống khi còn đói.
Điều trị ung thư giai đoạn đầu
Người bệnh nên nhai chậm khoảng 10 lá, mỗi ngày 5 lần. Sau 3 tháng sẽ thấy các triệu chứng được cải thiện rõ rệt.
Điều trị u xơ phổi, tiền liệt tuyến
Dùng 1 nắm lá cây xuân hoa xay cùng 1 chén nước
Uống trước bữa ăn
Kiên trì mỗi ngày 3 lần, sau khoảng 1 tháng các dấu hiệu sẽ giảm.
Điều trị các bệnh về gan
Dùng lá khô xay thành bột rồi hòa với tam thất theo tỉ lệ 1:1
Pha với nước và uống trước bữa ăn mỗi ngày 3 lần, sau 2 tháng sẽ thấy có tiến triển.
Điều trị các bệnh về thận
Cụ thể các chứng bệnh như suy thận, viêm thận cấp và mãn tính, đái ra máu… Người bệnh nên nhai 9 lá xuân hoa mỗi lần và mỗi ngày nên dùng khoảng 3 lần. Dần dần sẽ thấy các triệu chứng bệnh được cải thiện.
Điều trị viêm loét dạ dày
Mỗi ngày dùng 7 lá, bao gồm 3 lá cho buổi sáng và 4 lá cho buổi chiều. Dùng khi còn đói khoảng 2 tuần sẽ thấy có cải thiện. Chú ý tuyệt đối không được dùng rượu có thể làm cho bệnh càng trầm trọng hơn.
Điều trị bệnh về huyết áp và ổn định thần kinh
Nhai chậm 9 lá rồi nghỉ ngơi trong khoảng 15 phút là cơ thể sẽ được ổn định
Chữa vết thương
Dùng một nắm lá nhai nát rồi đắp lên vết thương. Nhớ thay băng sau 2-3 giờ để hạn chế nhiễm trùng.
Điều trị cảm cúm
Mỗi lần ăn khoảng 8 lần, cứ cách 1 giờ lại dùng 1 lần thì triệu chứng bệnh sẽ được cải thiện.
Ngoài ra cây xuân hoa còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác. Bạn có thể tham khảo để sử dụng khi cần thiết.
Kiêng kị khi sử dụng xuân hoa
Hầu như không có độc tính nhưng không nên dùng cây xuân hoa cho các trường hợp sau:
Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, trẻ nhỏ thì cần có sự đồng ý của bác sĩ.
Người có cơ địa dị ứng với thảo dược hoặc bất cứ thành phần nào của cây xuân hoa.
Đang sử dụng thuốc thì nên hỏi bác sĩ trước khi dùng. Kể cả đó là thuốc không kê toa, thuốc đông y hoặc thực phẩm chức năng.
Những thông tin về cây xuân hoa chỉ mang tính tham khảo, trong quá trình sử dụng thuốc có thể gặp phải nhiều vấn đề khác. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ cũng như những người có chuyên môn trước khi sử dụng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh