Thuốc trừ sâu là hóa chất dùng để ngăn côn trùng, cỏ dại và nấm gây hại cho cây trồng. Người nông dân sử dụng chúng để tăng số lượng cây trồng mà họ có thể sản xuất.
Chính phủ Hoa Kỳ kiểm tra và điều tiết thuốc trừ sâu. Sản phẩm thử nghiệm đảm bảo rằng nồng độ đủ thấp để không gây hại cho sức khỏe con người.
Theo dữ liệu từ năm 2017, các loại thuốc trừ sâu được sử dụng phổ biến nhất ở Mỹ bao gồm:
- Glyphosate, một loại thuốc diệt cỏ mà mọi người sử dụng để diệt cây dại (weed) và cỏ
- Atrazine, một loại thuốc diệt cỏ mà mọi người sử dụng để diệt cỏ dại và cỏ lá rộng (broadleaf weeds)
- Metolachlor-S, một loại thuốc diệt cỏ có hiệu quả chống lại cỏ
- Dichloropropene, xử lý đất trước khi trồng để diệt giống giun tròn
- 2,4-D, một loại thuốc diệt cỏ mà mọi người sử dụng để diệt cỏ dại lá rộng
Bài viết này thảo luận về cách thuốc trừ sâu có thể gây hại cho con người, và loại trái cây và rau quả nào chứa lượng dư lượng thuốc trừ sâu cao nhất.
Thuốc trừ sâu có hại không?
Thuốc trừ sâu có thể gây độc cho con người, nhưng chức năng của thuốc trừ sâu quyết định mức độ gây hại của chúng. Hiệu quả cũng có thể phụ thuộc vào số lượng và nồng độ của thuốc trừ sâu. Nó cũng có thể có các tác động khác nhau tùy thuộc vào việc người đó để dính thuốc trừ sâu trên da của họ, nuốt hay hít vào.
Không có nhiều nghiên cứu liên quan đến các tác hại sức khỏe lâu dài có thể xảy ra khi tiếp xúc với thuốc trừ sâu. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) cho rằng việc tiếp xúc với một lượng lớn thuốc trừ sâu có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản và có khả năng là nguyên nhân gây ung thư .
Theo WHO, thuốc trừ sâu thường độc hại với con người hơn thuốc diệt cỏ. Tiếp xúc với một lượng lớn thuốc trừ sâu có thể gây ngộ độc. Các triệu chứng ngộ độc có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau một vài giờ. Một số triệu chứng ngộ độc nhẹ có thể bao gồm:
- Đau đầu;
- Chóng mặt;
- Buồn nôn;
- Tiêu chảy;
- Mất ngủ;
- Kích ứng vùng cổ họng, mắt, da hoặc mũi.
Một số triệu chứng ngộ độc vừa phải có thể bao gồm:
- Mờ mắt;
- Hoang mang (confusion);
- Nôn;
- Co thắt cổ họng;
- Mạch nhanh.
Một số triệu chứng ngộ độc nặng có thể bao gồm:
- Bỏng hóa chất;
- Hôn mê;
- Không có khả năng thở;
- Tăng tiết nhiều đàm trong đường thở.
Một người có thể tiếp xúc với thuốc trừ sâu như thế nào?
Có dư lượng thuốc trừ sâu trong thực phẩm và nước. Thuốc trừ sâu có thể chảy ra khỏi cánh đồng hoặc ngấm qua mặt đất để vào dòng nước. Phun các loại cây trồng bằng thuốc trừ sâu, hoặc bón thuốc trừ sâu trong đất, có thể để lại một lượng dư thuốc trên sản phẩm.
Tiếp xúc với thuốc trừ sâu cũng phổ biến ở một số nơi làm việc và ở ngoài trời khi đang trong quá trình phun thuốc.
Mặc dù mọi người có thể hấp thụ lượng thuốc trừ sâu dư, nhưng Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đã thiết lập một chuẩn mực về mức độ an toàn của thuốc trừ sâu trong thực phẩm. Nếu một sản phẩm thực phẩm có mức độ thuốc trừ sâu không an toàn, EPA có thể loại bỏ nó khỏi thị trường.
Đạo luật Bảo vệ Chất Lượng Thực phẩm quy định việc sử dụng thuốc trừ sâu ở Mỹ. Luật này thực thi việc kiểm tra an toàn đối với các loại thuốc trừ sâu mới và hiện có. Kết quả kiểm tra đảm bảo rằng lượng thuốc trừ sâu dư thừa ở mức độ sẽ không gây hại cho trẻ sơ sinh, trẻ em hoặc người lớn.
Ai là người có nguy cơ cao nhất?
Những người làm việc trong các trang trại có nguy cơ tiếp xúc với thuốc trừ sâu cao nhất. Người chủ nên cung cấp thiết bị bảo vệ cá nhân cho những công nhân tiếp xúc trực tiếp với thuốc trừ sâu. Chúng bao gồm đồ bảo hộ ngăn thuốc trừ sâu tiếp xúc với da hoặc hít vào.
Những người làm việc với thuốc trừ sâu nên được kiểm tra sức khỏe thường xuyên với chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
Trước khi làm việc với thuốc trừ sâu, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú nên trao đổi với bác sĩ. Một số loại thuốc trừ sâu có thể gây hại cho trẻ nhỏ.
Những thực phẩm nào chứa dư lượng thuốc trừ sâu nhất?
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) điều hành một chương trình quốc gia để kiểm tra nồng độ thuốc trừ sâu trong sản phẩm. Chương trình này diễn ra hàng năm và họ công khai kết quả.
USDA kiểm tra hơn 10.000 mẫu. Năm 2018, hơn 99% sản phẩm được kiểm nghiệm chứa mức thuốc trừ sâu an toàn và 47,8% không có mức dư lượng có thể phát hiện được.
Nhóm Công tác về Môi trường (EWG) tạo ra một hướng dẫn người tiêu dùng về mức độ thuốc trừ sâu trong sản phẩm, dựa trên dữ liệu từ những thử nghiệm của USDA. Hướng dẫn này liệt kê các sản phẩm theo mức độ thuốc trừ sâu mà nó chứa.
Các loại trái cây và rau quả có mức độ thuốc trừ sâu cao nhất là:
- Rau bina
- Dâu tây
- Cải xoăn
- Nho
- Táo
- Quả anh đào
- Đào
- Cà chua
- Lê
- Khoai tây
- Rau cần tây
Những sản phẩm này chứa lượng thuốc trừ sâu cao hơn các loại trái cây và rau quả khác. Tuy nhiên, USDA đã phân loại các nồng độ thuốc trừ sâu này là an toàn cho người dân sử dụng.Các loại trái cây và rau quả có mức độ thuốc trừ sâu thấp nhất là:
- Bắp ngọt
- Trái bơ
- Đậu Hà Lan đông lạnh
- Dứa (thơm)
- Đu đủ
- Hành
- Măng tây
- Cà tím
- Cải bắp
- Kiwi
- Dưa lưới vàng
- Súp lơ (bông cải)
- Nấm
- Dưa lưới xanh
- Súp lơ xanh (bông cải xanh)
Thực phẩm hữu cơ
Có thể không tránh được hoàn toàn thuốc trừ sâu trong thực phẩm, vì việc sử dụng chúng rất phổ biến. Tuy thế, mỗi người vẫn có thể chọn mua và sử dụng các sản phẩm hữu cơ. Nông dân trồng và sản xuất thực phẩm hữu cơ theo hướng dẫn của chính phủ. Những hướng dẫn này có nghĩa là nông dân hữu cơ phải:
- Tránh sử dụng thuốc trừ sâu và các loại phân bón tổng hợp;
- Bảo vệ hoặc cải thiện chất lượng đất và nước;
- Thúc đẩy phúc lợi của động vật;
- Bảo tồn động vật hoang dã;
- Không sử dụng sinh vật biến đổi gen.
Thực phẩm hữu cơ có thể đắt tiền, tuy nhiên, theo một đánh giá toàn diện vào năm 2017, có rất ít sự khác biệt về thành phần dinh dưỡng giữa sản phẩm hữu cơ và vô cơ.
Tóm tắt
Phun thuốc trừ sâu vào trái cây, rau và cây trồng bảo vệ chúng khỏi bị hư hại do côn trùng, cỏ dại và nấm.
Tiếp xúc với một lượng lớn thuốc trừ sâu có thể gây hại. Mặc dù hầu hết các sản phẩm có chứa một lượng dư thuốc trừ sâu, kiểm tra thực phẩm đảm bảo rằng mức độ thuốc trừ sâu đủ thấp để không gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Luật pháp mạnh quy định việc bán và sử dụng thuốc trừ sâu.
Thực phẩm hữu cơ thì không chứa dư lượng thuốc trừ sâu, nhưng nó có thể đắt hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
